Για την -όχι τόσο ευρέως γνωστή- βοήθεια που προσέφερε ένα ιαπωνικό πλοίο στη σωτηρία Ελλήνων και Αρμενίων κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, έγραψε πρόσφατα ο Vicken Babkenian στο Asbarez.com.
O κ. Babkenian έχει συγγράψει με τον καθηγητή, Peter Stanley, το βιβλίο «Armenia, Australia and the Great War», (εκδόσεις NewSouth, 2016) το οποίο είναι διαθέσιμο στο Amazon.
Μεταξύ αυτών που σώθηκαν τότε από το ιαπωνικό πλοίο ήταν και συγγενείς αρκετών ομογενών. Όπως του ομογενή καθηγητή και συγγραφέα -αρθρογράφου του The National Herald- Νταν Γεωργακά (Dan Georgakas), ο οποίος έχει περιγράψει πώς η μητέρα του σε ηλικία 12 ετών και ο θείος του ετών 11 διασώθηκαν από τους Ιάπωνες το 1922.
Την ιστορία του ιαπωνικού πλοίου και τη σχέση με ομογενείς, επεσήμανε αρκετά χρόνια πριν ο κ. Σταύρος Τ. Σταυρίδης σε άρθρo του που δημοσιεύτηκε και στον The National Herald. Ο κ. Σταυρίδης, είναι ερευνητής του Εθνικού Κέντρου Ελληνικών Σπουδών και Ερευνας στο Πανεπιστήμιο Λατρόμπ της Αυστραλίας και αρθρογράφος του «ΤΝΗ». Ο ίδιος μετά από χρόνια ανακάλυψε το όνομά του ιαπωνικού πλοίου «Tokei Maru».
Ο κ. Σταυρίδης, ανέφερε προ μερικών ετών:
«Οταν επισκέφτηκα τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ το 2003 και το 2004, ορισμένοι από τους Ελληνοαμερικανούς φίλους μου, μου αφηγήθηκαν μία ιστορία που οι γονείς και οι παππούδες τους, τους είχαν πει για έναν ιαπωνικό πλοίο το οποίο συμμετείχε στη μεταφορά Ελλήνων και Αρμενίων προσφύγων στον Πειραιά από τη Σμύρνη το 1922.
Η αρχική μου αντίδραση σε αυτή την πληροφορία ήταν σκεπτικισμός, αλλά επίσης διατήρησα ανοιχτό το μυαλό μου σχετικά.
Με την επιστροφή μου στην Αυστραλία, εξέτασα τα αρχεία μου και δεν μπορούσα να βρω οποιαδήποτε απόδειξη ότι ένα ιαπωνικό πλοίο βρισκόταν στο λιμάνι της Σμύρνης τον καιρό της εξόδου από την Μικρά Ασία.
Δεδομένης της αρχικής μου απογοήτευσης, άφησα το ζήτημα να ‘αναπαυτεί’…Τυχαία ωστόσο, είδα κάποια άρθρα εφημερίδων και αρχεία του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ που έκαναν λόγο για ένα ανώνυμο πλοίο στη Σμύρνη».
Μεταξύ αυτών, μία αναφορά στις 18 Σεπτεμβρίου του 1922 στη New York Times:
«Την Πέμπτη (14 Σεπτεμβρίου) υπήρχαν έξι ατμόπλοια στη Σμύρνη, για να μεταφέρουν τους πρόσφυγες. Eνα γιαπωνέζικο, δύο γαλλικά, ένα αμερικανικό και δύο ιταλικά. Το αμερικανικό και το γιαπωνέζικο πλοίο δέχθηκαν όλους τους πρόσφυγες, χωρίς να ελέγξουν τα χαρτιά τους, ενώ τα άλλα πλοία πήραν όσους είχαν διαβατήριο».
