Το λεξικό του Σεργκέι Σαμπούτιν με τίτλο «Ελληνικές ρίζες στη ρωσική γλώσσα» είναι μαζί ένα έργο και μια χειρονομία. Εργο μνημειακό, ερευνητικού μόχθου έντεκα χρόνων αλλά και χειρονομία κατανόησης και αγάπης για δύο γλώσσες και δύο πολιτισμούς που η σχέση τους σφραγίζεται τον 10ο αιώνα με την υιοθέτηση του ορθόδοξου δόγματος από το Κίεβο.
Χρονικογράφοι της εποχής αναφέρουν ότι δεν ήταν μόνο πολιτικοί οι λόγοι για την επιλογή αυτήν από τον Βλαδίμηρο, αλλά ότι έπαιξε επίσης ρόλο η ομορφιά της ορθόδοξης λειτουργίας που τον έπεισε να εγκαταλείψει τους παλιούς θεούς μαζί με την παλιά ζωή του. Η λέξη Σοφία σφραγίζει τη σχέση των δύο πολιτισμών: Πρώτα ως το όνομα της Αγίας Σοφίας, ψυχής της επονομαζόμενης τότε Ρωσίας του Κιέβου δημιουργικά εμπνευσμένη από την Αγία Σοφία της Πόλης.
Η εκκλησία αυτή του Κιέβου δέχτηκε στο σώμα της αλλαγές, μετατροπές και καταστροφές αιώνων χωρίς να χάσει το κάλλος της, διατηρώντας γραμμένες τις στιγμές της λάμψης και του πένθους. Στη συνέχεια, μετά την πτώση του Βυζαντίου, Σοφία είναι το όνομα της γυναίκας που έθεσε, αιώνες πριν από την Αικατερίνη, τα θεμέλια του ρωσικού κράτους αλλά και διεύρυνε τον πολιτισμικό δεσμό Ελλάδας και Ρωσίας: της Σοφίας Παλαιολογίνας, ανιψιάς του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, που μετά τον θάνατό του αναδείχτηκε σε λαϊκό ήρωα της Ρωσίας.
Ο ελληνικός αποικισμός στον Εύξεινο Πόντο ξεκινά πολλούς αιώνες πριν από το Βυζάντιο και περιλαμβάνει το εμπόριο, την τέχνη και βέβαια τη γλώσσα, συντελώντας στην πολιτισμική ώσμωση και της εποχής εκείνης. Ο ρυθμός Κερτς είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα, ενώ ο μύθος και η τραγωδία σώζουν μορφές σαν τον Προμηθέα, αρχέγονο σύμβολο του ήρωα που πληρώνει τα λύτρα της εξέγερσής του.
Τα λίγα που αναφέρω σκιαγραφούν το πλαίσιο στο οποίο αναδεικνύεται το γλωσσολογικό έργο του Σεργκέι Σαμπούτιν, που, εκτός από εξαιρετικός γιατρός, είναι ζωγράφος και μουσικός. Στις σελίδες του βρίσκουμε είκοσι τρεις χιλιάδες ρωσικές λέξεις με ελληνική προέλευση -και πρόκειται μόνο για ουσιαστικά- που καλύπτουν τα πεδία της θρησκείας, του στοχασμού, των επιστημών του ανθρώπου και των θετικών επιστημών. Οι λέξεις αυτές καταγράφονται μαζί με τα ελληνικά τους αντίστοιχα σε μια ιδιαίτερα προσεγμένη έκδοση που επιμελήθηκαν οι εκδόσεις Τόπος.
Το βιβλίο παρουσιάστηκε στο φιλόξενο Πολιτιστικό Κέντρο «Ο Καύκασος», που γέμισε από ένα ενήμερο και ευαίσθητο κοινό, έχοντας ήδη αποσπάσει ευμενέστατες κριτικές στη Ρωσία, στην Ελλάδα, στη Γερμανία από ακαδημαϊκούς δασκάλους και ερευνητές, των οποίων οι παρεμβάσεις -ζωντανές είτε μαγνητοσκοπημένες- πλαισίωσαν την εκδήλωση. Σε ώρες όπου και ο πολιτισμικός διάλογος υποφέρει από τον όλο και πιο άγριο χωρισμό του κόσμου σε αντίπαλα στρατόπεδα, υπογραμμίζω ότι το έργο αυτό θα έπρεπε να τιμηθεί τόσο στη χώρα μας όσο και στη Ρωσία.