του Χρυσόστομου Τσιρίδη.
Συνήθως προσπερνάμε τον λοιμό στο Α της ΙΛΙΑΔΑΣ, θεωρώντας τον προφανώς μυθολογικό γεγονός.
Τα ρεαλιστικά ΟΜΗΡΙΚΑ υπονοούμενα, που αποκαλύπτει ο σχολιαστής ΤΖΕΤΖΗΣ, σχετικά με τα ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ αίτια του ΙΛΙΑΔΙΚΟΥ λοιμού, είναι ΠΑΙΔΕΙΑ διαχρονικής αξίας, ιδιαίτερα στην εποχή μας, της ΥΠΕΡ-ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ, αλλά όχι και της ΚΡΙΤΙΚΗΣ επεξεργασίας τους, όπως λέμε και ξαναλέμε.
.
Το άρθρο που ακολουθεί, ίσως μας κάνει να δούμε τις κρυμμένες στον Ομηρικό λόγο αλήθειες της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
Το επεισόδιο του λοιμού στην ΟΜΗΡΙΚΗ ΙΛΙΑΔΑ είναι γνωστό: Ο Χρύσης ικετεύει τον Αγαμέμνονα να απελευθερώσει την κόρη του
Χρυσηίδα. Ο Αγαμέμνων τον διώχνει απειλώντας. Ο Απόλλωνας
προκαλεί επιδημία (λοιμό) στο στρατόπεδο των Αχαιών.
.
Να δούμε κάπως αναλυτικά το παρασκήνιο που ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ
ο σχολιαστής:
.
Κατά πρώτο ΤΙ ΗΤΑΝ ο ΧΡΥΣΗΣ (Ήταν ο συμπαθής… γεράκος της ΙΛΙΑΔΑΣ ή μήπως όχι):
.
Χρύσης ην (ήταν) ιερεύς Απόλλωνος ηλίου, ήγουν
σοφός, αστρονομών και μάγος, ΕΚ του ηλίου και ΣΥΝ ηλίω
(με την βοήθεια του ήλιου) σύμπαντα ποιών (έκανε τα πάντα).
και….ΔΕΙΝΟΣ εις το μεγάλα ΒΛΑΠΤΕΙΝ (=ικανός για μεγάλη ζημιά).
.
Η ΑΙΤΙΑ του ΘΥΜΟΥ του:
.
“Επεί ουν ατίμως απεπέμφθη παρά του Αγαμέμνονος, ΩΡΓΙΣΘΗ κατά των Αχαιών=διωγμένος με σκαιό τρόπο από τον Αγαμέμνονα, ο
Χρύσης οργισμένος σκεφτόταν τρόπο εκδίκησης.
.
ΠΩΣ… ΕΜΠΝΕΥΣΘΗΚΕ την ΙΔΕΑ του ΛΟΙΜΟΥ:
.
Ιδών δε τον Ήλιον θερμότερον προσβάλλοντα ταις ακτίσι=
Όταν είδε ότι οι ακτίνες, με την “ΕΚΦΛΟΓΩΣΙΝ ηλίου”, μπορούν να προκαλέσουν ΚΑΥΣΩΝΑ
.
ήρξατο ΕΠΙΠΛΕΟΝ το τοιούτον κατάστημα = άρχισε να σκέφτεται
με ποιο τρόπο μπορούσε να ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙ την “ατμοσφαιρική
αυτή κατάσταση” (της εκφλόγωσης-καύσωνα).
.
ΠΡΟΣ ΤΟ εμποιήσαι λοιμόν επιτήδειον= ΩΣΤΕ
να το… αναβαθμίσει ΣΤΟΧΕΥΜΕΝΑ σε θανατηφόρο λοιμό, σε επιδημία
.
ΤΙ ΕΚΑΝΕ γι’ αυτό ο ιερέας του Απόλλωνα ΧΡΥΣΗΣ:
.
Ηύξατο (ευχήθηκε) ΣΦΟΔΡΟΤΕΡΟΝ τον ΗΛΙΟΝ γενέσθαι…
φθείρειν ανθρώπους και κτήνη (ο ήλιος να γίνει ΟΧΙ απλά
θερμότερος αλλά επικίνδυνα σφοδρός= φονικός για ανθρώπους
και κτήνη)
.
ΔΕΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΗΚΕ όμως μόνο σ’ αυτό:
.
Αλλά και ταις παρ εαυτού τέχναις χρησάμενος=ΑΞΙΟΠΟΙΩΝΤΑΣ τις γνώσεις και τις ικανότητες που είχε, ως ιερέας- αστρονόμος-μάγος του θεού Απόλλωνα,
.
ισχυρότερον τον λοιμόν ενεποίησε τω στρατώ =έκανε φονικότερο
και μαζικότερο τον λοιμό- επιδημία για τον στρατό
.
ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΠΩΣ το ΠΕΤΥΧΕ
.
ΜΙάΝΑΣ (μιαίνω, μίασμα, μολύνω) φαρμάκω, τους ποταμούς / πτώμασιν, τας πηγάς των υδάτων / και δυσώδεσιν ατμοίς, σύμπαντα τον αέρα
ΔΗΛΑΔΗ: ΜΟΛΥΝΟΝΤΑΣ την γη, τα νερά και τον αέρα
ΕΙΤΕ με δηλητηριώδη βότανα ΕΙΤΕ με πτώματα στις πηγές, αλλά και με την σήψη-ΔΥΣΩΔΙΑ των άταφων παντού αμέτρητων νεκρών.
.
ΠΡΩΤΑ ΘΥΜΑΤΑ τα ΖΩΝΤΑΝΑ (Ίπποι, ημίονοι, σκύλοι κλπ):
Η ΕΞΗΓΗΣΗ: Τρέφονται και ΕΙΣΠΝΕΟΥΝ, σκυμμένα στο χώμα και στην βλάστηση (ως κεκυφότα και ευοσφραντότερα κατά πολύ των ανθρώπων), τα οποία μολύνθηκαν πρώτα, πριν τα νερά και τον αέρα. (=Και πρώτον απήρξατο τα κτήνη διαφθείρειν ως κεκυφότα προς την γην, ης ο λοιμός εκτρέχει….)
.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ του ΛΟΙΜΟΥ:
.
ΕΝΝΕΑ ημέρας το νόσημα εκράτησεν και των νεκρών απανταχού
συνήχοντο σωρείαι (=ατέλειωτες οι στίβες των νεκρών, στις εννέα
μέρες που κράτησε ο λοιμός)
.
ΚΑΙ τελειώνει ο σχολιαστής, καμαρώνοντας κάπως για τις… ΑΠΟΚΑΛΥΨΕΙΣ του, παρότι γνωρίζει ότι ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΟΜΗΡΟΣ ΥΠΟΝΟΕΙ τα πάντα με τον δικό του τρόπο
.
ΤΟΥΤΟ ΕΣΤΙ το εύξασθαι τον Χρύσην (=Να λοιπόν τί εννοεί ο Όμηρος
μιλώντας για ευχή-ικεσία του Χρύση στον Απόλλωνα).
.
ΠΗΓΗ: Ιωάννης ΤΖΕΤΖΗΣ /Διαδίκτυο. (Δεν είναι ακριβώς αρχαίος, ζει τον 12ο μ.Χ αιώνα, συνηθίζεται όμως το στερεότυπο “αρχαίοι σχολιαστές”).
.
Σημείωση: Βέλη του Απόλλωνα= αλληγορικά οι ακτίνες
του ΘΕΡΙΝΟΥ ήλιου.
.
Πράγματι ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ καταλήγουν στο συμπέρασμα
ότι η άλωση της Τροίας έγινε ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ, οπότε τοποθετούνται
και οι περίπου 50 (πενήντα) ημέρες ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΧΡΟΝΟΥ της
ΙΛΙΑΔΑΣ και βέβαια και το επεισόδιο του λοιμού.
.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Σύμφωνα λοιπόν με τον σχολιαστή, ο λοιμός- επιδημία της Ιλιάδας, ήταν ένα ανθρωπογενές, ρεαλιστικά- ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ εξηγήσιμο γεγονός.