Στις 15 Οκτωβρίου 1922 η «Atlanta Journal-Constitution» ανέφερε: «Αντίθετα με τις ενέργειες κάθε άλλου πλοίου στη Σμύρνη, αυτό (δηλαδή το γιαπωνέζικο πλοίο) πήρε κάθε πρόσφυγα για τον οποίο θα μπορούσε να βρει χώρο πάνω στο σκάφος. Υπήρχε κι ένα φορτηγό πλοίο στο λιμάνι το οποίο έριξε όλο το φορτίο στη θάλασσα, πήρε τους υπόλοιπους πρόσφυγες και τους μετέφερε στον Πειραιά. Τα αμερικανικά, τα βρετανικά, τα γαλλικά και τα ιταλικά πλοία έλεγαν στους πρόσφυγες ότι μπορούσαν να πάρουν μόνο δικούς τους στα σκάφη και τότε παρέμειναν οι ταπεινοί Ιάπωνες για να αποδείξουν την ευσπλαχνία τους προς τους πρόσφυγες».
Αλλά και η κ. Anna Harlowe Birge, σύζυγος του Αμερικανού καθηγητή, Birge του Διεθνούς Κολεγίου της Σμύρνης, ήταν μία από τους μάρτυρες των σκηνών που εκτυλίχθηκαν στο λιμάνι, καθώς η πόλη καιγόταν. Αντρες και γυναίκες κολυμπούσαν τριγύρω, με την ελπίδα πως θα σωθούν, μέχρι που τελικά πνιγόντουσαν.
Εγραψε στην «Boston Globe» το 1922: «Στο λιμάνι, εκείνη τη στιγμή ήταν ένα ιαπωνικό φορτηγό, το οποίο είχε μόλις αφιχθεί γεμάτο με πολύτιμο φορτίο μετάξι, υφάσματα και πορσελάνες αξίας πολλών χιλιάδων δολαρίων. Ο Ιάπωνας καπετάνιος, όταν συνειδητοποίησε την κατάσταση, δε δίστασε. Ολο το φορτίο κατέληξε στα βρώμικα νέρα του λιμανιού και το φορτηγό γέμισε με αρκετούς εκατοντάδες πρόσφυγες, που μεταφέρθηκαν στον Πειραιά και στην ασφάλεια ελληνικών ακτών»
Επίσης, ο Τζορτζ Χόρτον (George Horton) Αμερικανός Γενικός Πρόξενος στην Αθήνα, ανέφερε στις 18 Σεπτεμβρίου: «Ενα ιαπωνικό πλοίο έφερε ορισμένους πρόσφυγες και άκουσα πως έριξαν στη θάλασσα κάποιο από το εμπόρευμά τους γι αυτό τον σκοπό. Οι επιβάτες αυτού του πλοίου μιλούν με τα καλύτερα λόγια για την καλοσύνη που έδειξαν οι Ιάπωνες αξιωματικοί και ναύτες».
Ο Vicken Babkenian στο Asbarez.com. επεσήμανε:
Ισως η πιο αξιοσημείωτη ιστορία ιαπωνικής ανθρωπιστικής στήριξης το 1922, ήταν ο ρόλος του καπετάνιου και του πληρώματος ενός πλοίου της χώρας, το οποίο έσωσε εκατοντάδες ζωές κατά την Καταστροφή της Σμύρνης.
Εκατοντάδες χιλιάδες Αρμένιοι και Ελληνες πρόσφυγες είχαν καταφύγει στη Σμύρνη τότε, ενώ τουρκικά στρατεύματα μπήκαν και κατέλαβαν την πόλη στις 9 Σεπτεμβρίου του 1922. Η τουρκική κατοχή είχε ως συνέπεια τη «συνήθη σφαγή» γράφει ο κ. Babkenian και απέλαση Αρμενίων και Ελλήνων πολιτών. Μία φωτιά ξέσπασε στην αρμένικη συνοικία 4 μέρες αργότερα η οποία κατέστρεψε μεγάλο μέρος της πόλης.
Πλήρη εικόνα της Καταστροφής είχαν περί τα 20 συμμαχικά πολεμικά και φορτηγά πλοία που ήταν ελλιμενισμένα εκεί. Μεταξύ αυτών και ένα από την Ιαπωνία.
