Όταν η ροκ μουσική συνάντησε την ελληνική μυθολογία και ιστορία
Η στιχουργική θεματολογία στην ροκ μουσική αλλά και στα πιο δυναμικά παρακλάδια της (hard rock, heavy metal) περιλάμβανε πάμπολες αναφορές στην ελληνική μυθολογία. Η γοητεία που ασκούσε σε όλον τον πλανήτη η ελληνική αρχαία ιστορία αποτελεί πηγή έμπνευσης για πολλούς καλλιτέχνες ενώ το γεγονός ότι τα καλύτερα Πανεπιστημια του κόσμου διδάσκουν τους αρχαίους φιλοσόφους.
Παράλληλα προσπαθούν να ερμηνεύσουν πολλούς μύθους αλλά και τις ηρωικές μορφές της αρχαίας ιστορίας μας οπότε όλα αυτά νομίζω ότι μας κάνουναρκετά υπερήφανους ως Έλληνες.
Παρακάτω διαλέγουμε ελάχιστα και επιλεκτικά κομμάτια από τα δεκάδες που υπάρχουν στην παγκόσμια ροκ δισκογραφία και τα περισσότερα από αυτά είναι και πολύ αγαπημένα. Υποσχόμαστε να επανέλθουμε με δεύτερο σχετικό αφιέρωμα…
Κansas: «Icarus – Borne on Wings of Steel»
Τον Οκτώβριο του 1975 οι Αμερικανοί κυκλοφορούν τον θαυμάσιο δίκο τους με τίτλο «Masque» και την εν λόγω σύνθεση την υπογράφει ο κιθαρίστας και βασικός συνθέτης του σχήματος Kerry Livgren. Η ενορχηστρωση αλλά και η ερμηνεία του Steve Walsh είναι από τις καλύτερες της θρυλικής μπάντας με το βιολί και τα δεύτερα φωνητικά του Robby Steinhardt να δημιουργούν ένα μικρό έπος. Όπως λέει και το άσμα…«Without my wings you know I’d surely die, I’ve found my freedom flyin’ high, I’ve climbed the mountains of the sky».
The Doors: «Hyacinth House»
Τον Απρίλιο του 1971 το ιστορικό κουαρτέτο κυκλοφορούν το περίφημο άλμπουμ «L.A. Woman». Η μελαγχολική και ήρεμη τρίλεπτη σύνθεση της μπάντας δεν είναι από τις πιο γνωστές και φέρει την υπογραφή των Morrison-Manzarek. Σύμφωνα με τον μύθο ο Υάκινθος ήταν εραστής του θεού Απόλλωνα, τον οποίο ο θεός σκότωσε κατά λάθος ρίχνοντας το δίσκο. Ο Μοrrison ήθελε με αυτό το τραγούδι να περιγράψει την δυστυχία και την μοναξιά του ενώ λίγους μήνες αργότερα βρέθηκε νεκρός στο Παρίσι.
Led Zeppelin: «Achilles Last Stand»
Τον Μάρτιο του 1976 η θρυλική μπάντα κυκλοφορεί τον έβδομο στούντιο δίσκο της που τιτλοφορείται «Presence». H δεκάλεπτη επική σύνθεση σύμφωνα με τα λεγόμενα του τραγουδιστή Robert Plant είναι στιχουργικά επηρεασμένη από ένα ταξίδι που έκαναν στο Μαρόκο μαζί με τον Page ενώ «Mythology» και είναι επηρεασμένος όπως λέει και ο τίτλος από την ελληνική μυθολογία παράλληλα περιείχε αρκετά προοδευτικά στοιχεία για την εποχή του συνδυασμένα άψογα με το παθιασμένο hard rock που έπαιζαν οι Northwind και πήρε τα εύσημα από τους κριτικούς αλλά και από τον κόσμο. Σύμφωνα λοιπόν με τον Λουκιανό, ο Προμηθέας, με την αρωγή της θεάς Αθηνάς, δημιουργεί τον πρώτο άνθρωπο (Χρυσό Γένος) από πηλό και φωτιά (κατά άλλους με το νερό του ήρωα Πανοπέα της Φωκίδας) και με μορφή όμοια με αυτή των θεών.
