“Βεβιασμένα και με προχειρότητα” προχωρούν οι αλλαγές στο δικαστικό χάρτη και στην ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας”, γράφει στο dikastiko.gr η πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών Εισαγγελέων. Σφοδρά πυρά κατά του Υπουργείου Δικαιοσύνης και για τις αλλαγές στους Κώδικες. Αναφορές για υποσχέσεις που ικανοποιούν “τους θεσμικούς και κυρίως τους μη θεσμικούς επισκέπτες αυτού”.
Η σχεδιαζόμενη, από την εκτελεστική εξουσία, μεταρρύθμιση στη Δικαιοσύνη θα μπορούσε να αποτελέσει τη μεγαλύτερη τομή στο θεσμό από τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους και να επιλύσει τα χρονίζοντα προβλήματα της Δικαιοσύνης. Οι Δικαστικοί Λειτουργοί είμαστε υπέρ των μεταρρυθμίσεων, που εξασφαλίζουν ταχεία και αποτελεσματική απονομή της Δικαιοσύνης προς όφελος των πολιτών.
Γνωρίζουμε τις παθογένειες της Δικαιοσύνης, εντοπίζουμε τα προβλήματα και προτείνουμε λύσεις, οι οποίες είναι στοχευμένες και αφορούν τους δικαστικούς σχηματισμούς, που εμφανίζουν καθυστέρηση στην απονομή της. Οι λύσεις αυτές δεν προκρίνονται λόγω του πολιτικού κόστους, που συνεπάγονται. Η μεταρρύθμιση που επιχειρείται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης αφορά δύο ζητήματα, το ζήτημα της αναμόρφωσης του Δικαστικού Χάρτη και το ζήτημα της ενοποίησης του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας της πολιτικής Δικαιοσύνης, ζητήματα τα οποία συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους.
Και στα δύο ζητήματα η εκτελεστική εξουσία βαδίζει βεβιασμένα και με προχειρότητα. Η άτακτη υποχώρηση του Υπουργείου Δικαιοσύνης όσον αφορά την πρόθεσή του να καταργήσει πέντε Εφετεία της χώρας, εκ των οποίων κάποια είχαν συσταθεί μόλις το έτος 2012, εν μέσω μεγάλης οικονομικής κρίσης, διότι είχε τεκμηριωθεί η αναγκαιότητα ίδρυσής τους, ήρθε να συμπληρωθεί με την άτακτη υποχώρηση όσον αφορά την εφαρμογή του Δικαστικού Χάρτη στο Λεκανοπέδιο της Αττικής και στον Πειραιά, καθότι υπήρξε επίσημη ενημέρωση ότι θα ανασταλεί για δύο τουλάχιστον χρόνια η εφαρμογή του σχετικού νόμου, που πρόκειται να ψηφισθεί.
Οι άνω ενέργειες μαρτυρούν την έλλειψη σοβαρού σχεδιασμού όσον αφορά τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Το γεγονός ότι οι Ολομέλειες όλων των Δικαστηρίων της χώρας συγκαλούνται και εκφράζουν την ανησυχία τους για το μέλλον της Δικαιοσύνης, ότι στις 9 Δεκεμβρίου 2023 έγινε η μαζικότερη γενική συνέλευση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, ότι ήδη προετοιμάζεται η διεξαγωγή δημοψηφίσματος από την Ένωση, ότι σε επαρχιακές πόλεις πραγματοποιούνται πολυπληθείς συγκεντρώσεις πολιτών διεκδικώντας το αυτονόητο, την ακώλυτη πρόσβαση στη Δικαιοσύνη, ότι οι Συλλειτουργοί της Δικαιοσύνης απέχουν δύο χρόνια από την εκδίκαση συγκεκριμένων ποινικών υποθέσεων (εγκληματικής οργάνωσης), ότι απέχουν τρεις μήνες και πλέον από το σύνολο σχεδόν των ποινικών υποθέσεων, ότι όλος ο νομικός κόσμος διαμαρτύρεται για την έβδομη τροποποίηση των Ποινικών Κωδίκων και την ανασφάλεια Δικαίου, που αυτή συνεπάγεται, ότι οι Δικαστικοί Υπάλληλοι διαμαρτύρονται για την εργασιακή τους ανασφάλεια και την υπερεργασία, πρέπει να προβληματίσει τον ίδιο τον Πρωθυπουργό της χώρας, καθότι όλα τα άνω γεγονότα δεν προβληματίζουν το αρμόδιο Υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο προς το παρόν μοιράζει υποσχέσεις που ικανοποιούν τους θεσμικούς και κυρίως τους μη θεσμικούς επισκέπτες αυτού.
Όμως η έλλειψη υποδομών, η έλλειψη ψηφιοποίησης, η υποστελέχωση των Δικαστηρίων από Δικαστικούς Υπαλλήλους, η μη έναρξη κατασκευής ακόμη των νέων Δικαστικών Μεγάρων Αθήνας και Πειραιά (ενώ εξαγγέλλεται η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας της πολιτικής δικαιοσύνης και η αύξηση της τοπικής αρμοδιότητας του Πρωτοδικείου Πειραιά), η μη λήψη υπόψη του ορεινού ανάγλυφου της χώρας μας, των συγκοινωνιακών συνθηκών, της ιδιαιτερότητας δικαστικών σχηματισμών (π.χ. ύπαρξη φυλακών στην περιφέρειά τους) κατά την εξαγγελλόμενη κατάργηση αυτών, η βεβιασμένη ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας της πολιτικής Δικαιοσύνης, δίχως να έχουν επιλυθεί πλείστα προβλήματα συνταγματικής φύσης, η παραπληροφόρηση, με το συνθηματικό τίτλο «στη μάχη επιπλέον 1.000 Δικαστές» και η απόκρυψη ότι πρόκειται για τους ήδη υπηρετούντες Δικαστικούς Λειτουργούς – Ειρηνοδίκες, που επί δέκα τρία χρόνια προστάτευσαν τους ευάλωτους πολίτες (υποθέσεις υπερχρεωμένων νοικοκυριών), η πλήρης απαξίωση του νομικού κόσμου (με αναφορές σε Ειρηνοδίκες ψαράδες και δικηγόρους ντιλιβεράδες) είναι πραγματικότητα, πραγματικότητα που πλήττει το ίδιο το Κράτος Δικαίου.
Η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων δηλώνει την πρόθεσή της να στηρίξει τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια. Η μεταρρύθμιση, όμως, της Δικαιοσύνης απαιτεί χρόνο, απαιτεί συναίνεση των θεσμικών φορέων που υπηρετούν τη Δικαιοσύνη, απαιτεί διάλογο και διαβούλευση της εκτελεστικής εξουσίας με τους άνω φορείς, απαιτεί στατιστικά στοιχεία, απαιτεί κατάρτιση έκθεσης αποτελεσματικότητας κάθε προτεινόμενου μέτρου, απαιτεί διαφάνεια και όχι συζητήσεις πίσω από τις κλειστές πόρτες του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Τέλος, απαιτεί σεβασμό των Συνταγματικών διατάξεων και δη αυτών που κατοχυρώνουν την ισότητα, την αναλογικότητα, τη Δικαστική Ανεξαρτησία και βέβαια το δικαίωμα ακώλυτης πρόσβασης του κάθε πολίτη στη Δικαιοσύνη, όπως αρμόζει σ’ ένα Κράτος Δικαίου.
*Πρόεδρος Εφετών, Πρόεδρος της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων