Η επανεκλογή του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το 2023 του έδωσε την ευκαιρία να συνεχίσει τα σχέδιά του να κάνει την Τουρκία ηγέτιδα στην περιοχή και τον ισλαμικό κόσμο, καθώς και τη δέσμευσή του να έρθει πιο κοντά στους ιστορικούς εχθρούς του.
Όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος-αναλυτής της Φωνής της Αμερικής στην Κωνσταντινούπολη, Ντόριαν Τζόουνς, οι επικριτές κατηγορούν τον Πρόεδρο Ερντογάν ότι χρησιμοποιεί την εντολή του για να φιμώσει τους πολιτικούς αντιπάλους στη χώρα.
Η νίκη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές του Μαΐου έδωσε στον Τούρκο ηγέτη την ευκαιρία για μια νέα αρχή στις σχέσεις με τους ηγέτες της Μέσης Ανατολής, εγκαταλείποντας την πολιτική του ανταγωνισμού σε μια προσπάθεια να ανακτήσει την ηγεσία στην περιοχή, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές.
Αλλαγή πολιτικής
«Η Τουρκία έχει κάνει προσπάθειες να αλλάξει την εξωτερική και περιφερειακή της πολιτική. Ο Πρόεδρος Ερντογάν και το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για συνομιλίες με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ και την Αίγυπτο», λέει ο Μουσταφά Αϊντίν από το Τουρκικό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων.
Το ξέσπασμα του πολέμου μεταξύ της Χαμάς και του Ισραήλ έδειξε την ισχυρή υποστήριξη του Προέδρου Ερντογάν στη Χαμάς, μια κίνηση που θεωρείται ευρέως ως προσπάθεια κατευνασμού της θρησκευτικής του βάσης και προσέλκυσης υποστήριξης από τις αραβικές χώρες.
Πρόκειται για μια αποστασιοποίηση από προηγούμενες προσπάθειες προσέγγισης με το Ισραήλ.
Άκαρπες οι προσπάθειες για μεσολαβητικό ρόλο
Όμως, οι ελπίδες του κ. Ερντογάν να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην περιοχή δέχθηκαν πλήγμα από τον ηγετικό ρόλο του Κατάρ και της Αιγύπτου ως μεσολαβητές στη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς.
«Η κρίση στη Λωρίδα της Γάζας έδειξε τις διπλωματικές αδυναμίες της Τουρκίας. Στη διπλωματία, όσο λιγότερο είσαι στο επίκεντρο της προσοχής, τόσο λιγότεροι άνθρωποι και χώρες ενδιαφέρονται για σένα», λέει ο Ilhan Uzgel, αναλυτής διεθνών σχέσεων.
Ακόμη και η Ουάσιγκτον έχει παρακάμψει σε μεγάλο βαθμό την Άγκυρα στις προσπάθειες διαμεσολάβησης σε αυτή τη σύγκρουση, εστιάζοντας περισσότερο στις χώρες του Κόλπου.
Οι σχέσεις με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ είναι τεταμένες λόγω της καθυστέρησης της Τουρκίας να εγκρίνει το αίτημα της Σουηδίας για ένταξη στη στρατιωτική συμμαχία.
Επιτυχία με την Ελλάδα
Ωστόσο, ο Πρόεδρος Ερντογάν σημείωσε επιτυχία στις προσπάθειές του να βελτιώσει τις σχέσεις με τον ιστορικό αντίπαλο της Τουρκίας, την Ελλάδα.
Τον Δεκέμβριο, οι ηγέτες των δύο χωρών είχαν συνάντηση, στην οποία δεσμεύτηκαν να βελτιώσουν τις μεταξύ τους σχέσεις.
Αναλυτές λένε ότι αυτό θα βοηθήσει τις σχέσεις Τουρκίας-ΕΕ.
Ωστόσο, οι ανησυχίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το ιστορικό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Τουρκίας είναι πιθανό να επιμείνουν καθώς οι επικριτές κατηγορούν τον κ. Ερντογάν ότι χρησιμοποιεί τη νέα εντολή για να πατάξει τους αντιπάλους και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τις οποίες ο Τούρκος πρόεδρος κατηγόρησε ότι απειλούν την εξουσία του.
«Υπήρξε ένας μεγάλος περιορισμός της κοινωνίας των πολιτών και δεν υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω περιορισμό της. Άρα, περιοριζόμαστε σε ένα μικρό πεδίο δράσης όσον αφορά την ακτιβιστική δραστηριότητα και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών», λέει ο Sinan Gokcen από την οργάνωση Civil Rights Defenders.
Ο κ. Ερντογάν έχει βάλει στο στόχαστρο το συνταγματικό δικαστήριο της Τουρκίας, κατηγορώντας το ότι υπονόμευσε την εκλογική του εντολή, μια κίνηση που απειλεί να βαθύνει την εχθρότητα της Άγκυρας με τους δυτικούς συμμάχους της.
Δεδομένης όμως της στρατηγικής σημασίας της Τουρκίας σε μια ταραγμένη περιοχή, οι αναλυτές λένε ότι οι δύο πλευρές θα συνεργαστούν καθώς ο κ. Ερντογάν βρίσκεται στην εξουσία για τουλάχιστον μερικά ακόμη χρόνια.
—