Wishbone Ash: «Persephone»
Τον Νοέμβριο του 1974 οι Βρετανοί ρόκερ κυκλοφορούν το πέμπτο στούντιο άλμπουμ τους με τίτλο «There’s the Rub» στο οποίο περιλαμβάνεται και ένα από τα χαρακτηριστικά εξώφυλλα της μπάντας που απεικονίζει το «τρίψιμο» από έναν παίκτη του κρίκετ μιας μπάλας στο παντελόνι, αφήνει περιέργως χρώμα φυσικά εμπνευσεως της περίφημης Hipgnosis . Το «Persephone» είναι μία πανέμορφη υπνωτισμένη μπαλάντα γεμάτη λυρισμό και ηστιχουργική αναφορά αφορά κυρίως στον αστερισμό Περσεφόνη και όχι τόσο στον μύθο.
Pink Floyd: «Sysyphus»
Το Νοέμβριο του 1969 η θρυλική μπάντα κυκλοφορορεί το τέταρτο στούντιο άλμπουμ της με τίτλο «Ummagumma». Η σύνθεση διαρκεί πάνω από 13 λεπτά και φέρει την υπογραφή του κημπορτντίστα Richard Wright, είναι ορχηστρική και χωρίζεται σε τέσσερα μέρη σε αρκετά πειραματικό ύφος. Σύμφωνα με τον μύθο, επειδή ο Σίσυφος θύμωσε τους θεούς, αυτοί τον τιμώρησαν να ζει μέσα στα Τάρταρα και στα σκοτάδια του, να σπρώχνει ένα βράχο συνεχώς προς την κορυφή του λόφου και λίγο πριν την κορυφή να κουράζεται και μην αντέχοντας το βάρος του, ο βράχος να ξεφεύγει, να κατρακυλάει πίσω στους πρόποδες και ο Σίσυφος να αρχίζει πάλι από την αρχή την ίδια προσπάθεια.
Firewind: «Ode To Leonidas»
Η παρέα των Gus G και Bob Katsionis κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2017, το άλμπουμ «Immortals» με τον τραγουδιστή Henning Basse να κάνει την παρθενική του εμφάνιση με την μπάντα. Το άλμπουμ είναι αφιερωμένο στην ελληνική αρχαία ιστορία και η συγκεκριμένη σύνθεση είναι από τις πιο χαρακτηριστικές του δίσκου άλλωστε ο παρακάτω στίχος δίνει σαφή αναφορά: «No sleep – for Leonidas Got to rise against Immortals and the Kingdom of the East No sleep – for Leonidas From a deadlock to distraction Will there be satisfaction when they’re gone?»
Nick Cave & The Bad Seeds: «The Lyre Of Orpheus»
Τον Σεπτέμβριο του 2004 ο Αυστραλός ρόκερ και η παρέα του κυκλοφορούν το άλμπουμ «Abattoir Blues / The Lyre of Orpheus». Η δυναμική τόσο των στίχων όσο και της μελωδίας είναι εμφανής έχοντας οδηγό μία καθαρά bluesy διάθεση. Εδώ ο υπέροχος καλλιτέχνης δίνει μία δική του, πιο σκοτεινή εκδοχή και μία καθηλωτική αφήγηση στη μυθική ερωτική ιστορία του Ορφέα και της Ευρυδίκης.
Eloy: «Poseidon’s Creation»
Τον Δεκέμβριο του 1977 η Γερμανική μπάντα κυκλοφορεί το έκτο στούντιο και εξαιρετικό άλμπουμ τους με τίτλο «Ocean». Οι Eloy ειδικά στην χώρα μας έχουν πολλούς οπαδούς αλλά και αρκετούς κατήγορους ως αντιγραφείς των Pink Floyd. Το συγκρότημα μας χαρίζει μία υπέροχη prog σύνθεση με υπέροχες μελωδίες και την ερμηνεία του Frank Bornemann να την κάνει ακόμη πιο συναισθηματική και παθιασμένη ενώ εδώ ο Ποσειδώνας περιγράφεται σαν ο άρχοντας των σεισμού των θαλασσών και δάσκαλος των ωκεανών Για την ιστορία τους στίχους του άλμπουμ (και του «Poseidon’s Creation») έχει γράψει ο ντράμερ Jürgen Rosenthal πρώην μέλος των Scorpions επί εποχής Roth.
