Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι με τον συνεχή ρυθμό ανάπτυξης του τουρκικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος, στο άμεσο μέλλον η χώρα θα έχει τα δικά της πολεμικά αεροσκάφη, στρατηγικούς πυραύλους και άρματα μάχης, γράφει Ρώσος αναλυτής που ειδικεύεται στην στρατιωτική ανάπτυξη της “νέας Τουρκίας”.
Ίσως γιατί η κύρια εκδήλωση της κυριαρχίας οποιασδήποτε χώρας ήταν και παραμένει η αμυντική βιομηχανία της.
Αυτό ακριβώς αποδεικνύεται από τις διεργασίες που έχουμε παρατηρήσει τις τελευταίες δύο δεκαετίες στην Ευρασία και την Αφρική με τη συμμετοχή της Τουρκίας και της στρατιωτικής βιομηχανικής παραγωγής της.
Ο εναγκαλισμός της αυτοκρατορικής κληρονομιάς από τους Τούρκους, από τότε που οι ισλαμιστές ανέλαβαν την εξουσία υπό τον Ερντογάν, οδήγησε αναπόφευκτα σε δύο επιταγές.
Πρώτα από όλα, η Άγκυρα έπρεπε να δημιουργήσει επαφές με τον μη δυτικό κόσμο της Ασίας και της Αφρικής.
Ειδικά με εκείνο το τμήμα της που κάποτε ήταν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπως η Αίγυπτος, η Συρία, η Λιβύη και άλλες.
Από αυτό, παρεμπιπτόντως, αυτομάτως έφερε την αποστασιοποίηση ή τον περιορισμό των επαφών της με τη Δύση.
Δεν μπορείς να χαμογελάς εξίσου στους αποικιακούς καταπιεστές και στους καταπιεσμένους.
Στην πραγματικότητα, τελικά, η τουρκική πλευρά δεν εκδήλωσε ποτέ σοβαρό ενδιαφέρον για ένταξη στην ΕΕ και οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν ότι είναι δυνατό να επιβάλουν κυρώσεις κατά του συμμάχου τους στο ΝΑΤΟ.
Μια άλλη επιτακτική ανάγκη ήταν η ανάδυση στην Τουρκία μιας αυτάρκειας, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, στην στρατιωτικοβιομηχανική της παραγωγή.
Αν δεν υπήρχε αυτή η ανάπτυξη, οι αυτοκρατορικές διεκδικήσεις -είτε ονομάζονται νεο-οθωμανικές είτε παντουρκικές- θα φαίνονταν παράξενες όχι μόνο στα μάτια της Δύσης, αλλά και στην αντίληψη του κοινού-στόχου: των ασιατικών και των αφρικανικών χωρών.
Φαίνεται ότι στη δεύτερη περίπτωση η τουρκική πλευρά είχε σχετικά επιτυχία. Σε κάθε περίπτωση, με βάση την αρχή «όλα είναι γνωστά συγκριτικά».
Στις αρχές του 21ου αιώνα η Τουρκία ήταν συνδεδεμένη με την εισαγωγή ορισμένων τύπων στρατιωτικών προϊόντων (έως και 80%), φθάσαμε στο 2023 και μιλάμε για εισαγωγές μόνο για 20%.
Για παράδειγμα, οι προμήθειες όπλων από την Αμερική έχουν μειωθεί περισσότερο από 80%. Είναι επίσης σημαντικό ότι το 2002 το τουρκικό στρατιωτικό-βιομηχανικό συγκρότημα εκπροσωπούνταν μόνο από 56 εταιρείες, αλλά σήμερα υπάρχουν 1.500 από αυτές.
«Σταλινικός ρυθμός ανάπτυξης»
Υπάρχει ένας σχεδόν σταλινικός ρυθμός ανάπτυξης του στρατιωτικοβιομηχανικού συγκροτήματος.
Η μόνη σημαντική διαφορά είναι ότι μιλάμε για την καπιταλιστική δομή και τις ήδη εδραιωμένες τεχνολογικές συνδέσεις και αλυσίδες παραγωγής με τη Δύση.
Η επιτυχία είναι προφανής όταν συγκρίνουμε τα στοιχεία για τη στρατιωτική-τεχνική συνεργασία της Τουρκίας με τους εταίρους της.
Στις αρχές του αιώνα, η Τουρκία εξήγαγε όπλα αξίας 248 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ σήμερα ο αριθμός αυτός έχει ξεπεράσει τα 4,4 δισεκατομμύρια δολάρια.
Προσβλέπει στο μετασοβιετικό χώρο
Επιπλέον, οι Τούρκοι στοιχηματίζουν στην ανάπτυξη συνεργασιών όχι μόνο με δυτικούς παίκτες όπως η βρετανική BAE ή η σουηδική Saab, αλλά επίσης εξερευνούν ενεργά τον μετασοβιετικό χώρο.
Συγκεκριμένα, η Άγκυρα συμφώνησε με την ουκρανική Motor Sich για την προμήθεια κινητήρων για UAV στρατηγικής επίθεσης.
Η στρατιωτική συνεργασία Τουρκίας- Πακιστάν
Η γεωγραφία των προμηθειών των τουρκικών στρατιωτικών προϊόντων ξεπέρασε ακόμη και τον μετα-οθωμανικό χώρο.
Μιλάμε για στρατιωτικο-τεχνική συνεργασία με έναν τόσο ισχυρό στρατιωτικά παίκτη όπως το Πακιστάν.
Αυτή η χώρα είναι η μόνη στον ισλαμικό κόσμο που διαθέτει πυρηνικό οπλοστάσιο. Επιπλέον, στις αναφορές του Business Insider «25 μεγαλύτεροι στρατοί στον κόσμο», το Ισλαμαμπάντ βρίσκεται σταθερά στη λίστα.