Οι ανθρωπιστικές ενέργειες του ιαπωνικού πλοίο μνημονεύονταν επίσης από Αρμένιους και Ελληνες επιζώντες της Σμύρνης.
Υπάρχουν και κάποιες από τις πολλές μαρτυρίες, τις οποίες οι ιστορικοί, Σταύρος Σταυρίδης και Nanako Murata-Sawayanagi αποκάλυψαν στην έρευνά τους για την Ιαπωνία και την Καταστροφή της Σμύρνης.
Πρόσφατα ο κ. Σταυρίδης ανακάλυψε το όνομά του πλοίου «Tokei Maru». Αναφορά έγινε σε αρκετές ελληνικές εφημερίδες. Τον Ιούνιο του 2016 η Εστία της Νέας Σμύρνης, το μακροβιότερο σωματείο Μικρασιατών στην Ελλάδα ιδρυθέν το 1930, παρέδωσε τιμητική πλακέτα στον πρέσβη της Ιαπωνίας, Masuo Nishibayashi, για τις προσπάθειες της χώρας του στη Σμύρνη το 1922.
Η ανθρωπιστική απάντηση της Ιαπωνίας είναι μόνο μία από τις πολλές ιστορίες διεθνούς αλληλεγγύης κατά τα καταστροφικά γεγονότα που σχεδόν ολοκληρωτικά κατέστρεψαν τις γηγενείς χριστιανικές κοινότητες της άλλοτε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Περισσότερα από 50 κράτη συμμετείχαν στις παγκόσμιες προσπάθειες ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους επιζώντες της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Αν και πολλή ακαδημαϊκή έρευνα επικεντρώθηκε στις καταστροφές που έγιναν, υπάρχουν και αμέτρητες ιστορίες ανθρώπινης συμπόνοιας και γενναιοδωρίας, οι οποίες απομένουν να ερευνηθούν από τους ακαδημαϊκούς.
Πηγή: ekirikas.com
Διάλεξη για το Tokei Maru, το ιαπωνικό πλοίο που έσωσε Έλληνες και Αρμένιους στη Σμύρνη το 1922
Το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων με την ευκαιρία των 120 χρόνων διπλωματικών σχέσεων της Ελλάδας με την Ιαπωνία διοργανώνει την Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2019 και ώρα 6.30 μμ διάλεξη της καθηγήτριας Νανάκο Μουράτα-Σαουαγιανάγκι με θέμα:
Narratives in Turmoil: Japanese Ship’s Rescue Operation in Smyrna in September 1922
Η διάλεξη θα εξετάσει και θα διερευνήσει τις αφηγήσεις και τον θρύλο που έχει δημιουργηθεί για το ιαπωνικό εμπορικό πλοίο TOKEI MARU που τον Σεπτέμβριο του 1922, σύμφωνα με πληροφορίες της εποχής, διέσωσε τις ζωές 825 ανθρώπων, γυναικών, παιδιών και ανδρών, Ελλήνων και Αρμενίων από την οργή των Τούρκων την ώρα που η Σμύρνη καιγόταν από άκρη σε άκρη.
Η καθηγήτρια Νανάκο Μουράτα-Σαουαγιανάγκι μετά την αποφοίτησή της από τη Σχολή Φιλολογίας του Πανεπστημίου του Τόκιο, έλαβε το διδακτορικό της δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (NYU) το 2009. Σήμερα είναι καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Τόγιο (Toyo University). Τα κύρια ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται: Στην σύγχρονη Ευρωπαϊκή Ιστoρία (ιδιαίτερα στην ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας, των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου). Επίσης, μελετά τις Ορθόδοξες κοινότητες στην ύστερη Οθωμανική περίοδο καθώς και την πολιτική και οικονομική ιστορία της Ευρώπης.
Θα σχολιάσει και θα διευθύνει τη συζήτηση ο καθηγητής, Ιωάννης Σακκάς, Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο του Αιγαίου.
Γλώσσα Εργασίας: Αγγλικά
Είσοδος ελεύθερη.
Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, στην αίθουσα διαλέξεων του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (οδός Πανεπιστημίου αριθ. 16, β΄ όροφος).