Emerson, Lake & Palmer: «The Three Fates»
Το Νοέμβριο του 1970 το σπουδαίο τρίο των prog-rockers, Emerson, Lake & Palmer κυκλοφορούν το ιστορικό ντεμπούτο τους άλμπουμ. Η επτάλεπτη instrumental σύνθεση χωρίζεται σε τρία μέρη και φέρει τίτλους που αφορούν τις τρεις μοίρες. Συγκεκριμένα τα: «Clotho» (ορίζει το αν και πότε θα γεννηθεί ένας άνθρωπος), «Lachesis» (ορίζει τι θα «λάχει» στον κάθε άνθρωπο), «Atropos» (κόβει το νήμα ενός ανθρώπου όταν έρθει η ώρα του). Στο «The Three Fates» απολαμβάνουμε κυρίως τον Keith Emerson σε ένα μοναδικό jazz αυτοσχεδιασμό.
Northwind: «Prometheus The Man»
Oι Θεσσαλονικείς θεωρούνται δικαίως από τους πρωτεργάτες της ντόπιας hard rock σκηνή και ξεκίνησαν ουσιαστικά στις αρχές της δεκαετίας του ’80. To 1986 κυκλοφορούν το δεύτερο άλμπουμ τους με τίτλο «Mythology» και είναι επηρεασμένος όπως λέει και ο τίτλος από την ελληνική μυθολογία παράλληλα περιείχε αρκετά προοδευτικά στοιχεία για την εποχή του συνδυασμένα άψογα με το παθιασμένο hard rock που έπαιζαν οι Northwind και πήρε τα εύσημα από τους κριτικούς αλλά και από τον κόσμο. Σύμφωνα λοιπόν με τον Λουκιανό, ο Προμηθέας, με την αρωγή της θεάς Αθηνάς, δημιουργεί τον πρώτο άνθρωπο (Χρυσό Γένος) από πηλό και φωτιά (κατά άλλους με το νερό του ήρωα Πανοπέα της Φωκίδας) και με μορφή όμοια με αυτή των θεών.
Trivium: «Torn Between Scylla And Charybdis»
Οι Αμερικανοί το Σεπτέμβριο του 2008 κυκλοφορούν το τέταρτο στούντιο άλμπουμ τους με τίτλο «Shogun». Η εν λόγω σύνθεση είναι καταιγιστική αφού o metal ήχος του γκρουπ είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα εκείνη την περίοδο. Στο συγκεκριμένο άλμπουμ πάντως οι στιχουργικές αναφορές ανακατεύουν εκτός από τους ελληνικούς μύθους και ιστορίες από τα ιαπωνικά στρατιωτικά έθιμα.
Rush: «Cygnus X 1 Book II Hemispheres (Part 1)»
To Σεπτέμβριο του 1977 οι Καναδοί prog-rockers, κυκλοφορούν το πέμπτο στούντιο άλμπουμ τους με τίτλο «A Farewell to Kings» στον γνωστό μουσικό ύφος που το γκρουπ αγαπήθηκε από χιλιάδες οπαδούς της ροκ μουσικής. Η συγκεκριμένη σύνθεση είναι μία πολύ εμπνευσμένη ιστορία όπου η επιστημονική φαντασία συνδυάζεται με τους θεούς του Ολύμπου ώστε να καταλήξει στην εξήγηση δύο αντικρουόμενων τρόπων ζωήςτης λογική και του συναισθήματος. Η ιστορία είχε και συνέχεια στον επόμενο δίσκο της μπάντας (Hemispheres, 1978) με τους λογικούς στοχαστές να καθοδηγούνται από τον Απόλλωνα και οι συναισθηματικοί άνθρωποι να κυβερνούνται από τον Διόνυσο.
Iron Maiden: «Flight Of Icarus» (1983)
Την άνοιξη του 1983 οι Βρετανοί κυκλοφορουν το τέταρτο στούντιο άλμπουμ τους με τίτλο «Piece of Mind» με τον Nicko McBrain να κάνει το ντεμπούτο του στα τύμπανα.
Εκεί λοιπόν συναντάμε το υπέροχο «Flight Of Icarus» μία από τις πιο συγκινητικές και δραματικές ιστορίες της ελληνικής μυθολογίας που αφορά το Ίκαρο και τον πατέρα του τον Δαίδαλο στα ανάκτορα της Κνωσσού. O Dickinson έδωσε μία πιο αλληγορική μορφή στους στίχους δίνοντας έμφαση στην εφηβική επανάσταση ενώ στην δεύτερη πλευρά του σινγκλ υπάρχει η διασκευή στο «I’ve Got the Fire του R. Montrose.
Φώτης Μελέτης
