Η Ευρωβουλευτής Έλενα Κουντουρά κατέθεσε ερώτηση προς την Κομισιόν, ζητώντας να τοποθετηθεί για τα κενά και ελλείψεις που διαπιστώνει η αποκαλυπτική έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου στο σύστημα παρακολούθησης της προόδου των έργων και των αντίστοιχων εκταμιεύσεων κονδυλίων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Σύμφωνα με τη νέα έκθεση που δημοσιοποίησε το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, ο Μηχανισμός εμφανίζει αδυναμίες στο σύστημα παρακολούθησης των χρηματοδοτούμενων έργων και επομένως στην καταγραφή των συνολικών επιδόσεών του. Οι ελεγκτές άσκησαν έντονη κριτική για την αξιοπιστία των δεδομένων, ιδίως όσον αφορά τους τελικούς αποδέκτες της χρηματοδότησης, σε συνέχεια των επισκέψεών τους σε πέντε χώρες, ανάμεσά τους και την Ελλάδα.
Σημειώνεται ότι ο Μηχανισμός αντιστοιχεί σε εκταμιεύσεις 723 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 385 δισ. με τη μορφή δανείων και έως 338 δισ. με τη μορφή μη επιστρεπτέων επιχορηγήσεων για μεταρρυθμίσεις ή επενδύσεις στη βάση των 6 πυλώνων πολιτικής, μεταξύ των οποίων η πράσινη μετάβαση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός. Αντίθετα με την πλειοψηφία των υπολοίπων προγραμμάτων της ΕΕ, οι πόροι εκταμιεύονται με βάση το αν τα κράτη-μέλη επιτυγχάνουν ορόσημα και στόχους που συνδέονται με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις και όχι με βάση τα πραγματικά έξοδα που πραγματοποιούν.
Η Ευρωβουλευτής επικαλείται συγκεκριμένα τη θέση το Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συμβουλίου, ότι το σημερινό σύστημα του Μηχανισμού αδυνατεί να αποτυπώσει τη συμβολή των χρηματοδοτούμενων έργων στην επίτευξη των στόχων του, όπως η ενίσχυση του οικολογικού προσανατολισμού και της ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Δεδομένου ότι οι πολίτες έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν πού και πόσο αποτελεσματικά κατευθύνονται τα κονδύλια, η Έλενα Κουντουρά ζητά από την Κομισιόν να απαντήσει αν προτίθεται να βελτιώσει το ισχύον σύστημα, ώστε να εξασφαλιστεί απόλυτη διαφάνεια σχετικά με τις πραγματικές δαπάνες και ουσιαστικά εάν επιτυγχάνονται οι στόχοι που έχουν τεθεί ανά κράτος-μέλος.
Η πλήρης ερώτηση της Έλενας Κουντουρά προς την Κομισιόν:
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης προς την Επιτροπή
Άρθρο 138 του Κανονισμού
Έλενα Κουντουρά (The Left)
Θέμα: Μέτρα για την αντιμετώπιση των κενών διαφάνειας και λογοδοσίας στο σύστημα παρακολούθησης του ταμείου ανάκαμψης της ΕΕ.
Σύμφωνα με νέα έκθεση (1) του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου(ΕΕΣ), ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), εμφανίζει σοβαρά κενά στο σύστημα παρακολούθησης του, με αποτέλεσμα να μην μετρούνται επαρκώς οι συνολικές επιδόσεις του.
Σε αντίθεση με τα περισσότερα προγράμματα της ΕΕ, η Επιτροπή εκταμιεύει πόρους με βάση την επίτευξη από τα κράτη-μέλη συγκεκριμένων οροσήμων και στόχων που συνδέονται με μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις και όχι με βάση τα πραγματικά αποτελέσματα και την προστιθέμενη αξία που αυτές παράγουν ή το επίπεδο δαπανών κάθε παραλήπτη (2).
Το ΕΕΣ αναφέρει ότι το υφιστάμενο σύστημα αδυνατεί να αποτυπώσει την πλήρη εικόνα για τη συμβολή των χρηματοδοτούμενων έργων στην επίτευξη των στόχων του (ΜΑΑ), όπως η ενίσχυση του οικολογικού προσανατολισμού και της ανθεκτικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας. Επιπλέον, επισημαίνει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν κίνδυνοι για την αξιοπιστία των δεδομένων, ιδίως όσον αφορά τους τελικούς αποδέκτες της χρηματοδότησης.
Λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για ενίσχυση της διαφάνειας και λογοδοσίας στη διαχείριση των κονδυλίων του MAA, καθώς επίσης το δικαίωμα των πολιτών να γνωρίζουν πώς δαπανώνται τα συγκεκριμένα κονδύλια, ερωτάται η Επιτροπή:
– Προτίθεται να βελτιώσει το σύστημα αναφοράς στοιχείων για το MΑΑ, συλλέγοντας και αναφέροντας δεδομένα για τις πραγματικές δαπάνες και τη συμβολή της χρηματοδότησης στην επίτευξη των στόχων των 6 πυλώνων;
– Προτίθεται να αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης επιδόσεων για μελλοντικά χρηματοδοτικά μέσα που δεν θα βασίζονται στο κόστος, όπως ζητάει το ΕΕΣ;
(1) «Πλαίσιο παρακολούθησης των επιδόσεων του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας – Επαρκές για τη μέτρηση της προόδου εφαρμογής όχι όμως των επιδόσεων»,
https://www.eca.europa.eu/ECAPublications/SR-2023-26/SR-2023-26_EN.pdf
(2) Το ΕΕΣ πραγματοποίησε επισκέψεις ελέγχου στην Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Πορτογαλία και τη Ρουμανία, καλύπτοντας την περίοδο από τη σύσταση του ταμείου ανάκαμψης τον Φεβρουάριο του 2021 έως τον Δεκέμβριο του 2022.