Εν μέσω σκόπιμα παρατεταμένων διαπραγματεύσεων μεταξύ Τουρκίας και Σουηδίας, σχετικά με την έγκριση από την Άγκυρα της ένταξης του σκανδιναβικού έθνους στο ΝΑΤΟ, οι Τούρκοι διαπραγματευτές έχουν εισαγάγει μια σκανδαλώδη απαίτηση επιμένοντας ότι οι Σουηδοί ομόλογοί τους συμφωνούν με το κλείσιμο του Nordic Monitor, μιας ερευνητικής ιστοσελίδας ειδήσεων στη Στοκχόλμη, που διαχειρίζεται από δύο εξόριστους Τούρκους δημοσιογράφους.
Το άκρως προκλητικό αίτημα, που προφανώς τέθηκε κατά τις εμπιστευτικές συναντήσεις μεταξύ της τουρκικής και της σουηδικής αντιπροσωπείας, αποκαλύφθηκε κατά λάθος από τον Τούρκο Υφυπουργό Εξωτερικών Burak Akçapar κατά τη διάρκεια των συζητήσεων στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του τουρκικού κοινοβουλίου, η οποία ήταν επιφορτισμένη με την αναθεώρηση του πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ στις 25 Οκτωβρίου.
«Το θέμα του Nordic Monitor είναι ένα σοβαρό θέμα. … Φυσικά, το κλείσιμο αυτού είναι μέρος και θα συνεχίσει να είναι μέρος των διαπραγματεύσεων που διεξάγουμε με τη Σουηδία», ενημέρωσε ο Akçapar τους νομοθέτες στις 16 Νοεμβρίου, παρέχοντας παράλληλα πληροφορίες για τις συνεχιζόμενες συνομιλίες με τη σουηδική αντιπροσωπεία για την ικανοποίηση των αιτημάτων της Άγκυρας.
Το Nordic Monitor, που ιδρύθηκε στη Σουηδία από δύο Τούρκους δημοσιογράφους με έδρα τη Στοκχόλμη, τον Abdullah Bozkurt και τον Levent Kenez, το 2019, είναι εστιασμένο στη σε βάθος κάλυψη της Τουρκίας μέσω της ερευνητικής δημοσιογραφίας.
Η πλατφόρμα αποκαλύπτει τις αδικίες της κυβέρνησης του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που θεωρούνται ότι είναι προς το δημόσιο συμφέρον. Άρθρα που δημοσιεύονται από το Nordic Monitor αναφέρονται συχνά από διεθνή μέσα ενημέρωσης και η παρουσίαση τεκμηριωμένων στοιχείων σχετικά με τις παράνομες δραστηριότητες της κυβέρνησης Ερντογάν προσελκύει την προσοχή του διεθνούς κοινού. Και οι δύο δημοσιογράφοι, ο Bozkurt και ο Kenez, είναι μέλη της Σουηδικής Ένωσης Δημοσιογράφων (Journalistförbundet), μιας επαγγελματικής οργάνωσης αφιερωμένης στην προώθηση της ελευθερίας του Τύπου και στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των δημοσιογράφων στη Σουηδία. Δικαιολογώντας το αίτημα της Τουρκίας για το κλείσιμο του Nordic Monitor, ο Akçapar ισχυρίστηκε ότι ο ίδιος και οι συνάδελφοί του στο υπουργείο Εξωτερικών έχουν ξεχωρίσει από τον ιστότοπο ειδήσεων. Αναφέρθηκε σε μια σειρά άρθρων που δημοσίευσε το Nordic Monitor που αποκάλυψε εκτεταμένες δραστηριότητες παρακολούθησης που διεξήγαγαν Τούρκοι διπλωμάτες σε ξένες χώρες.
Αποσπάσματα από την απομαγνητοφώνηση της συζήτησης στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του τουρκικού κοινοβουλίου, κατά την οποία ο Τούρκος υφυπουργός Εξωτερικών αποκάλυψε την προσπάθειά τους να πείσουν τη Σουηδία να κλείσει τον ιστότοπο ειδήσεων Nordic Monitor:
Δημοσιευμένα έγγραφα έδειξαν ότι πολλοί Τούρκοι πρεσβευτές διεξήγαγαν εκτενείς επιχειρήσεις συλλογής πληροφοριών για ανυποψίαστους επικριτές της κυβέρνησης Ερντογάν σε ξένες χώρες.
Οι πληροφορίες αυτές διαβιβάστηκαν στη συνέχεια στα κεντρικά γραφεία στην Άγκυρα, με αποτέλεσμα να ληφθούν διάφορα τιμωρητικά μέτρα κατά των επικριτών και των αντιπάλων, ακόμη και εκείνων που ήταν εξόριστοι, καθώς και των μελών των οικογενειών τους στην Τουρκία. Ο Akçapar ήταν μεταξύ εκείνων που εντοπίστηκαν σε μια επιχείρηση κατασκοπείας στην Ινδία κατά τη διάρκεια της θητείας του ως πρεσβευτής στο Νέο Δελχί, διαπιστευμένος να εκπροσωπεί την Τουρκία σε πολλές γειτονικές χώρες.
Η αποκάλυψη, που αποκαλύφθηκε μετά από εξέταση εκατοντάδων τουρκικών κυβερνητικών εγγράφων, επιβεβαίωσε ότι οι τουρκικές διπλωματικές αποστολές παραβιάζουν τους εσωτερικούς νόμους των κρατών υποδοχής και τις αρχές του διεθνούς δικαίου διενεργώντας παράνομες εκστρατείες συλλογής πληροφοριών και εκτεταμένες επιχειρήσεις πληροφοριών.
Οι απεσταλμένοι του Ερντογάν απολάμβαναν τα προνόμια και τις ασυλίες που ορίζονται στις διεθνείς συμβάσεις, ενώ κατασκόπευαν συστηματικά τους επικριτές του προέδρου, συλλέγοντας πληροφορίες για Τούρκους που ζουν στο εξωτερικό και τις μετέφεραν στα κεντρικά γραφεία. Οι ασυλίες και τα προνόμια που παρέχονται στους διπλωμάτες και το προξενικό προσωπικό ρυθμίζονται από διεθνείς συμβάσεις.
Ωστόσο, οι διπλωμάτες, παρά το γεγονός ότι απολαμβάνουν τα προνόμια και τις ασυλίες που περιγράφονται στη Σύμβαση της Βιέννης για τις Διπλωματικές Σχέσεις, είναι υποχρεωμένοι να τηρούν τους νόμους και τους κανονισμούς του κράτους υποδοχής. Έχουν ρητή εντολή να αποφεύγουν την ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις του κράτους υποδοχής, όπως ορίζεται στο άρθρο 41.
Ομοίως, το προξενικό προσωπικό, στο οποίο χορηγούνται περιορισμένα προνόμια και ασυλίες από τη Σύμβαση της Βιέννης για τις Προξενικές Υποθέσεις, μπορεί να υπόκειται σε έρευνες και διώξεις από τις αρχές του κράτους υποδοχής για εγκλήματα που διαπράχθηκαν τόσο εντός όσο και εκτός των χώρων του προξενείου, όπως περιγράφεται στο άρθρο 43 της σύμβασης. Σύμφωνα με τον Akçapar, η Τουρκία έχει λάβει πολλές παραχωρήσεις κατά τη διάρκεια των συνομιλιών με τη Σουηδία και τη Φινλανδία, υποχρεώνοντάς τις να υιοθετήσουν διάφορα μέτρα που θα ήταν επωφελή για την Τουρκία.