Ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΕΕ στα Τίρανα, ο πρέσβης Silvio Gonzato και ο επιτετραμμένος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντέιβιντ Βίσνερ κατά τη διάρκεια τελετής αλληλεγγύης με την Ουκρανία στα Τίρανα στις 24 Φεβρουαρίου 2024. Φωτογραφία: LSA
Οι εκπρόσωποι της αμερικανικής και ευρωπαϊκής διπλωματίας στα Τίρανα χρησιμοποίησαν μια διάσκεψη για την Ημέρα της Δικαιοσύνης που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή στα Τίρανα για να διαβεβαιώσουν το ευρύ κοινό αλλά και τους αξιωματούχους του δικαστικού συστήματος για την υποστήριξη της «Ειδικής Δομής εναντίον του Οργανωμένου Εγκλήματος και της Διαφθοράς- SPAK» κατά των δηλώσεων από υπαινιγμούς διάφορων λειτουργών της σοσιαλιστικής πλειοψηφίας και εικασίες ότι ο SPAK θα μπορούσε να δεχθεί επίθεση και από τις δύο πλευρές της πολιτικής, προφανώς δυσαρεστημένοι από τις μέχρι τώρα έρευνες για διαφθορά, κατάχρηση εξουσίας ή παραβίαση της ισότητας σε δημόσιους διαγωνισμούς.
«Μη αναστρέψιμη η διαδικασία της μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης»
Ο Επιτετραμμένος των ΗΠΑ στην Αλβανία, Ντέιβιντ Βίσνερ , δήλωσε ότι «η μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης και οι επιτυχίες της είναι μη αναστρέψιμες», ενώ δεν φείδεται επαίνου για τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα.
Μάλιστα, τόνισε ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να σταματήσει η μεταρρύθμιση στη δικαιοσύνη, η οποία άρχισε το 2016 γιατί ο αλβανικός λαός έχει εκφράσει τη θέληση να συνεχιστεί.
Απευθυνόμενος σε αξιωματούχους του δικαστικού συστήματος, ο Ντέιβιντ Βίσνερ είπε ότι «η δουλειά σας για τη βελτίωση της διακυβέρνησης, του κράτους δικαίου και της καταπολέμησης της διαφθοράς είναι πολλά υποσχόμενη». Αλλά πρόσθεσε ότι «πρέπει να γίνουν περισσότερα από τους πολιτικούς, από τους θεσμούς και από οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για μια ισχυρότερη δημοκρατία στην Αλβανία».
Το ίδιο μήνυμα μετέφερε και ο πρέσβης της ΕΕ στα Τίρανα, Σίλβιο Γκονσάτο, ο οποίος είπε ότι «πρέπει να γίνει η μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης και αυτός ο θεσμός πρέπει να υπηρετεί τους πολίτες».
«Η μεταρρύθμιση στη δικαιοσύνη είναι μη αναστρέψιμη και τα επιτεύγματα του SPAK πρέπει να είναι τέτοια» – τόνισε, προσθέτοντας ότι «η ΕΕ στηρίζει το δικαστικό σύστημα και θα προστατεύσει όλους τους θεσμούς της δικαιοσύνης».
«Η μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης ενοχλεί τους πολιτικούς»
Τα μηνύματα των νονών αυτής της μεταρρύθμισης, που εγκρίθηκε το 2016 με πολιτική συναίνεση, έρχονται την ώρα που υπάρχουν φωνές από την πλειοψηφία που παραπέμπουν σε βραχυπρόθεσμη διάρκεια ζωής της Ειδικής Δομής Καταπολέμησης της Διαφθοράς (SPAK).
Πριν από μια εβδομάδα, σε συνέντευξή του στη Δημόσια Τηλεόραση, ο υπουργός Δικαιοσύνης Ulsi Manja χαρακτήρισε τη δομή αυτή προσωρινή με 9ετή θητεία, καθώς οι εισαγγελείς έχουν θητεία 9 ετών χωρίς δικαίωμα επαναδιορισμού.
Οι διφορούμενες δηλώσεις και οι εικασίες ότι τα δύο κύρια πολιτικά κόμματα μπορεί να συμφώνησαν κεκλεισμένων των θυρών σε νομικές αλλαγές που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την «Ειδική Δομή κατά του Οργανωμένου Εγκλήματος και της Διαφθοράς» πιστεύεται ότι έχουν δημιουργήσει αβεβαιότητα στους εισαγγελείς και τους δικαστές, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τακτικά επιθέσεις ή αρνητικές απόψεις και από τις δύο πλευρές της πολιτικής.
Το βασικό θέμα που συζητείται είναι η τύχη των εισαγγελέων του SPAK μετά τη λήξη της συνταγματικής θητείας τους. Η θητεία αυτή είναι εννέα χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό κυκλοφορούν δύο βασικές ιδέες, η μία να επιτραπεί στους εισαγγελείς του SPAK δεύτερη θητεία ή χωρίς θητεία και η άλλη ότι στο τέλος της θητείας μπορεί να τους εξασφαλιστεί μια θέση εργασίας στην εισαγγελία εφετών Τιράνων.
Το έργο του SPAK έχει δημιουργήσει ανησυχίες και στις δύο πλευρές της πολιτικής με την έρευνα πρώην ανώτατων κρατικών στελεχών.
Πρόσφατα, η πλειοψηφία ανέλαβε πρωτοβουλία για μια ειδική δικομματική κοινοβουλευτική επιτροπή για να αναλύσει το έργο της δικαιοσύνης και να προχωρήσει σε νέες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες σύμφωνα με αυτήν, θα βοηθήσουν στον αγώνα κατά της διαφθοράς. Αν και οι Σοσιαλιστές επιμένουν ότι η προσπάθειά τους δεν έχει σκοπό να χτυπήσει τον SPAK, η ίδια η συζήτηση για το αν προορίζεται ή όχι φαίνεται να είναι αρκετή για να τους ασκήσει αδικαιολόγητη πίεση.
Ο Γουίσνερ είπε ότι οι ΗΠΑ θα στηρίξουν τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, αλλά άφησε να εννοηθεί ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να είναι “συνεπείς με το Σύνταγμα και την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος”.
Οι δυτικοί εταίροι της Αλβανίας, οι ΗΠΑ και η ΕΕ, έχουν αντιμετωπίσει πολλές φορές στο παρελθόν την κυβερνητική πλειοψηφία όσον αφορά την ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος.
Στη σημαντικότερη περίπτωση, τον Δεκέμβριο του 2022, η πρώην Αμερικανίδα πρέσβειρα Γιούρι Κιμ έκανε αρκετές τεταμένες δηλώσεις σχετικά με τη διαδικασία επιλογής του επικεφαλής του SPAK και προειδοποίησε για τον κίνδυνο πολιτικής παρέμβασης στη διαδικασία, ενώ ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα απάντησε σε μία περίπτωση λέγοντας ότι ο επικεφαλής του SPAK «δεν επιλέγεται από την πρεσβεία»…, γράφει η αλβανική Reporter.
—