Έχασε σε μια πολύ απλή ερώτηση στην οποια βιάστηκε να απαντήσει. Μόλις καταλαβε οτι απάντησε λάθος, ο συμπαθέστατος παιχτης έμεινε άφωνος. Οπως και οι τηλεθεατές. Συνεχίστε την ανάγνωση.
https://twitter.com/freedybruna/status/1733625733182783989?s=61&t=69qM24fvfz5o3nkoW_wjtw
Τι ειναι το Κολλαζ
Η λέξη κολλάζ προέρχεται από την Γαλική λέξη coller που σημαίνει “κολλάω”. Δηλαδή η εικόνα δημιουργείται από κομμάτια υφάσματος ή χαρτιού αλλά και από άλλα υλικά κολλημένα μεταξύ τους. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μια καλλιτεχνική δημιουργία!
Ο Πικάσο ήταν αυτοί που πρώτοι παρουσίασαν την τεχνική αυτή, στις αρχές της δεκαετίας του 1900, θέλοντας να δώσουν ζωντάνια στα έργα τους, χρησιμοποιώντας κομμάτια από εφημερίδες αλλά και πολλά άχριστα αντικείμενα.
Το κολλάζ ήταν η πλέον δυναμική συμβολή του Ερνστ στη προσπάθεια των ντανταϊστών να πλήξουν τις παραδοσιακές καλλιτεχνικές αξίες. Συνέθετε εικόνες με ετερόκλητα στοιχεία κι υλικά. Με τη τεχνική αυτή, κατάφερε να επεξεργαστεί οικείες εικόνες και να δημιουργήσει παράξενες αινιγματικές συνθέσεις που προκαλούν κι αποσυντονίζουν τη λογική. Η αρχική του ώθηση σε τούτο, όπως εξηγεί ο ίδιος, προήλθε από την επιθυμία του να δημιουργήσει διδακτικό κατάλογο, με τόσον ετερόκλητα στοιχεία, ώστε να μπερδέψουν το μυαλό, να παράγουν παραισθήσεις και να προσδώσουν στα αντικείμενα της εικόνας, νέες συστάσεις μέσα από τη γοργή εναλλαγή. Το πιο σημαντικό τελικά ήταν η ποιητική σπίθα που προέκυψε από το συνδυασμό ετερογενών στοιχείων, παρά το ίδιο το κολλάζ.
Το κολλάζ στη μουσική
Αποτελεί στη μουσική μια ιδιαίτερη μορφή χρήσης από τον συνθέτη στο έργο του τμημάτων από άλλη σύνθεση (ξένη ή γραμμένη νωρίτερα από τον ίδιο). Στη μουσική άρχισε να χρησιμοποιείται από το 1960 από συνθέτες της Avant-garde (πρωτοπορίας) Collage-Symphony του Λουτσιάνο Μπέριο[νεκρός σύνδεσμος], Hymnes και Opus 1970 του Στοκχάουζεν κ.ά. Το κολλάζ κατά βάση διαφέρει από τη μέθοδο σταχυολόγησης ξένων θεμάτων. Όπως γνωρίζουμε συνθέτες από παλιά έπαιρναν θέματα άλλων συνθετών και τα εισήγαγαν σε έργα τους. Αυτό συχνά το έκανε και ο Γ. Σ. Μπαχ ενώ τη μέθοδο αυτή μπορούμε να τη συναντήσουμε σε έργα των Χαίντελ, Μότσαρτ, Χάυντν κ.ά. Υπάρχουν έργα τα οποία σχεδόν εξ ολοκλήρου αποτελούνται από τμήματα έργων άλλων συνθετών (π.χ. Μωσαϊκό του Παστίτσο). Στο παρελθόν, όμως, η εισαγωγή ενός ξένου μουσικού θέματος δεν υπογραμμιζόταν και δεν διαχωριζόταν από τον συνθέτη, ο οποίος επεδίωκε την μέγιστη αφομοίωση του δανεισμένου θεματικού υλικού μέσα στο έργο του. Το κολλάζ, αντιθέτως, βασίζεται στη μηχανική συνένωση στυλιστικά διαφορετικών στοιχείων, δίνοντας την αίσθηση μιας παράδοξης μη ταύτισης. Καμιά φορά η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται με χιουμοριστικό σκοπό. Το εφφέ της υπογραμμισμένης στυλιστικής ανομοιότητα επιτυγχάνεται και με τη χρήση μόνο ορισμένων χαρακτηριστικών του στυλ το οποίο απέκτησε την ονομασία του ψευτοκολλάζ. Την τεχνική του κολλάζ αξιοποίηση ο Άρβο Παρτ στο έργο του Collage πάνω στο θέμα BACH και ο Μπορίς Τσαϊκόφσκι στη Δεύτερή του Συμφωνία.
Πληροφορίες για το Κολλαζ απο το el.wikipedia.org
Τα Κολάζ του Οδυσσέα Ελυτη
Όλοι γνωρίζουμε τον Οδυσσέα Ελύτη από το ποιητικό του έργο, ελάχιστοι γνωρίζουν το εικαστικό του έργο, τα κολάζ (συνεικόνες κατά τον ίδιο) και τη ζωγραφική.
Η τέχνη του κολάζ συνάντησε τον Οδυσσέα Ελύτη όταν ήταν είκοσι πέντε χρονών. Το 1936 εμφανίζεται με τα πρώτα του κολάζ στην «Α΄ Διεθνή Υπερρεαλιστική Έκθεση Αθηνών» ενώ από το 1965 ασχολείται συστηματικά δείχνοντάς τα σε εκθέσεις και τυπώνοντάς τα σε λευκώματα.