Πληροφορίες: Στέλλα Μηλιώτη, τηλ. 210-36.20.274, E-mail: [email protected]
Για δηλώσεις συμμετοχής ΕΔΩ
Πηγή: greecejapan.com
Κείμενο από την ΕΣΤΙΑ Νέας Σμύρνης
«Ιαπωνικό Πλοίο Πέταξε Πανάκριβο Μετάξι για να Σώσει Μικρασιάτες»
Η (άγνωστη) ιστορία του εμπορικού καραβιού από την Απω Ανατολή που έδωσε παράδειγμα ανθρωπιάς τη στιγμή που οι δυτικοί «Σύμμαχοι» αδιαφορούσαν!!
Στις 8 Σεπτεμβρίου 1922, με τη Σμύρνη στις φλόγες και τους εξαθλιωμένους Έλληνες να αναζητούν απεγνωσμένα τη σωτηρία διά θαλάσσης, ένας Ιάπωνας καπετάνιος εμπορικού πλοίου και το πλήρωμά του, συγκλονισμένοι από την εικόνα της τραγωδίας και χωρίς χρονοτριβή, παίρνουν μια γενναία απόφαση: μεταφέρουν στο κατάστρωμα όλο το φορτίο από μετάξι και δαντέλα που ήταν αποθηκευμένο στα αμπάρια και χωρίς δισταγμό τα πετάνε στη θάλασσα!
Για τον Ιάπωνα καπετάνιο -το όνομα του οποίου παραμένει, δυστυχώς, έως σήμερα άγνωστο- υπέρτερο όλων είναι η διάσωση των ανθρώπινων ψυχών. Γι’ αυτό δίνει διαταγή να πλευρίσει το πλοίο στην προκυμαία και να επιβιβαστούν σε αυτό Έλληνες και Αρμένιοι, προκειμένου να μεταφερθούν ασφαλείς στον Πειραιά και σε άλλα ελληνικά λιμάνια.
Η εξαίρετη αυτή πράξη φιλελληνισμού αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία, δεδομένου ότι εκείνες τις ημέρες η Ελληνική κυβέρνηση είχε εκδώσει αυστηρή διαταγή τα ελληνικά πλοία να μην παίρνουν Έλληνες!
Η πρωτοβουλία του Ιάπωνα πλοιάρχου δεν πέρασε απαρατήρητη· καταγράφηκε μέσα και από τις πληροφορίες που έδωσε ο Τζορτζ Χόρτον, Αμερικανός πρόξενος τότε στη Σμύρνη. Σε τηλεγράφημά του προς το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ (18 Σεπτεμβρίου 1922) τονίζει: Ένα γιαπωνέζικο πλοίο πήρε μερικούς πρόσφυγες και άκουσα πως πέταξε το φορτίο του για τον σκοπό αυτό.
Επιβάτες του πλοίου μιλούν για τη συγκινητικά ευγενική συμπεριφορά του ιαπωνικού πληρώματος Το γεγονός αυτό όμως δεν διέφυγε και από τον ιαπωνικό Τύπο. Στις 15 Οκτωβρίου 1922 η «Atlanta Journal-Constitution» ανέφερε: «Αντίθετα με τις ενέργειες κάθε άλλου πλοίου στη Σμύρνη, αυτό (δηλαδή το γιαπωνέζικο πλοίο) πήρε κάθε πρόσφυγα για τον οποίο θα μπορούσε να βρει χώρο πάνω στο σκάφος. Υπήρχε κι ένα φορτηγό πλοίο στο λιμάνι το οποίο έριξε όλο το φορτίο στη θάλασσα, πήρε τους υπόλοιπους πρόσφυγες και τους μετέφερε στον Πειραιά».
Τα αμερικανικά, τα βρετανικά, τα γαλλικά και τα ιταλικά πλοία έλεγαν στους πρόσφυγες ότι μπορούσαν να πάρουν μόνο δικούς τους στα σκάφη και τότε παρέμειναν οι ταπεινοί Ιάπωνες για να αποδείξουν την ευσπλαχνία τους προς τους πρόσφυγες.