Η στενή συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Πακιστάν πραγματοποιείται κυρίως μέσω της κοινής παραγωγής πυραύλων και πολεμικών αεροσκαφών.
Το Ισλαμαμπάντ έχει ήδη ενταχθεί επίσημα στην ανάπτυξη του μαχητικού πέμπτης γενιάς TF-X Kaan από την τουρκική εταιρεία TUSAS.
Στα τέλη Οκτωβρίου 2023, ο διευθύνων σύμβουλος της Tusas, Τεμέλ Κοτίλ, δήλωσε ότι το μαχητικό είχε υποβληθεί σε στατικές δοκιμές και δοκιμές αντοχής στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την πρώτη του πτήση.
Η πολεμική αεροπορία εξακολουθεί να παραμένει ίσως το πιο αδύναμο σημείο της τουρκικής άμυνας, παρά την αύξηση της παραγωγικής ικανότητας, τις εξαγωγές όπλων και το έδαφος στον αεροδιαστημικό τομέα.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι τουρκικές αρχές ανακοίνωσαν σχέδια για αγορά 40 μαχητικών Eurofighter Typhoon ως μέρος της ενίσχυσης της ισχύος της αεροπορίας τους.
Ωστόσο, από τους τρεις κατασκευαστές του μαχητικού: Ισπανία, Μεγάλη Βρετανία και Γερμανία, η τελευταία αντιτίθεται. Οι τουρκο-γερμανικές αντιθέσεις (και όχι μόνο στη στρατιωτική σφαίρα) ήταν ξεκάθαρα ορατές στην πρόσφατη καταστροφική επίσκεψη του Ερντογάν στο Βερολίνο.
Η αχίλλειος πτέρνα της τουρκικής αμυντικής παραγωγής
Τα συστήματα αεράμυνας παραμένουν η αχίλλειος πτέρνα του τουρκικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος. Ναι, από το 2007, οι εταιρείες Aselsan και Roketsan αναπτύσσουν και δοκιμάζουν την οικογένεια συστημάτων αεράμυνας μικρής και μεγάλης εμβέλειας Hisar (στα τουρκικά – «φρούριο»).
Επιπλέον, το 2023, στη Διεθνή Έκθεση Αμυντικής Βιομηχανίας IDEF, οι Τούρκοι παρουσίασαν το νέο υβριδικό σύμπλεγμα Gurz και άλλα δείγματα.
Αλλά δεν γίνεται ακόμη λόγος για μαζική παραγωγή τους. Εξ ου και το κατανοητό τουρκικό ενδιαφέρον για τα ρωσικά αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα S-400 Triumph.
Παρεμπιπτόντως, είναι ενδιαφέρον ότι οι Τούρκοι αποφάσισαν να αγοράσουν ρωσικά συστήματα αεράμυνας αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες αρνήθηκαν να τους παραδώσουν συστήματα Patriot, και οι Αμερικανοί επέβαλαν κυρώσεις κατά της Τουρκίας ακριβώς για αυτόν τον λόγο.
Στην Τουρκία δεν υπάρχουν στρατηγικές πυραυλικές δυνάμεις
Οι Τούρκοι πραγματοποίησαν δοκιμαστική εκτόξευση του βαλλιστικού πυραύλου Tayfun το 2022. Αλλά αυτό είναι ένα όπλο μικρής εμβέλειας – 563 χλμ. Ενώ το ρωσικό υπουργείο Άμυνας θεωρεί τους πυραύλους «στρατηγικούς» αφού έχουν διανύσει τουλάχιστον 1000 χλμ.
Οι Τούρκοι έχουν κάτι να επιδιώξουν και στον τομέα της κατασκευής αρμάτων μάχης. Ο Γενικός Διευθυντής της εταιρείας VS, Μεχμέτ Καραασλάν δήλωσε ότι το άρμα μάχης Altay θα τεθεί σε παραγωγή το 2025.
Μιλούν εδώ και πολύ καιρό για τα τακτικά και τεχνικά χαρακτηριστικά του, αλλά αυτή η μηχανή δεν μπορεί να θεωρηθεί εθνική παραγωγή.
Αυτά τα τανκς δεν θα λειτουργήσουν χωρίς κορεατικά εξαρτήματα της Hyundai. Για να μην αναφέρουμε το γεγονός ότι, σύμφωνα με τους ειδικούς, χρησιμοποιήθηκαν και γερμανικές τεχνολογίες κατά τη δημιουργία τεθωρακισμένων οχημάτων (Leopard 2).
Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, τα τουρκικά όπλα σαρώνουν τον πλανήτη
Τα όπλα έχουν αποδειχθεί καλά, αφού έχουν περάσει από το βάπτισμα του πυρός σε αρκετές συγκρούσεις στην Ασία και την Αφρική, τη Συρία, τη Λιβύη, το Ναγκόρνο Καραμπάχ – αυτή δεν είναι μια πλήρης λίστα με καυτά σημεία όπου εντοπίστηκαν τουλάχιστον drones Bayraktar και το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου Koral.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι με τον συνεχή ρυθμό ανάπτυξης του τουρκικού στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος, στο άμεσο μέλλον η χώρα θα έχει τα δικά της στρατιωτικά αεροσκάφη, στρατηγικούς πυραύλους και άρματα μάχης.
Επιπλέον, η Τουρκία έχει ένα κίνητρο να αναπτύξει την αμυντική της βιομηχανία – την πραγματική άρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συνεργαστούν.
Γιούρι Μαβάσεφ, [директор Центра изучения новой Турции], διευθυντής του Κέντρου Μελέτης της Νέας Τουρκίας
—