Της Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη,
Η κατάσταση στη Γάζα εμφανίζεται εφιαλτική, από κάθε άποψη: ανθρωπιστική, κοινωνική, εθνική, στρατιωτική, αλλά και μελλοντικά γεωπολιτική.
Προσεγγίζοντας τις δραματικές αυτές εξελίξεις, με ένα τρίτο, αλλά όσο γίνεται πιο αντικειμενικό μάτι, αναπόφευκτα περιλαμβάνεται σε αυτό μια νοητική παρέλαση, με σημαία το απερίγραπτα φρικιαστικό ολοκαύτωμα των Εβραίων. Αυτή, ακριβώς, η κόλαση, που έλαχε να βιώσουν οι Εβραίοι, τους εξασφαλίζει δικαιώματα προστασίας τους εσαεί. Η νοητική αυτή παρέλαση του παρελθόντος ανασύρει, ακόμη, από τη λήθη του χρόνου, την αυτονόητα γενικευμένη συναίνεση για την ανάγκη δημιουργίας κράτους του Ισραήλ, που να αποκλείει στο μέλλον την επανάληψη ανάλογης φρίκης με το ολοκαύτωμα και προστατεύοντας έτσι και με κάθε διαθέσιμο μέσο τις ζωές αυτού του μαρτυρικού λαού.
Συνεχίζοντας την παρέλαση σημαντικών στιγμών του παρελθόντος, έρχονται στην επιφάνεια συνθήκες, κάτω από τις οποίες δημιουργήθηκε το κράτος του Ισραήλ. Συνθήκες, που ήταν αναπόφευκτο να δημιουργούν, σε σχεδόν καθημερινή βάση, αιτίες εχθροπραξίας ανάμεσα στο νέο κράτος και στους Παλαιστίνιους, που είχαν οπωσδήποτε δικαιολογημένες αφορμές δυσαρέσκειας και αδικίας σε βάρος τους.
Γι αυτό και οι βάσεις, πάνω από τις οποίες δημιουργήθηκε το κράτος του Ισραήλ, κατέγραψαν από την πρώτη στιγμή προσμονές υποχρεωτικής δημιουργίας και ενός δεύτερου κράτους στην ευρύτερη περιοχή της Γάζας. Ωστόσο, παρότι κύλησαν, από τότε, 76 ολόκληρα χρόνια, παρότι οι στρατιωτικές συρράξεις ήταν, ουσιαστικά, συνεχείς στο μακρύ αυτό διάστημα, αλλά και παρότι η υπενθύμιση της ανάγκης δημιουργίας αυτού του κράτους πλανιόταν συνεχώς επάνω από την υφήλιο, ως ανάγκη περάτωσης ενός ημιτελούς έργου, δεν κατορθώθηκε όμως να ξεπεραστούν τα πολυάριθμα και πολυσύνθετα εμπόδια μέχρι σήμερα.
Το αναπάντεχο χτύπημα της Χαμάς, εναντίον του Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου, αν και ετοιμαζόταν με απόλυτη μυστικότητα για καιρό, δημιουργεί ωστόσο εύλογα ερωτηματικά για το τι, ακριβώς, επεδίωκε. Και τούτο, δεδομένου ότι θα ήταν εντελώς εξωπραγματική η υπόθεση, ότι στη μάχη αυτή η τελική νικήτρια θα μπορούσε να είναι η Χαμάς. Γι’ αυτό, και δικαιολογούνται κάποιες υποθέσεις, όπως ότι:
*Η Χαμάς προσπάθησε να κάνει γνωστό, με τον τρόπο αυτό, ότι δεν είναι πια ανεκτή η συνέχιση αυτής της κατάστασης και ότι επείγει η εξεύρεση κάποιας αποδεκτής, και από τα δύο μέρη, λύσης.
*Η Χαμάς επιδίωξε, έτσι, να προετοιμάσει έδαφος διαπραγμάτευσης και ανταλλαγής ομήρων.
*Η Χαμάς, με την επίθεση αυτή εναντίον του Ισραήλ, επιδίωξε να ξεσηκώσει τον αραβικό κόσμο (που αποδείχθηκε προς το παρόν τουλάχιστον ανέτοιμος) σε έναν γενικευμένο πόλεμο και με τις Brics, εναντίον της Δύσης. Ή και απλώς να προετοιμάσει το έδαφος για το μέλλον.
*Η Χαμάς θέλησε, απλώς, να επαναφέρει επί τάπητος την ύπαρξή της στην περιοχή, αλλά και την εκρηκτική κατάσταση που μονίμως επικρατεί σε αυτήν, επιδιώκοντας μια γενικότερη αφύπνιση των συμμάχων της .
Να σημειώσω, στο σημείο αυτό, ότι ουδόλως θεωρώ ότι εμπίπτει στα ανθρώπινα όρια η όποιας μορφής διάκριση νεκρών, τραυματιών, αιχμαλώτων ή αστέγων, και ότι αντιθέτως θλίβομαι εξίσου για κάθε έναν από τους περίπου 1400 Ισραηλίτες, που έχασαν τη ζωή τους, όπως και για κάθε έναν από τους δεκαπλάσιους περίπου Παλαιστίνιους. Η ανθρώπινη ζωή είναι μοναδική και έχει ακριβώς την ίδια αξία, σε όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη, κάτω από όλες τις θρησκείες, στον κόσμο όλων των φυλών και των χρωμάτων.
Εν προκειμένω, ωστόσο, είναι η Χαμάς που επιτέθηκε εναντίον του ανυποψιαστου Ισραήλ, και αυτή που επισύρει τη μήνη της Δύσης.
Θα έλεγα, ωστόσο, ότι η καθόλα καταδικαστέα αυτή επίθεση της Χαμάς, εναντίον του Ισραήλ αποτελεί ταυτόχρονα και κραυγή αγωνίας, προς τη διεθνή κοινότητα, για την εξεύρεση λύσης στο μακροχρόνιο πρόβλημα της περιοχής. Και η λύση αυτή είναι μία: η δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, που όφειλε βέβαια να είχε αντιμετωπιστεί αμέσως μετά τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ. Θα είχε σώσει πολλές ζωές, και θα είχε εξασφαλίσει σχετική ηρεμία στην περιοχή. Αναμφίβολα, αυτό το καθήκον ανήκε στη Δύση.
Και κάτι τελευταίο, σχετικά με τον άγριο αυτό πόλεμο, που θα μπορούσε έγκαιρα να είχε αποφευχθεί. Αναφέρομαι στον χαρακτηρισμό της Χαμάς, ως τρομοκρατικής οργάνωσης από τη Δύση, και αντιθέτως στο χαρακτηρισμό της ως απελευθερωτικό κίνημα από την Ανατολή. Να υπενθυμίσω, απλά, ότι υπάρχουν πολλές οπτικές γωνίες για να αποφανθεί κανείς για το τι συνιστά τρομοκρατία. Γι αυτό και τα ΗΕ αποφεύγουν να δώσουν οικουμενικό ορισμό στην τρομοκρατία. Ωστόσο, με την απόφαση 1373 της 29ης Σεπτεμβρίου του 2001 διατάσσεται η παγκόσμια καταδίωξή της τρομοκρατίας. Ακριβώς η αοριστία αυτή διευκολύνει τον «κατά περίπτωση»ορισμό της τρομοκρατίας.
(Για μια εκτενέστερη ανάλυση της τρομοκρατίας βλ. Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη, Τα παιδιά της παγκοσμιοποίησης: τρομοκρατία και φασισμός).