Όταν εκείνο το πρωινό της 13 Σεπτεμβρίου 1943 εισέπλεε υπερήφανο το Αντιτορπιλικό “Ναύαρχος Κουντουριώτης” στο λιμάνι του νησιού, φέρνοντας το μήνυμα της Ελευθερίας, με πολύ δισταγμό και συγκροτημένοι, οι κάτοικοι, θυμούμενοι τα δεινά που υπέστησαν πριν δύο χρόνια, δεν μπορούσαν να πιστέψουν τι ακριβώς συνέβαινε.
https://twitter.com/melikidisb218/status/1702921418512515191?s=61&t=69qM24fvfz5o3nkoW_wjtw
Όταν τελικά πείσθηκαν ότι έφθασε η ώρα της Ελευθερίας που επί οκτώ και πλέον αιώνες την στερήθηκαν, ύψωσαν τις Ελληνικές σημαίες, τραγούδησαν τον Εθνικό μας Ύμνο και μαζί με το πλήρωμα του Ελληνικού πολεμικού πήγαν στον Άγιο Κωνσταντίνο για να ευχαριστήσουν τον Θεό για την ημέρα που τους χάριζε.
Αυτό δεν κράτησε πολύ γιατί σε λίγο τα Γερμανικά αεροπλάνα άρχισαν να βομβαρδίζουν το νησί προκαλώντας μεγάλες καταστροφές.
Αμέσως οι σύμμαχοι μετέφεραν τους λιγοστούς κατοίκους, όσοι απέμειναν, μέσω Κύπρου, στην Παλαιστίνη
Το Καστελλόριζο ήταν το πρώτο τμήμα Ελληνικού εδάφους που απελευθερώθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως προχωρημένη βάση εξόρμησης για την απελευθέρωση των λοιπών νησιών της Δωδεκανήσου.
Εν τω μεταξύ από το νησί άρχισαν να διέρχονται όλες οι φυλές της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, από Ινδούς, Πακιστανούς μέχρι και Μαόρι, εκπληρώνοντας τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις προς την αυτοκρατορία τους.
Αυτός λοιπόν ο συρφετός των νέων τυχοδιωκτών, μετά από εκείνους των σταυροφοριών, αντικρίζοντας τους θησαυρούς που έκρυβαν τα εγκαταλειμμένα σπίτια των Καστελλοριζιών, έπεσαν απάνω τους και άρχισε το “πλιάτσικο” μέχρι που δεν έμεινε τίποτα. Την λεία τους την πουλούσαν στα παζάρια της Μέσης Ανατολής όπου εκεί έκπληκτοι οι ξενιτεμένοι Καστελλοριζιοί είδαν αντικείμενα που κοσμούσαν τα σπίτια τους να βγαίνουν στο “σφυρί”!..
Αμέσως μετά το τέλος του Πολέμου στο Ευρωπαϊκό μέτωπο 9 Μαΐου 1945 οι ξενιτεμένοι και βασανισμένοι Καστελλοριζιοί ζητούν επίμονα να επιστρέψουν στο νησάκι τους για να ξαποστάσουν και να βρουν τον παλιό καλό και ήρεμο ρυθμό της ζωής τους.
Οι υπεύθυνοι για την λεηλασία των αρχοντικών του νησιού, πανικοβάλλονται και προκειμένου να καλύψουν τις όποιες ευθύνες τους, βάζουν φωτιά και καίνε εν ψυχρώ όλη την αρχοντογειτονιά που περιελάμβανε περί τα 1400 σπίτια.
Και όταν οι κατατρεγμένοι από την μοίρα τους Καστελλοριζιοί επέστρεψαν στο αγαπημένο τους νησάκι, όσοι βεβαίως επέζησαν 900 ψυχές περίπου και μετά την πυρκαγιά που ξέσπασε στο καράβι που μετέφερε την τρίτη αποστολή και χάθηκαν τριάντα πέντε ψυχές, μεταξύ αυτών και μωρά παιδιά, δεν πίστευαν στα μάτια τους για το θέαμα που αντίκριζαν.
Τίποτα δεν είχε μείνει όρθιο από το βιος τους που με τόσες θυσίες και μόχθους προσπάθησαν τόσες γενεές να δημιουργήσουν. Η παρακάτω περιγραφή της Αθηνάς Ταρσούλη στο τρίτομο βιβλίο της Δωδεκάνησα, τόμος Γ σελίδα 347 για την κατάσταση που επικρατούσε στο νησί αμέσως μετά την λήξη του πολέμου, δίδει απόλυτα την εικόνα και δεν χρειάζεται να προσθέσει κανείς τίποτα… “Άλλοτε κατοικία μιας σφριγώσας ζωής του πλούτου και της ευδαιμονίας τώρα θύμα μιας σατανικής ζηλόφθονης μοίρας που πέρασε πάνω του, σαν άγριος σίφουνας έσπειρε τον όλεθρον και σώριασε όλη την πρίν ευτυχισμένην πολιτείαν του σε άμορφα ερείπια, σε αποκαΐδια τραγικά…”
Κάθε χρόνο στις 13 Σεπτεμβρίου γιορτάζεται η Επέτειος Απελευθέρωσης του Καστελόριζου με πανηγυρικές εκδηλώσεις από την Στρατιωτική και πολιτική ηγεσία της Ελλάδας