Ο ίδιος εξηγούσε λέγοντας:
«Σκοπός μου δεν ήταν να παίξω. Ήταν να μεταγράψω την ποιητική μου σ’ ένα επίπεδο αποσπασμένο από τους ήλιους του σταυρού της γλώσσας. Και μου φάνηκε με το πείραμα που έκανα, ότι κρατούσα ίσως στα χέρια μου το κατάλληλο κλειδί. Πολλές παλιές μου ορέξεις άρχισαν σιγά-σιγά, με άλλου είδους απαιτήσεις, ν’ ανεβαίνουν από το βυθό των ποιημάτων μου στην επιφάνεια» (Το δωμάτιο με τις εικόνες, Ίκαρος 1986)
Αλλά για αυτή του την άλλη θέαση της ποίησης δεν θα μπορούσε να μας ταξιδέψει καλύτερα άλλος από την Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα, διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης και καθηγήτρια της Ιστορίας της Τέχνης. Γράφει λοιπόν για τα οπτικά ποιήματα του Οδυσσέα Ελύτη:
«Για τον Ελύτη, το κολάζ είναι μια εναλλακτική γλώσσα της αποκάλυψης. Στα συντακτικά στοιχεία του, είτε προέρχονται από φωτογραφίες είτε από έργα τέχνης, σταχυολογούμε το ευρετήριο του φανταστικού μουσείου του ποιητή. Ένα φανταστικό μουσείο όπου συνοικούν χρώματα, πίνακες ζωγραφικής, ερατεινά και μελλέφηβα σώματα κοριτσιών και αγγέλων, πτυχές κυμάτων και χιτώνων, αγάλματα και μέλη ναών, τα λευκά του ασβέστη και του γάλακτος, από ένα στίχο της Σαπφώς. Η Ακρόπολη, η Πομπηία και η Αγία Σοφία.
Ο υπερρεαλισμός προγύμνασε τον Ελύτη να υπερπηδά τα σύνορα, τα γεωγραφικά και τα χρονικά. Ορεινά και θαλασσινά τοπία συνεισχωρούν το ένα στο άλλο. Η Ελλάδα υγρή και στερεή, ναυτική και ορεσείβια συνυπάρχει σ’ έναν ειρηνικό συγκριτισμό, όπως συγκατοικούν φίλια τα τοπία της μνήμης. Το ίδιο και η ιστορία καταλύει αλληλουχίες και πρωθύστερα στα καλάζ του Ελύτη. Κούροι και άγγελοι, κόρες και άγιοι αγναντεύονται και νεύουν μέσα σε μια συγχρονία, όπου οι διχασμοί, τα διλήμματα, τα ιδεολογήματα, δεν έχουν καμιάν ισχύ. Τα κολάζ του Ελύτη σε ξεναγούν στην ποιητική του…
Έμμονες εικόνες, τα κορίτσια γυμνά ή ημίγυμνα. Έμονα χρώματα, το λευκό, το πορφυρό, το γαλάζιο, η ώχρα. Ή μετωνυμικά: ο ασβέστης, η θάλασσα και το λουλάκι, η φωτιά, μια κόκκινη βάρκα, το χρυσό δέρας των κοριτσιών, το ξερό χόρτο, νεοκλασικές προσόψεις.
Με θραύσματα του ορατού, ο Ελύτης συχνά οικοδομεί το αόρατο. Τα αφηρημένα κολάζ του αφήνουν να διαφανεί μια σπονδύλωση πιο ισχυρή. Μεγάλες σιωπές εναλάσσονται με επεισόδια, σχήματα ήρεμα εμψυχώνονται από αιφνίδιες εντάσεις.
Στην υδατογραφία, που ασκεί πιο συστηματικά στη δεκαετία του ’80 ο ποιητής, παράλληλα με τα πιο αφηρημένα κολάζ, αναδεικνύεται σε αυθεντικό ακόλουθο του Πάουλ Κλέε. Συνθέσεις με γεωμετρική αρμοδεσιά, όπου εισχωρεί πάντα ένα ζωοφόρο στοιχείο ανησυχίας, ένα ανεπαίσθητο αεράκι, φυλλώματα, ιστία, ιμάτια που ανεμίζουν. Η τεχνική πειθαρχεί στη ρευστότητα του υλικού, στην πύκνωση και αραίωση της χρωστικής ύλης, στις αλχημικές κράσεις των χρωμάτων, στις ενδιάμεσες σιωπές και στα αβρά περάσματα από τον ένα τόνο στον άλλον. Το χρώμα, κυματιστό και διάφανο και ιριδίζον, λάμπει, άλλοτε σαν βυθός ηλιόχαρής και άλλοτε σαν πολύτιμο πετράδι.
Η ζωγραφική του Οδυσσέα Ελύτη είναι μια οπτική επαλήθευση της ποίησής του. Ο δεύτερος όρος μιας εξίσωσης όπου κυριαρχεί η πλατωνική συγγυμνασία των αισθήσεων. Αισθήσεων που έχουν ασκηθεί να συλλαβίζουν τα σκιρτήματα της φύσης και να αποκρυπτογραφούν τα μυστικά της τέχνης σε μια κλίμακα ασυνήθιστη για την ελληνική δημιουργία».
Η δεύτερη έκδοση του βιβλίου του με τον τίτλο «ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΟΔΟΣ» που τυπώθηκε τον Οκτώβριο του 1995, τριάντα τρεις τέμπερες, μια υδατογραφία και δώδεκα σχέδια του Οδυσσέα Ελύτη συνοδεύουν με μοναδικό τρόπο τα ποιήματά του!
Επιμέλεια: Ελένη Μ. Ματαράγκα aromalefkadas.gr