Του Μανώλη Κοττακη
Το πρόβλημα μιας κυβέρνησης δεν είναι τα πρόσωπά της. Ή μόνο τα πρόσωπά της. Το πρόβλημα μίας κυβέρνησης όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά είναι η φιλοσοφία, η νοοτροπία της… Υπό αυτήν την έννοια η ασθένεια που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας 3 μήνες μετά τη θριαμβευτική νίκη της στις εκλογές του Ιουνίου δεν παίρνει γιατρειά με κλασικές παραδοσιακές μεθόδους. Οπως ο ανασχηματισμός. Αυτό που απαιτείται να αλλάξει είναι το πνεύμα της διακυβέρνησης.
Τι γίνεται, όμως, όταν αυτή η φιλοσοφία βαφτίστηκε στην προηγούμενη τετραετία επιτυχημένη, οι τεράστιες αδυναμίες σκεπάστηκαν από την επικοινωνία και οι πολίτες πήγαν χαρωποί στις κάλπες ότι αυτό το μοντέλο είναι άκρως επιτυχημένο; Τι γίνεται όταν τα σκουπίδια της διακυβέρνησης συμπιέστηκαν στους πολιτικούς υπονόμους και τώρα που αυτοί ξεχείλισαν οι πολίτες απορούν για το προϊόν;
Λοιπόν, ας τα βάλουμε κάτω. Μία κυβέρνηση για να πετύχει χρειάζεται ενότητα, εμπιστοσύνη, όραμα, σχέδιο και κράτος για να εφαρμόσει την πολιτική της. Ενότητα σημαίνει ότι εργαζόμαστε όλοι για τον ίδιο σκοπό. Αλλά από την επομένη συγκρότησης της νέας κυβέρνησης τα μισά μέλη του υπουργικού συμβουλίου ψιθυρίζουν μεταξύ τους ότι διατάχθηκε έτσι ώστε οι επικίνδυνοι πολιτικά υπουργοί για τον κ. Μητσοτάκη να υπηρετήσουν σε υπουργεία που παράγουν πολιτική φθορά, ώστε ο ίδιος να φτάσει με ασφάλεια στον προσεχή Ιούνιο για να δει τότε αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις απόδρασης του σε ένα ευρωπαϊκό αξίωμα. Δεν λέω κάτι πρωτότυπο. Βουίζει ο τόπος όλο το καλοκαίρι. Γι’ αυτό κάλεσε και την πρόεδρο της Κομισιόν στο σπίτι του στα Χανιά. Ποια ενότητα, λοιπόν, όταν το μήνυμα είναι «ο καθένας για τον εαυτό του»;
Πάμε τώρα στην εμπιστοσύνη. Ποια εμπιστοσύνη μπορεί να υπάρχει σε μία κυβέρνηση οι υπουργοί της οποίας γνωρίζουν ότι ο πρωθυπουργός δεν τους εμπιστεύεται και ότι στο παρελθόν παρακολουθούσε τα τηλέφωνά τους; Οι μισοί υπουργοί περιλαμβάνονται στις λίστες υποκλοπών του παρόντος σχήματος. Ποια εμπιστοσύνη μπορεί να υπάρχει όταν το Μαξίμου πετά σαβούρα στη θάλασσα τον πρώτο υπουργό που θα βρει μπροστά του και τον πρώτο περιφερειάρχη για να γλιτώσει από το πολιτικό κόστος των πυρκαγιών, όπως έκανε με τον Νότη Μηταράκη και τον Γιώργο Πατούλη; Οπως θα κάνει και τώρα με τον Κώστα Αγοραστό, τον οποίο άρχισε να αδειάζει διακριτικά μέσω των φιλικών της μέσων ενημέρωσης, για να βρεθεί εξιλαστήριο πολιτικό θύμα για την τραγωδία της Θεσσαλίας; Ο ανάστροφος λαϊκισμός στο ζενίθ.
Πάμε τώρα στο όραμα. Ποιο όραμα; Στην υπόθεση του τραγικού περιστατικού στον Πειραιά η κυβέρνηση μεταξύ της κοινωνίας και της τράπεζας στην οποία ανήκει το πλοίο διάλεξε την τράπεζα. Οι παρεμβάσεις που έγιναν σε τηλεοπτικούς σταθμούς για να υποβαθμιστεί το τραγικό περιστατικό ήταν πρωτοφανείς. Στην υπόθεση της τραγωδίας του Κάμπου έγινε γνωστό ότι απεντάχθηκαν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (τι τη θέλετε αυτή τη λέξη;) 600 αντιπλημμυρικά έργα, για να ενταχθούν άλλα που αφορούν τη διαπλοκή και, συγκεκριμένα, κατασκευαστικές εταιρίες.
ΠΚάθε φορά που η κυβέρνηση πρέπει να αντιμετωπίσει το δίλημμα «με τους πολίτες ή με τους χρηματοδότες με… κουπόνια», η απάντηση που δίδει είναι γνωστή. Οσο για το σχέδιο που έχει η κυβέρνηση, ας ρωτήσει κανείς ξένους πρεσβευτές, νυν και τέως, για το πού έχει τον νου της η κυβέρνηση. Είναι κοινό μυστικό: Στους αριθμούς. Η στοχοθεσία όπως περιγράφεται στο πρόγραμμα της Ν.Δ. Η οποία βάζει το κάρο μπροστά από το άλογο. Δείχνει τον τερματισμό χωρίς να περιγράφει τη διαδρομή.
Τέλος, υπάρχει και το επιτελικό κράτος, το οποίο στηρίζεται σε πήλινα πόδια. Στις Ενοπλες Δυνάμεις μετά όσα συνέβησαν στην Αγχίαλο και στο Στεφανοβίκειο έχει χαθεί η μπάλα, αλλά κανένας δεν αναλαμβάνει την ευθύνη. Απαιτείται ισχυρό σοκ. Στην Αστυνομία οι προαγωγές γίνονται από συγγενείς και ολιγάρχες. Γενικότερα, στον σκληρό πυρήνα του κράτους υπάρχει τεράστιο ζήτημα αποκαρδίωσης.
Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι αν θα αλλάξουμε 5-10 πρόσωπα μέχρι να βρούμε τον επόμενο κακομοίρη για να του τα φορτώσουμε, αλλά αν πρέπει να αλλάξει το σύστημα. Αν πρέπει να αλλάξει η σκέψη. Πρώτα πρέπει να λυθεί το πρόβλημα του συστήματος και μετά των προσώπων. Οσο η Ν.Δ. είχε απέναντί της προβληματικό αντίπαλο, τον ΣΥΡΙΖΑ, αυτά κρύβονταν. Οχι πια. Αν δεν αλλάξει το σύστημα, 100 ανασχηματισμοί να γίνουν η κυβέρνηση θα θυμίζει, όπως μου έλεγε το Σάββατο ιστορικότατο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, «αναβράζον δισκίο» μέσα σε ένα ποτήρι νερό. Τώρα βλέπουμε τις φουσκάλες του νερού, σταδιακά θα δούμε και το δισκίο να λιώνει.