Μέρος ενός αλφαβήτου, ενός χαμένου πολιτισμού, ανακαλύφθηκε από μια ανάρτηση που έγινε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ένας ερασιτέχνης ερευνητής εντόπισε γράμματα σε μια φωτογραφία μιας χαραγμένης πλάκας που δημοσιεύτηκε στο κοινωνικό μέσο X.
Η επιγραφή, σε μια πλάκα σχιστόλιθου που ανακαλύφθηκε στην Ισπανία, συνδέεται στενά με το φοινικικό αλφάβητο, το οποίο είχε τεράστια επιρροή στα μεταγενέστερα συστήματα γραφής, συμπεριλαμβανομένων των λατινικών, ισπανικών και αγγλικών. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι το εύρημα θα διευρύνει την κατανόησή τους για το σύστημα γραφής ενός ευημερούντος προ-ρωμαϊκού πολιτισμού.
Μέχρι τώρα, είχαν βρεθεί μόνο ελλιπή ή κακώς χρονολογημένα δείγματα.
Το Ισπανικό Εθνικό Ερευνητικό Συμβούλιο ανακοίνωσε την ανακάλυψη αυτή σε δελτίο τύπου στις 11 Ιουνίου.
Στις αρχές αυτού του μήνα, ο Τζοάν Φερρέρ ι Χανέ /Joan Ferrer i Jané, μηχανικός λογισμικού με έδρα τη Βαρκελώνη, περιεργάζονταν τις ενημερώσεις στο X, πρώην Twitter, από μια αρχαιολογική ανασκαφή στο «Casas del Turuñuelo» στη νότια Ισπανία.
Η αρχαία Ταρτεσσός
Τα ευρήματα χρονολογούνται στον 5ο αιώνα π.Χ., η τοποθεσία είναι μία από τις πολλές που συνδέονται με την αρχαία πόλη Ταρτεσσό.
Αυτός ο πολιτισμός προέκυψε στη σημερινή νοτιοδυτική Ισπανία από την πολιτιστική ανταλλαγή μεταξύ των ιθαγενών κατοίκων της Ιβηρικής χερσονήσου και των Φοίνικων αποίκων που έφτασαν γύρω στον 10ο αιώνα π.Χ.
Τα αρχαία ελληνικά κείμενα αναφέρουν την ύπαρξη μιας πόλης που ονομάζεται Ταρτεσσός, η οποία πρόσφατα ευρήματα αποκαλύπτουν ότι ήταν στην πραγματικότητα ένας πολύπλοκος πολιτισμός με εκπληκτικό υλικό πλούτο λόγω του άφθονου σιδήρου, ασημιού και χρυσού στην περιοχή.
Αυτός ο πολιτισμός εξαφανίστηκε μυστηριωδώς προς τα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ
Το Τουρουνιουέλο /El Turuñuelo, που ανασκάφηκε για πρώτη φορά το 2015, διαθέτει έναν μεγάλο ναό που οι ειδικοί προτείνουν ότι κάηκε σκόπιμα και θάφτηκε ως μέρος ενός τελετουργικού. Ο πηλός που χρησιμοποιήθηκε για την ταφή, λένε οι αρχαιολόγοι, σφράγισε τον χώρο, διατηρώντας το περιεχόμενό του.
Ο ερευνητής Τζοάν Φερρέρ ι Χανέ εντόπισε ένα παλαιοϊσπανικό γράμμα σε αυτή τη φωτογραφία της πλάκας, η οποία εστίαζε σε φιγούρες πολεμιστών.
Κατά τις φετινές ανασκαφές, οι αρχαιολόγοι βρήκαν έναν τετράγωνο σχιστόλιθο βράχο χαραγμένο με πολεμιστές καθώς και γεωμετρικά σχήματα, πρόσωπα και άλλα σημάδια. Φαίνεται ότι ήταν μια συσκευή σκιαγράφησης για έναν τεχνίτη ή μαθητευόμενο, λέει η συνδιευθύντρια της ανασκαφής Εστέρ Ροντρίγκεζ Γκονζάλεθ /Esther Rodríguez González του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Μερίντα στην Ισπανία.
Ένα δελτίο τύπου της 6ης Ιουνίου και οι αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από την ερευνητική ομάδα τόνισαν τις σιλουέτες των πολεμιστών. Αλλά ο Φερρέρ, ο οποίος είναι επίσης ερευνητής μερικής απασχόλησης αρχαίων γλωσσών στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, παρατήρησε κάτι περισσότερο.
«Μόλις είδα τον σχιστόλιθο, το μάτι μου πήγε αμέσως σε ένα σύμβολο», λέει ο Φερρέρ. Ήταν η παλαιοϊσπανική εκδοχή του κεφαλαίου γράμματος «i», το οποίο λέει ότι δεν μπορεί να παρεξηγηθεί με τίποτα άλλο.
Έγραψε στους αρχαιολόγους, οι οποίοι του έστειλαν εικόνες υψηλής ανάλυσης. Ο Φερρέρ εντόπισε 15 σύμβολα και υπαινιγμούς περισσότερων γραμμάτων που θα απαιτήσουν ειδικές τεχνικές απεικόνισης για να αναγνωριστούν. Το κάτω μέρος του πινακιδίου, που ενδεχομένως περιέχει επιπλέον χαρακτήρες, λείπει. Ο Φερρέρ πιστεύει ότι η πλάκα μπορεί να είχε έως και 32 σύμβολα.
«Αυτό μπορεί να επιτρέψει ένα μορφωμένο θέαμα», λέει η Ροντρίγκεζ Γκονζάλεθ, επαινώντας την ικανότητα του Φερρέρ να εντοπίζει τα σύμβολα που είχε χάσει η ομάδα της, ειδικά επειδή ήταν ανάποδα στις φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν στο διαδίκτυο. Ο Φερρέρ έχει προσκληθεί να συνεργαστεί στη μελέτη των συμβόλων.
Στην περιοχή που πιστεύεται ότι ήταν κάποτε μέρος της Ταρτεσσού, έχουν βρεθεί μόνο δύο αλφαβητικές επιγραφές: η μία με 27 σύμβολα αλλά κακώς χρονολογημένη και η άλλη με λίγα μόνο σύμβολα διατηρημένα.
Αυτό το νέο, καλά χρονολογημένο παράδειγμα παρέχει μια σαφέστερη εικόνα του Ταρτεσσιανού συστήματος γραφής και επιβεβαιώνει τον αλφαβητισμό μεταξύ των κατοίκων του Τουρουνιουέλο τον 5ο αιώνα π.Χ., λέει ο Χοσέ Άνχελ Ζαμόρα Λόπεζ, ειδικός στην προέλευση της αλφαβητικής γραφής στο Ινστιτούτο Μεσογείου και Εγγύς Ανατολικές γλώσσες και πολιτισμοί στη Μαδρίτη.
—