Αίσθηση προκαλούν οι δηλώσεις ενός πολιτικού μηχανικού του Εθνικού Μετσόβειο Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) ο οποίος λέει πως από το 2018 ήταν γνωστό στους αρμοδίους ότι η Θεσσαλία έχει έντονη τρωτότητα απέναντι στις πλημμύρες και ότι θα μπορούσαν να ληφθούν μέτρα που συμπεριλαμβάνονταν σε σχέδια για τη διαχείριση τέτοιων καταστροφών, αλλά τελικά δεν εφαρμόστηκαν!
Όπως είπε στον τηλεοπτικό σταθμό OPEN o Ανδρέας Γραμματικογιάννης, «όταν σχεδιάζουμε ένα τεχνικό έργο, είτε αντιπλημμυρικό είτε οτιδήποτε άλλο, πάντα λαμβάνουμε υπόψιν την πιθανότητα ότι το έργο αυτό ενδεχομένως να αστοχήσει σε περιπτώσεις ακραίων φαινομένων».
Στην περίπτωση της Θεσσαλίας «ξέραμε από το 2018 ότι έχει πολύ μεγάλη τρωτότητα απέναντι στις πλημμύρες. Το ξέραμε γιατί κάναμε τα σχέδια διαχείρισης πλημμύρας όπου εντοπίζαμε αυτό το πρόβλημα, αλλά το ξέρουμε και εμπειρικά, το βλέπετε και το 2021».
Όπως εξήγησε, το 2018 σε όλη την Ελλάδα συντάχθηκαν τα σχέδια διαχείρισης κινδύνων πλημμύρας κατά εφαρμογή ευρωπαϊκής οδηγίας για να δουν οι ειδικοί πού υπάρχουν προβλήματα με πλημμύρες στην Ελλάδα και να συνταχθούν μέτρα ώστε να γίνει πρόληψη και να μετριαστούν οι πιθανές επιπτώσεις.
Όπως λέει, «από τα σχέδια βρίσκαμε πλημμύρες ακόμα και με μικρότερες εντάσεις βροχοπτώσεων από αυτές που σημειώθηκαν. Ακριβώς τα σχέδια διαχείρισης, στο τέλος, κατέληγαν σε μια σειρά μέτρων έτσι ώστε είτε να κάνεις πρόληψη είτε να κάνεις διαχείριση του μεγέθους της καταστροφής του φυσικού φαινομένου».
Θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί η θεομηνία;
Για να απαντήσει στην ερώτηση ο καθηγητής έδωσε ένα παράδειγμα μη κατασκευαστικού μέτρου που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί γιατί πολλές φορές τα τεχνικά έργα απαιτούν χρόνο.
«Μέσα στο σχέδιο διαχείρισης υπήρχαν και μη κατασκευαστικά μέτρα. Όπως για παράδειγμα η ανάπτυξη συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης πλημμυρών. Θα μπορούσαμε, αν είχε εφαρμοστεί αυτό το μέτρο, να ξέρουμε από πριν ότι έρχεται μία μεγάλη πλημμύρα και να ξέρουμε ποιες περιοχές είναι επικίνδυνες να πλημμυρίσουν και έτσι να κάνουμε καλύτερη διαχείριση».
Ο πολιτικός μηχανικός εξήγησε πως τέτοια μέτρα, μη κατασκευαστικά, προβλέπονται και για τη Θεσσαλία και για την Αττική και για όλη την Ελλάδα αλλά «αυτά τα μέτρα δεν έχουν εφαρμοστεί».
«Προβλεπόντουσαν για τη Θεσσαλία, η σύνταξη σχεδίων διαχείρισης των έργων αντιπλημμυρικής προστασίας, να δούμε δηλαδή πώς ακριβώς δουλεύουν όλα αυτά τα μέτρα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και σε συγκεκριμένα σενάρια. Ούτε αυτό έχει λειτουργήσει ακόμα στη Θεσσαλία και, μάλιστα, για το συγκεκριμένο δεν έχει εξασφαλιστεί και η χρηματοδότηση».
