Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Ήταν ο πατέρας της ιατρικής Ιπποκράτης στην αρχαιότητα, που πρώτος είχε ανακαλύψει το βασικό συστατικό στοιχείο της ασπιρίνης. Όμως πέρασε από τους δαιδάλους της ιστορίας το σπουδαίο αυτό παυσίπονο, που απαλύνει ακαριαία τον πόνο στους ανθρώπους για να φτάσει στη σημερινή του μορφή. Ποια είναι όμως η ακριβής ιστορική διαδρομή της ασπιρίνης;Όπως πάντα η ιστορία με τους αχανείς δαιδάλους της, κατά περίεργο τρόπο θα οδηγήσει τον Χόφμαν στη δόκιμη εργαστηριακή αντίδραση της ασπιρίνης. Ο νεαρός Φέλιξ Χόφμαν βλέπει τον άρρωστο πατέρα του που παίρνει την ασπιρίνη για να ηρεμήσει από τους αφόρητους πόνους που υφίσταται, να βασανίζεται παράλληλα από τις παρενέργειες του φαρμάκου στο στομάχι. Κατορθώνει έτσι την πλήρη παραγωγή του σαλικυλικού οξέος στο χημικό εργαστήριο, χωρίς να είναι αναγκαία η συλλογή του από τα φυτά, αλλά και ταυτόχρονα να είναι φιλικό προς το στομάχι.
Οι προσπάθειές του γρήγορα καρποδοτούν και ο νεαρός χημικός σπεύδει στο διευθυντή της Βayer να του ανακοινώσει το επίτευγμά του. Φευ όμως, η ανακάλυψή του δεν θα ενθουσιάσει τη φαρμακοβιομηχανία, που έχει εστραμμένη την προσοχή της σε μια άλλη σπουδαία ανακάλυψη του Χόφμαν. Ο εξαιρετικός γερμανός – που θα ανακαλύψει και την διάσπαση της ουρίας με την περιβόητη αποικοδόμηση Χόφμαν της ανθρακικής αλυσίδας – έχει ταυτόχρονα ανακαλύψει και μια άλλη σπουδαία ένωση. Την διακετυλομορφίνη.
Ουσία που προκαλεί μεγάλη ευφορία σους γερμανούς εργάτες και τους τονώνει από τον κάματο της ημέρας. Δεν είναι άλλη από τη γνωστή μας ηρωίνη, όπως θα ονομαστεί αργότερα. Έτσι ο Χόφμαν θα αποζητήσει τη δικαίωσή του με την προώθηση της ασπιρίνης στα νοσοκομεία. Πράγματι σε λίγο καιρό το παυσίπονο κάνει θραύση και αναγνωρίζει την καθολική επιδοκιμασία των ασθενών. Όμως ο Χόφμαν έχει διαπράξει ένα τραγικό ανθρώπινο λάθος πάνω στον ενθουσιασμό του. Δεν έχει κατοχυρώσει την ανακάλυψή του φαρμάκου. Έτσι η Bayer προβαίνει τώρα στη μαζική παραγωγή της ασπιρίνης, γιγαντούμενη και κερδίζοντας δισεκατομμύρια, ενώ ο άμοιρος Χόφμαν δεν παίρνει ούτε μια δραχμή !!! Αλίμονο, πόσο άδικα αμείβει η ιστορία τους πρωταγωνιστές της ; Η Bayer είχε κατοχυρώσει επίσημα την παρασ-κευή του φαρμάκου από το 1899, ενώ ο Χόφμαν περίλυπος θα πάρει τον δρόμο για την Ελβετία, όπου θα σπουδάσει ιστορία της τέχνης. Την αποκλειστική διάθεση της ασπιρίνης θα έχει μέχρι το τέλος του Α’ παγκοσμίου πολέμου η γερμανική εταιρεία. Όμως την επαύριοτης λήξης του, στον οποίο η Γερμανία ηττάται, οι Βρετανία, Ρωσία, Γαλλία και Ηνωμένες Πολιτείες διεκδικούν ένα τμήμα των δικαιωμάτων της παραγωγής της. Και μάλιστα ευφυώς, αφού θα αποδειχτεί στα πιο δημοφιλή και χρήσιμα φάρμακα όλων των εποχών. Αυτή είναι η ιστορία του θρυλικού παυσίπονου, που ενώ απάλυνε τον πόνο από όλη την ανθρωπότητα, γέμισε με θλίψη και πόνο, τον άνθρωπο που το παρασκεύασε !!! Τι παράξενο πράγμα που είναι αυτή η ιστορία
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι M.Sc Δ/χος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
www.panosavramopoulos.blogspot.gr