O Βάσος Φαληρέας (1905 – 7 Οκτωβρίου 1979) ήταν Έλληνας γλύπτης, ένας από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της ακαδημαϊκής σχολής γλυπτών στην Ελλάδα κατά τον 20ό αιώνα.
Ο Βάσος Φαληρέας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1905 και καταγόταν από την Καρδαμύλη της Μάνης. Σπούδασε ζωγραφική από το 1924 έως το 1929 στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.) της Αθήνας με δασκάλους τους διάσημους καθηγητές της Σχολής Γεώργιο Ιακωβίδη και Θωμά Θωμόπουλο.
Το 1930 ο Φαληρέας, προκειμένου να τελειοποιήσει τις τεχνικές του, φεύγει για το Παρίσι και μέχρι το 1935 εργάζεται κοντά στους Γάλλους γλύπτες Σαρλ Ντεσπιώ (Charles Despiau) και Αριστίντ Μαγιόλ (Aristide Maillol). Εκείνη την εποχή, παρακολουθεί και μαθήματα χαρακτικής από τον Έλληνα χαράκτη Δημήτρη Γαλάνη, ο οποίος ζούσε στο Παρίσι.
Στη Διεθνή Έκθεση των Παρισίων, που πραγματοποιήθηκε το 1937 στη γαλλική πρωτεύουσα, ο Φαληρέας κέρδισε το χρυσό μετάλλιο για το έργο του «Γαλήνη» (1936), που είχε εκθέσει στο γαλλικό περίπτερο, καθώς και αργυρά μετάλλια για τα έργα «Γυμνό» και «Κεφαλή», με τα οποία μετείχε στο ελληνικό περίπτερο.
Την ίδια χρονιά της βράβευσής του στην Έκθεση των Παρισίων, ο Φαληρέας τιμήθηκε με το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Γεωργίου Α’. Υπήρξε μέλος της Ακαδημίας Καλών Τεχνών στο Παρίσι, ενώ το 1976 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Ο Φαληρέας πέθανε από συγκοπή στις 7 Οκτωβρίου 1979, ενώ συνεδρίαζε η κριτική επιτροπή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1979, όπου μετείχε ως πρόεδρος της επιτροπής. Το 1980 και το 1989 με απόφαση των συγγενών και κληρονόμων του καλλιτέχνη, δεκάδες έργα του παραχωρήθηκαν στην Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας.
Γλυπτική δημιουργία
Ο Βάσος Φαληρέας διακρίνεται για τον ανθρωποκεντρικό τρόπο και την ακαδημαϊκή αντίληψη απόδοσης των έργων του. Έχει φιλοτεχνήσει δεκάδες μνημεία και ηρώα, όπως «Το Άγαλμα της Προμάχου Αθηνάς» (1951) στο Πεδίον του Άρεως στην Αθήνα, σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα Φαίδωνα Κυδωνιάτη (1910 – 1989), τα αποκαλυπτήρια του οποίου έγιναν σε λαμπρή τελετή το 1952. Άλλα μεγαλεπήβολα έργα του είναι επίσης το «Μνημείο του Λεωνίδα» στις Θερμοπύλες (1955) και το «Ηρώον των Μπιζενομάχων» (1926) στα Ιωάννινα.
Στο πληθωρικό έργο του συγκαταλέγεται μεγάλος αριθμός από προτομές και ανδριάντες. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται η γλυπτική απεικόνιση βασιλέων, πολιτικών και στρατιωτικών, ποιητών και άλλων προσωπικοτήτων, όπως οι παρακάτω:
– Νικολάου Σκουφά (1928, Κομπότι Άρτας)
– Σπυρίδωνος Μερκούρη, Δημάρχου Αθηναίων (1931, Πεζόδρομος Φωκίωνος Νέγρη, Αθήνα)
– Βασιλέως Γεωργίου Β’ (1948, Τατόι)
– Στρατάρχη Αλέξανδρου Παπάγου (1950, Ιωάννινα και Α’ Νεκροταφείο Αθηνών)
– Γεωργίου Δροσίνη, ποιητή (1950)
– Στρατηγού Βαν Φλητ (1950, Καστοριά)
– Στρατάρχη και Προέδρου της Νοτιοαφρικανικής Ένωσης Γιαν Σματς (1951, Βουλή των Ελλήνων)
– Βασιλέως Παύλου (1953, 1964)
– Γρηγορίου Ξενόπουλου, συγγραφέα (1959, Α’ Νεκροταφείο Αθηνών)
– Μαρίας Βοναπάρτη (1960)
– Αρχιεπισκόπου Μακαρίου (1961)
– Βασιλέως Κωνσταντίνου (1964)
– Λεωνίδα (1969, Σπάρτη)
– Διονυσίου Σολωμού, ποιητή (1972, Πάφος Κύπρου)
– Κωστή Παλαμά, ποιητή (1975, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων).
Ο Φαληρέας επιδόθηκε επίσης στη χάραξη μεταλλίων και νομισμάτων.
Αποκαλυπτήρια του αγάλματος του Βασιλιά της Σπάρτης Λεωνίδα
Φωτογραφίες: oimaniateseinaipantou