Κίνδυνος ακόμα και από βροχές μικρότερης έντασης
Ο κ. Γραμματικογιάννης τονίζει ότι κινδυνεύουμε από πλημμύρες ακόμα και σε μικρότερες εντάσεις βροχόπτωσης και θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα σχέδιο για το πώς θα τις διαχειριστούμε.
Σε ερώτηση σχετικά με το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης πλημμυρών, ο κ. Γραμματικογιάννης απάντησε πως «στην Ευρώπη αυτό που περιγράφετε εφαρμόζεται κατά κόρον εδώ και πολλά χρόνια. Δηλαδή, θα μπορούσαμε σε πραγματικό χρόνο να βλέπουμε τη βροχόπτωση που έρχεται και να ξέρουμε αρκετές ώρες πριν ποιες περιοχές θα πλημμυρίσουν και ποιες κινδυνεύουν. Προβλεπόταν (από το 2018) τρόπος και στη Θεσσαλία».
Τέλος, σχετικά με τις καταγγελίες για σπάσιμο φραγμάτων, ο ίδιος εξήγησε ότι «εάν όντως σπάσανε αναχώματα, είναι απόλυτα σίγουρο ότι έγινε υπό το καθεστώς πανικού. Το πού θα σπάσεις ένα ανάχωμα, δεν μπορεί να το πει ένας δήμαρχος ή οποιοσδήποτε άλλος. Θα πρέπει να γίνει μελέτη (…). Δεν μπορεί να το κάνει ο καθένας όπου θέλει».
Αγοραστός: «Κάναμε τα περισσότερα αντιπλημμυρικά»
Να διαβεβαιώσει τους κατοίκους των πληγεισών περιοχών ότι δεν έχει πάει χαμένο ούτε ένα ευρώ στην Περιφέρεια Θεσσαλίας και έγιναν τα περισσότερα αντιπλημμυρικά έργα θέλησε ο Περιφερειάρχης, Κώστας Αγοραστός, στην ενημέρωση που έκανε νωρίτερα για τις πλημμυρισμένες περιοχές.
«Δεν είναι ώρα απόδοσης ευθυνών. Δεν με ενδιαφέρει αν με σταυρώνουν και με στοχοποιούν. Ζούμε τις συνέπειες μιας θηριώδους καταστροφής, ενός πρωτόγνωρου φαινομένου» ανέφερε και πρόσθεσε:
«Δουλεύουμε ασταμάτητα για ταχύτερα δυνατόν αποτελέσματα. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι όλα πήγαν τέλεια.Αυτή τη στιγμή καλούμαστε να κινηθούμε με ταχύτητα για να επιστρέψουν οι πλημμυροπαθείς στην καθημερινότητά τους. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι όλα πήγαν τέλεια. Όμως είμαστε με όλες μας τις δυνάμεις στην πρώτη γραμμή της μάχης».
Ο κ. Αγοραστός σημείωσε πως την στιγμή που «χτύπησε» η κακοκαιρία «δεν καθυστερήσαμε, δεν αποφύγαμε τις ευθύνες, δεν φυγομαχήσαμε».
«Κάναμε τα περισσότερα αντιπλημμυρικά που έχουν γίνει εδώ και χρόνια στη Θεσσαλία» τόνισε, προσθέτοντας ότι το πρωτόγνωρο κλιματικό φαινόμενο ξεπέρασε τις αντοχές των υποδομών.
Ο κ. Αγοραστός είπε ότι το σύνολο των παρεμβάσεων είτε έχει ολοκληρωθεί είτε βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ υπογράμμισε ότι «δεν πήγε χαμένο ούτε ένα ευρώ».
Τέλος, χαρακτήρισε «καλοδεχούμενη και επιβεβλημένη» την εισαγγελική παραγγελία προκειμένου, όπως είπε, «να σταματήσουν τα τερατώδη ψέματα».