Η ενδιαφέρουσα ιστορία της τομάτας

Η πολυταξιδεμένη «κυρία με τα κόκκινα», θεωρείται ένα από τα βασικότερα συστατικά της μεσογειακής διατροφής και είναι στην πραγματικότητα φρούτο. Η τομάτα, αλλιώς και ντομάτα (Solanum lycopersicu), είναι φυτό της οικογένειας των Solanaceae.

Στην ίδια οικογένεια ανήκουν οι μελιτζάνες, οι πατάτες κι ο καπνός. Ζει μόνο μερικά χρόνια, συνήθως καλλιεργείται ως μονοετές φυτό και πριν ωριμάσει, έχει πράσινο χρώμα.

Από βοτανικής άποψης, η ντομάτα είναι φρούτο . Όμως με βάση μια δικαστική απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών το 1893 που έκρινε ότι, επειδή οι ντομάτες τρώγονται συνήθως μαγειρεμένες ή σε σαλάτα μαζί με το φαγητό και όχι μετά από αυτό, είναι λαχανικό και όχι φρούτο. Η απόφαση είχε πρακτική αξία, καθώς θα φορολογούνταν διαφορετικά.

Οι βοτανολόγοι μετρούν δεκάδες είδη: ροζ ντομάτες- μια ποικιλία από το 1800 η οποία και θεωρείται η πιο νόστιμη, η Cherokee Purple η θεωρούμενη και η αυθεντική ποικιλία από το Tennessee, οι μεγάλες ροζ ντομάτες της ποικιλίας Gregory’s Altai από τη Σιβηρία, η αχλαδόμορφη ντομάτα του Περού, η μαύρη ντομάτα της Κριμαίας, η λευκή του Μεξικό, ντοματάκια cherry, ντομάτες μπονσάι, πομοντόρια καθώς και οι πράσινες ντομάτες.

Η ιστορία της ντομάτας ξεκινά γύρω στο 700 μ.Χ., όταν την καλλιεργούσαν οι Αζτέκοι και οι Ίνκας στην Κορδιλιέρα των Άνδεων, η οποία εκτείνεται από το Περού και τον Ισημερινό έως τη Βολιβία. Την αποκάλεσαν “tomatl” ή “xtomatl” από μια Μεξικάνικη διάλεκτο (Nahuatl). Το 1520, ο ισπανός Κονκισταδόρας Cortez είδε τις ντομάτες σε μια υπαίθρια αγορά και μετέφερε σπόρους στην Ισπανία. Από εκεί κατέληξαν στη Νάπολη της νότιας Ιταλίας και πήραν το όνομα “χρυσό μήλο” δηλαδή “pomo d΄ oro”. Οι πρώτοι βοτανολόγοι ήταν αρχικά καχύποπτοι με τη ντομάτα και αυτό οφείλεται στην ομοιότητα της με το φυτό Atropa Belladonna (Μπελαντόνα) της ίδιας οικογένειας των Solanaceae. Η Μπελαντόνα ή αλλιώς Άτροπος ήταν γνωστή από την Αρχαία Ελλάδα και συνδεόταν με θεραπευτικές, δηλητηριώδεις και ψυχοτρόπες ιδιότητες λόγω της ατροπίνης που περιέχει. Τα μαγειρικά σκεύη της εποχής περιείχαν μεγάλη ποσότητα μολύβδου κι επειδή η ντομάτα είναι όξινη, μόλις έμπαινε στην κατσαρόλα, διάβρωνε το σκεύος με αποτέλεσμα να απελευθερωθεί μόλυβδος στο φαγητό κι έτσι υπήρχε κίνδυνος δηλητηρίασης.

Η ντομάτα καλλιεργείται τώρα πια σε όλο τον κόσμο και, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, οι Έλληνες τρώνε ανά άτομο περισσότερες ντομάτες από ότι σε οποιαδήποτε άλλη Ευρωπαϊκή χώρα. Η κονσερβοποίηση της ντομάτας άρχισε το 1920 περίπου. Στην Bunol της Ισπανίας γίνετε κάθε χρόνο, την τελευταία τετάρτη του Αυγούστου, φεστιβάλ τομάτας με αποκορύφωμα τον περίφημο τοματοπόλεμο. Κανείς δεν ξέρει με βεβαιότητα πως άρχισε το συγκεκριμένο έθιμο. Μια εκδοχή αναφέρει ότι το 1945 οι αγρότες της περιοχής δυσαρεστημένοι από την κυβερνητική πολιτική, επιτέθηκαν στους τοπικούς άρχοντες με τομάτες.

Πηγή: itrofi