Οπως αποκαλύπτει ένας από τους πιο έγκυρους αναλυτές, ο Νίκος Μελέτης στο liberal.gr, τα πραγματικά περιστατικά στην Κάσο έχουν ως εξής:
Με την επιστροφή του ιταλικού ερευνητικού πλοίου Ievoli Relume στο λιμάνι του Ηρακλείου, αφού σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές ολοκλήρωσε τις εργασίες του, λήγει ο συναγερμός που είχε σημάνει τις προηγούμενες ημέρες με αφορμή την προσπάθεια της Τουρκίας να επιβάλει τετελεσμένα απειλώντας ακόμη και να στρατιωτικοποιήσει την κρίση.
Αμέσως μόλις η Τουρκία αφού είχε με δικές της NAVTEX δηλώσει ότι περιοχές των ερευνών του πλοίου αφορούν «τουρκική υφαλοκρηπίδα», απέστειλε στην περιοχή συνολικά πέντε Πολεμικά πλοία που παρακολουθούσαν από απόσταση τις εργασίες του πλοίου, ενώ απέναντι βρέθηκαν δυο πλοία του Πολεμικού Ναυτικού και ένα ταχύπλοο περιπολικό του Λιμενικού. Αυτό προκάλεσε την ενεργοποίηση των διαύλων επικοινωνίας μεταξύ των δυο Υπουργείων Εξωτερικών σε μια προσπάθεια αποτροπής κλιμάκωσης της κατάστασης.
Νωρίς το πρωί της Τετάρτης διπλωματικές πηγές ενημέρωναν για την ολοκλήρωση εργασιών του ιταλικού πλοίου: «Το ερευνητικό πλοίο ολοκλήρωσε τις εργασίες του στο τμήμα των διεθνών υδάτων (εντός ελληνικής ΑΟΖ) και πλέει προς Ηράκλειο για αλλαγή πληρώματος και για καύσιμα. Οι εργασίες ξεκίνησαν στις 22:55 και ολοκληρώθηκαν περίπου στις 03:40. Το πλοίο διένυσε όλη την απόσταση από τα όρια των 6 νμ της Κάσου έως τα 6 νμ της Καρπάθου και επέστρεψε καθώς απαιτείται να σαρωθεί δυο φορές η διαδρομή. Δεν θα χρειαστεί να περάσει εκ νέου από το σημείο αυτό».
Όμως παραμένουν ερωτήματα σχετικά με τους χειρισμούς που έγιναν για την αποκλιμάκωση της κατάστασης.
Η περιοχή που προέβλεπε η Ελληνική ΝAVTEX για τις εργασίες του
Το ερευνητικό πλοίο δεν εξάντλησε όλη την περιοχή η οποία είχε δεσμευθεί από την ελληνική NAVTEX για τις έρευνες του το ανατολικότερο σημείο της οποίας βρίσκονταν εντός ελληνικής ΑΟΖ και εκτός ελληνικών χωρικών υδάτων. Διπλωματική πηγή τόνιζε ότι αυτό αφορά το επιχειρησιακό σχέδιο της εταιρείας που διαχειρίζεται το πλοίο και πραγματοποιεί τις έρευνες και δεν είναι υποχρεωμένη να καλύψει όλη την περιοχή η οποία δεσμεύεται με NAVTEX. Προκαλεί όμως ερωτηματικά γιατί η NAVTEX δέσμευε τόσο μεγάλη περιοχή πέραν του σημείου που πιθανόν είχε ζητήσει το ιταλικό σκάφος για να πραγματοποιήσει τις έρευνες του…
Η πορεία του πλοίου και το σημείο που σταμάτησε τις εργασίες του
Επίσης σε ένα ακόμη σημείο στο οποίο η τουρκική πλευρά ήγειρε ζήτημα μεταξύ των χωρικών υδάτων της Κάσου και της Καρπάθου στην ελληνική ΑΟΖ την οποία αμφισβητεί η Άγκυρα, αργά το βράδυ της Τρίτης και ενώ προσέγγιζε το πλοίο στην περιοχή ο τουρκικός Σταθμός της Αττάλειας έσπευσε να εκδώσει δική του NAVTEX δεσμεύοντας επίσης τη συγκριμένη περιοχή για τις έρευνες του ιταλικού σκάφους. Και εκεί διέκοψε η ολοκλήρωσε (σύμφωνα με την εταιρεία) τις εργασίες του. Δεν είναι γνωστό εάν τελικά και μετά από ποιες συνεννοήσεις η εταιρεία που διαχειρίζεται το ιταλικό πλοίο ζήτησε και από την Τουρκία την έκδοση NAVTEX προκειμένου να μην παρεμποδιστεί από τα τουρκικά πολεμικά που βρίσκονταν στην περιοχή.
