Περίπου 34 χιλιόμετρα βορειοδυτικά από την Αττάλεια απέχει η αρχαία πόλη της Τερμησσού σκαρφαλωμένη ως αετοφωλιά στο όρος Σόλυμνος (σήμερα Güllük Daği, 1.665 μ. υψόμετρο), που αποτελεί τμήμα της οροσειράς του Ταύρου. Της οροσειράς που διαμορφώνει και χαρακτηρίζει τη γεωμορφολογία όλης της νότιας Τουρκίας, του μεγάλου φυσικού εμποδίου που δυσχεραίνει την επικοινωνία ανάμεσα στη μικρασιατική ενδοχώρα, την «εντός του Ταύρου Ασία» σύμφωνα με τον Στράβωνα, και την παραλιακή αλλά ορεινή ζώνη, την «εκτός του Ταύρου Ασία».
Ο μυθικός ιδρυτής της πόλης είναι ο Βελλεροφόντης
Οι Σόλυμοι ήταν οι κάτοικοι της περιοχής και αυτή είναι η αρχαιότερη αναφορά σ’ αυτούς στο έπος του Ποιητή. Ο Στράβων, πολλούς αιώνες αργότερα, αναφέρει ότι «… καὶ αὐτοὶ δὲ οἱ Τερμησσεῖς Σόλυμοι καλοῦνται», όπως και ο «ὑπερκείμενος λόφος καλεῖται Σόλυμος…» (Γεωγραφικά, ΙΓ΄, 16).
Ότι είναι γνωστό για την ιστορία της Τερμησσού ξεκινάει κυρίως την εποχή που ο Μέγας Αλέξανδρος περικύκλωσε την πόλη το 333 π.Χ. παρομοίασε την πόλη με αετοφωλιά και σε μια από τις λίγες περιπτώσεις δεν κατάφερε να την κατακτήσει. Σύμφωνα με τον Ἀρριανός λόγω της τοποθεσίας της.
Αναμφίβολα το κτίριο του Θεάτρου είναι από τα οικοδομήματα της Τερμησσού που αιχμαλωτίζουν τη ματιά και τη σκέψη σου. Η περίοπτη και μοναδική θέση του είναι εκείνη που το κάνει να ξεχωρίζει ανάμεσα στα υπόλοιπα θέατρα του αρχαίου κόσμου. Από αρχιτεκτονικής άποψης έχει όλα τα χαρακτηριστικά των ρωμαϊκών θεάτρων, διατηρώντας παράλληλα το ελληνιστικό του σχέδιο. Μια μεγάλη οδός συνέδεε παλαιότερα το Θέατρο με την Αγορά, στα δυτικά. Οι κερκίδες χωρίζονται από ένα διάζωμα, ενώ η χωρητικότητά του υπολογίζεται ότι ήταν περίπου 4.000-5.000 θεατών.
Τέλος η Τερμησσός, μετά από μια σταδιακή παρακμή, τελικά εγκαταλείφθηκε τον 5ο αιώνα. Μερικά από τα ερείπια που βρέθηκαν εκεί είναι τα τείχη, η θριαμβική αψίδα του Αδριανού, οι στέρνες, το θέατρο, το γυμνάσιο, η αγορά, το ωδείο και το ηρώον. Ανάμεσα στους τάφους που είναι διάσπαρτοι παντού διακρίνονται εκείνοι του Αλκάτη, του Αγατεμέρου και των λιονταριών διακοσμημένων σαρκοφάγων, οι οποίοι είναι εξαιρετικοί.
Στην Τερμησσό δεν έχουν γίνει ακόμη ανασκαφές.
Αντλήθηκαν πληροφορίες από: Βικιπαίδεια, ΤΕΡΜΗΣΣΟΣ, Φυλαγμένη πίσω από τα πέπλα της ομίχλης, Δούκας Δούκας arxaia-ellinika.blogspot.com