Συμπληρώνεται η δεύτερη χρονιά της κρίσης στην Ουκρανία, με τη ρωσική εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου 2022, και η σύγκρουση παίρνει πλέον τη μορφή «παγωμένης σύρραξης» Δύσης – Ρωσίας.
Από την Κύρα Αδάμ
Η Μόσχα έχει ήδη καταλάβει το 17,5% του ουκρανικού εδάφους, δεν έχει υποστεί οικονομική και πολιτική κατάρρευση, όπως υπολόγιζε η Δύση, ενώ στον αντίποδα η Ουκρανία -ή ό,τι απομένει από αυτήν- κολυμπά σε βαθιά διαφθορά, βαριά οικονομική κρίση και έλλειψη δυτικών οπλικών συστημάτων, κάτι που δεν της επιτρέπει να προχωρήσει σε αποτελεσματικές αντεπιθέσεις μετά την αποτυχία της πολυδιαφημισμένης «εαρινής επίθεσης» του 2023.
Μόνιμο θύμα της «παγωμένης κρίσης» και οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που μέσα σε δύο χρόνια είδαν τις οικονομίες των χωρών τους να βυθίζονται στην ύφεση, τις τιμές ενέργειας, τροφίμων και άλλων βασικών αγαθών να εκτινάσσονται, και τώρα θα πληρώσουν από τον 7ο κοινοτικό προϋπολογισμό τους μέχρι το 2027 -χωρίς να έχουν ερωτηθεί- 50 δισ. ευρώ για τη βοήθεια στην Ουκρανία, χρήματα που θα στερηθούν τα κοινοτικά ταμεία, μεταξύ των οποίων και το Ταμείο Γεωργίας.
Και, σαν να μην έφτανε αυτό, οι Ευρωπαίοι ταγοί, που φαίνεται ότι ζουν σε παράλληλο σύμπαν, αποφάσισαν να βάλουν «χέρι» στις «παγωμένες» καταθέσεις της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας σε ευρωπαϊκές χώρες, για να βοηθήσουν την Ουκρανία, που, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΔΝΤ, βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Στα συμπεράσματα του συμβουλίου της 1ης Φεβρουαρίου αναγράφεται πονηρά ότι «πιθανά έσοδα θα μπορούσαν να προκύψουν δυνάμει των σχετικών νομικών πράξεων της Ενωσης, σε σχέση με τη χρήση έκτακτων εσόδων στην κατοχή ιδιωτικών οντοτήτων που προέρχονται απευθείας από τα ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας».
Από την αρχή του πολέμου, οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. επέβαλαν και χρηματοπιστωτικές κυρώσεις στη Ρωσία, «παγώνοντας» τις καταθέσεις σε αμερικανικές και ευρωπαϊκές τράπεζες Ρώσων ολιγαρχών και περίπου 300 δισ. ευρώ της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας στην Ευρώπη, με το αρχικό σκεπτικό ότι αυτές οι καταθέσεις θα χρησιμοποιηθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας μετά την οριστική ήττα της Ρωσίας.
Λήξη της αμερικανικής βοήθειας
Αυτή τη στιγμή, το σκεπτικό έχει αναποδογυρίσει εντελώς, ώστε οι «παγωμένες» ρωσικές καταθέσεις να χρησιμοποιηθούν πρωτίστως για την άμυνα της Ουκρανίας απέναντι στη Ρωσία και μετά για την ανοικοδόμησή της. Υπενθυμίζεται ότι το αμερικανικό Πεντάγωνο έχει ανακοινώσει τη λήξη της αμερικανικής βοήθειας, ενώ το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε την τελευταία αποστολή βοήθειας.
Αυτό που επιχειρούν τώρα οι Ευρωπαίοι, με την ισχυρή παρότρυνση των Αμερικανών, είναι να δείξουν ότι είναι έτοιμοι να εμπλακούν σε άμεση ρήξη με τη Ρωσία, με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Και τούτο διότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει προηγούμενο στην Ιστορία, ούτε προβλέπεται από τους διεθνείς κανόνες, κράτος ή αριθμός κρατών να βάζουν «χέρι» στις επίσημες και τις ιδιωτικές καταθέσεις άλλη χώρας με την οποία δεν βρίσκονται σε πόλεμο, ούτε την έχουν νικήσει, για να επιβάλουν τιμωρητικά αντίποινα. (Για την ιστορία και μόνο, η ηττηθείσα Γερμανία στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ακόμα -δηλαδή, ποτέ- να καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις στην Ελλάδα…)
Χωρίς προηγούμενη σύρραξη Ε.Ε. – Ρωσίας και εμπλοκή σε εχθροπραξίες, είναι εξαιρετικά δύσκολο να υποστηριχθεί νομικά η αρπαγή καταθέσεων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας στην Ευρώπη. Στην περίπτωση όμως κατά την οποία, χωρίς προηγούμενη εμπόλεμη κατάσταση, κάποια (ισχυρή) χώρα νομιμοποιηθεί να αρπάζει εκ των προτέρων και να κατάσχει κεφάλαια και χρήματα του εχθρού, τότε ανοίγει ο δρόμος για παράνομους και ανήθικους πολέμους (π.χ., ΗΠΑ εναντίον Κίνας ή Ε.Ε. εναντίον Κίνας).
Είναι άγνωστο για την ώρα αν η Μόσχα θα πάρει στα σοβαρά τις προθέσεις των Ευρωπαίων να εμπλακούν σε απευθείας οικονομικό πόλεμο μαζί της. Το πιθανότερο είναι η Μόσχα, ως αντίποινα, να κατασχέσει και να κλείσει τα κεφάλαια των ξένων επιχειρήσεων στη Ρωσία – κάτι που δεν ωφελεί καμιά πλευρά. Και κυρίως, με ευρωπαϊκή ευθύνη, απομακρύνει για μια ακόμα φορά οποιαδήποτε προσπάθεια τερματισμού του πολέμου.