Πάντως, η τουρκική NAVTEX παρέμεινε σε ισχύ και δεν εκδόθηκε από τις Ελληνικές Αρχές σχετική Αναγγελία ώστε να δηλώνεται ότι είναι άκυρη καθώς αφορά περιοχή ελληνικής ΑΟΖ και επίσης ότι στην περιοχή αυτή την ευθύνη για έκδοση NAVTEX έχει η Ελλάδα και ο σταθμός του Ηρακλείου.
Η περιοχή που δέσμευσε με NAVTEX η Τουρκία την Τρίτη το βράδυ για τις εργασίες του ιταλικού πλοίου υποστηρίζοντας ότι είναι τουρκική υφαλοκρηπίδα
Η Τουρκική NAVTEX (0702/24) δήλωνε μάλιστα ότι αυτή η περιοχή νότια της Κάσου και της Καρπάθου είναι περιοχή της «τουρκικής υφαλοκρηπίδας»:
TURNHOS N/W : 0702/24 (Antalya NAVTEX Station) (Published Date: 23-07-2024 23:44)
TURNHOS N/W : 0702/24
MEDITERRANEAN SEA
1. SURVEY ACTIVITIES WILL BE CONDUCTED BY IEVOLI RELUME FROM 232000Z JUL 24 TO 240200Z JUL 24 IN THE LINE BETWEEN POINTS.
35 18.649 N – 027 02.928 E
35 18.803 N – 027 04.028 E
ON TURKISH CONTINENTAL SHELF.
WIDE BERTH REQUESTED 1 NM.
2. CANCEL THIS MESSAGE 240900Z JUL 24.
Η ίδια πρακτική είχε εφαρμοστεί και στην περίπτωση του άλλου ιταλικού πλοίου TELIRI που πόντιζε καλώδιο επικοινωνιών μεταφοράς data . Ενώ είχαν εκδοθεί NAVTEX από την Ελλάδα και την Κύπρο για τις εργασίες του πλοίου που και πάλι βρίσκονταν σε τμήματα της οριοθετημένης Ελληνικής και οριοθετημένης Κυπριακής ΑΟΖ, η Τουρκία έσπευσε να εκδώσει δική της NAVTEX για τις ίδιες εργασίες του TELIRI κάνοντας και πάλι λόγο για «τουρκική υφαλοκρηπίδα».
Η Τουρκική NAVTEX:
• TURNHOS N/W: 0592/24 (Antalya NAVTEX Station) (Published Date: 24- 06-2024 15:31)
TURNHOS N/W: 0592/24
MEDITERRANEAN SEA 1. CABLE LAYING OPERATION, BY C/S
TELIRI (IMO 9105889) BETWEEN 01-21 JUL 24 IN THE TURKISH CONTINENTAL SHELF IN AREA BOUNDED BY;
34 02.53 N-027 14.13 E
33 56.78 N-031 21.55 E
33 56.06 N-031 24.88 E
33 57.80 N-031 30.53 E
34 33.49 N-031 20.07 E
34 41.59 N-030 09.03 E
34 45.98 N – 028 50.21 E
34 32.85 N-027 45.01 E
34 18.50 N-027 25.61 E
34 06.07 N-027 09.88 E
WIDE BERTH REQUESTED.
2. CANCEL THIS MESSAGE 212059Z JUL 24.
Σύμφωνα με πληροφορίες στην περίπτωση του Teliri είχε υπάρξει ρηματική διακοίνωση της Αθήνας με την οποία απέρριπτε τον ισχυρισμό περί «τουρκικής υφαλοκρηπίδας.
Όμως με την τακτική που ακολουθεί η Τουρκία και φαίνεται ότι υιοθετήθηκε και στην περίπτωση του Ievoli Relume ουσιαστικά επιβάλει σε κάθε έρευνα η δραστηριότητα ακόμη και στην οριοθετημένη με διεθνή συμφωνία ελληνική ΑΟΖ την έκδοση και δικών της Αναγγελιών ώστε να επικαιροποιεί την αμφισβήτηση της και να δίνει την εικόνα «συνδιαχείρισης» των περιοχών αυτών. Με τις ελληνικές «διαφωνίες» να καταγράφονται απλώς σε μια ρηματική διακοίνωση ενώ επί του πεδίου διαμορφώνεται μια αρνητική ντε φάκτο κατάσταση, όπου καμιά έρευνα ή δραστηριότητα δεν θα διεξάγεται εάν δεν εκδίδεται και τουρκική NAVTEX.