Του Βασίλη Βιλιάρδου
Έως τις 7.12.2009, η Ελλάδα αξιολογούταν από την S&P με Α- από το ΒΒΒ- που μας αναβάθμισε πρόσφατα – στην τελευταία θέση δηλαδή της επενδυτικής βαθμίδας σήμερα. Η έξοδος μας δε από την επενδυτική βαθμίδα, επήλθε στις 27.4.2010 – όπου μέσα σε μία ημέρα βρεθήκαμε από το ΒΒΒ+ στο ΒΒ+ ή τρεις βαθμίδες χαμηλότερα. Τελικά, στις 27.2.2012, με το PSI, βυθιστήκαμε στο SD – στην επιλεκτική χρεοκοπία και στην τελευταία θέση.
Στα τέλη του 2009 τώρα, το δημόσιο χρέος μας ήταν στα 299,5 δις € ή στο 126% του ΑΕΠ – αφού το ΑΕΠ μας ήταν 237,5 δις €. Πρόσφατα δε, ξεπέρασε το 200% του ΑΕΠ – ενώ σήμερα το κρατικό μας χρέος είναι περί τα 405 δις €, παρά τις διαγραφές του PSI και το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας.
Το επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδας στις 2.10.2009, πριν τις εκλογές τότε, ήταν μόλις 1,29% υψηλότερο από το γερμανικό – το spread του δηλαδή ήταν 129 μονάδες βάσης, όταν η επιτρεπτή απόκλιση από τη συμφωνία του Μάαστριχτ ήταν 150 μ.β. (1,5%). Επομένως δεν υπήρχε πρόβλημα δανεισμού της χώρας. Παρά τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση δε του 2008/2009, η Ελλάδα είχε ήδη δανειστεί εντός του 2009 περίπου 53 δις € – με μακροπρόθεσμα ομόλογα.
Όταν η κυβέρνηση έλαβε με σημαντική καθυστέρηση τα πρώτα μέτρα μείωσης του ελλείμματος, στις 3.3.2010, το spread μειώθηκε την επομένη στις 287 μονάδες βάσης – με τάση περαιτέρω αποκλιμάκωσης. Το ΙΟΒΕ δε, στην τριμηνιαία του έκθεση του Μαρτίου 2010, υπολόγιζε την επίδραση των αυξημένων επιτοκίων για μεν το 2010 σε 0,2% του ΑΕΠ, για δε το 2011 σε 0,4% του ΑΕΠ – με αποκλιμάκωση στη συνέχεια και χωρίς να γνωρίζει πως η ΕΚΤ αργότερα θα το μείωνε για όλες τις χώρες του ευρώ.
Το κόκκινο ιδιωτικό χρέος στις τράπεζες το 2009 ήταν στο 9,5%, ενώ αργότερα εκτοξεύθηκε στο 50% (περί τα 100 δις €) – όπου στην ουσία παραμένει ακόμη και σήμερα, έχοντας απλά μεταφερθεί στο μεγαλύτερο μέρος του στα κοράκια. Απέναντι στο κράτος, στον ΕΦΚΑ κλπ., το ιδιωτικό χρέος έχει εκτοξευθεί στα ύψη (περί τα 150 δις €) – ενώ συνεχίζει να αυξάνεται, παρά τους μαζικούς πλειστηριασμούς.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μας ήταν στο 12,3% το 2009, ενώ το 2022 στο 9,7%. Το δημοσιονομικό μας έλλειμμα το 2009, μετά τη διόγκωση του από την ΕΛΣΤΑΤ, διαμορφώθηκε στο 15,2% και αύξησε ανάλογα το χρέος περί τα 36 δις € στα 299,5 δις € – όταν το 2020 έφτασε στο 9,7%.
Ο παραγωγικός μας τομέας έχει έκτοτε αποψιλωθεί, δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις και νοικοκυριά χρεοκόπησαν, χάσαμε περί τα 60 δις € ΑΕΠ και άρα περί τα 18 δις € ετήσια έσοδα του δημοσίου, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ μας έχει βυθιστεί στην τρίτη θέση από το τέλος της ΕΕ και η απόσταση του ΑΕΠ μας από το μέσο της Ευρωζώνης έχει διευρυνθεί σε σταθερές τιμές κατά 33,7 μονάδες – με την Ευρωζώνη στο 117,7 το 2022 από 100 το 2009, ενώ με τη χώρα μας στο 84.
Μνημόνιο τώρα δεν σημαίνει λήψη μέτρων λιτότητας – αλλά χρεοκοπία και υπαγωγή της χώρας σε ξένη κηδεμονία. Επομένως, αυτό που θα έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση τότε, για να διορθώσει τα δημόσια οικονομικά μας, δεν ήταν η υπογραφή μνημονίου – αλλά η λήψη μέτρων, για να μη χρεοκοπήσει η Ελλάδα και να μην υπαχθεί σε ξένη κηδεμονία.
Κλείνοντας, στις 2.10.2009 ο τότε προϊστάμενος της στατιστικής υπηρεσίας (Ε. Κοντοπυράκης), έστειλε επιστολή στην Eurostat με τις εξής δύο κρίσιμες παραδοχές: (α) ότι η Ελλάδα είχε νοθεύσει το έλλειμμα του 2008 και όχι του 2009, καθώς επίσης (β) πως η εκτίμηση του ήταν ότι, το έλλειμμα του 2009 θα ανερχόταν στο 6% του ΑΕΠ.
Η κυβέρνηση όμως του «λεφτά υπάρχουν», πήρε την επιστολή και άρχισε να φωνάζει για δήθεν «νόθευση του ελλείμματος του 2009» – όχι για την πραγματική κατά τον κ. Κοντοπυράκη του 2008. Ισχυρίσθηκε λοιπόν πως το έλλειμμα του 2009 θα ανερχόταν στο 12% – με την επίκληση της εκτίμησης του τότε διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και με αποτέλεσμα να ακολουθήσει μία επαίσχυντη κερδοσκοπία με τα ελληνικά ομόλογα.
Από όλα αυτά τα γεγονότα μπορεί κανείς εύκολα να συμπεράνει μόνος του εάν ήταν απαραίτητα τα μνημόνια, δηλαδή η υπαγωγή της Ελλάδας σε ξένη κηδεμονία, ποια ήταν η ευθύνη των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, καθώς επίσης ποια είναι τα αποτελέσματα των μνημονίων – εάν δηλαδή έπρεπε να μας επιβληθούν και εάν ήταν θετικά για την οικονομία μας.
Το έγκλημα των μνημονίων
Έως τις 7.12.2009, η Ελλάδα αξιολογούταν από την S&P με Α- από το ΒΒΒ- που μας αναβάθμισε πρόσφατα – στην τελευταία θέση δηλαδή της επενδυτικής βαθμίδας σήμερα. Η έξοδος μας δε από την επενδυτική βαθμίδα, επήλθε στις 27.4.2010 – όπου μέσα σε μία ημέρα… pic.twitter.com/Ercljj9DKE
— Βασίλης Βιλιάρδος (@ViliardosV) October 29, 2023