Η Μαρία η Συγκλητική, πανώρια κοπέλα με ηρωική ψυχή, είχε συλληφθεί από τους Τούρκους σαν σκλάβα. Την μεταφέρουν στο λιμάνι Αμμοχώστου με άλλους αλυσοδεμένους Κυπριώτες και Κυπριώτισσες. Στοιβάζονται στα Τουρκικά πλοία, έτοιμες για να ανεβούν τον Γολγοθά της σκλαβιάς. Όμως η ηρωική μορφή της Μαρίας ή Βαλεσάνδρας, εμψυχώνει τις άλλες κοπέλες. Με τη σύμφωνη γνώμη και των υπολοίπων, βρίσκει μια δάδα και προχωρά προς την αποθήκη πυρομαχικών. Οι Τούρκοι την κυνηγούν. Πετούσε αέρινα και κατευθυνόταν στο Πάνθεο της Αθανασίας η Θεά της Ελευθερίας… μέχρι που ρίχνει την δάδα στην αποθήκη πυρομαχικών. Υπέρτατη θυσία. Τα κορίτσια σκλαβοπούλες και αγόρια σκλαβόπουλα, θυσιάζονται και παίρνουν μαζί τους εκατοντάδες Τούρκους στρατιώτες. Μεγάλο μέρος του τουρκικού στόλου καταστρέφεται. Η θυσία της ωραίας, ευγενούς Λευκωσιάτισσας, κόρης του Κύπριου ευγενούς Ρουχιά, ο οποίος έπεσε και αυτός μαχόμενος κατά των βαρβάρων Τούρκων, έγινε θρύλος. Γράφτηκαν ποιήματα και παράμεινε για πάντα στις καρδιές των σκλαβωμένων Κυπρίων.
Ο Βασίλης Μιχαηλίδης, ο Εθνικός μας, φωτισμένος ποιητής, έγραψε επικό ποίημα, για τη θυσία της ηρωίδας, επίσης ο Επτανήσιος ποιητής Μάτεσης και άλλοι πολλοί Ευρωπαίοι ποιητές Μπιζάρο, Καλέπιο, Γάττο, Φολιέτα κ.ά. εξύμνησαν την ηρωική της πράξη.
Γράφει, ο Εθνικός μας Ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης.
(17) Η Αρνάλδα, η Βαλεσάνδρα επί του πλοίου ….. ( Απόσπασμα.)
Η Αρνάλδα εκ του γένους των Συγκλητικών γενναία,
Ηρωίς πασών η πρώτη και ως άγγελος ωραία..
Είδε πλήρη τα ιστία έτοιμα προς πλούν τα πλοία,
Κι΄ εντελώς απελπισθείσα έλεγε μετά δακρύων,
Κάλλιον εις τον αέρα με το πύρ να τιναχθώμεν,
Κάλλιον εις τον πυθμένα της θάλασσας να πνιγώμεν,
Παρά μιαν στιγμήν ζώσαι κ έχουσαι του Μουσουλμάνου.
Πλούτη δόξαν κ ευτυχίαν εις ανάκτορο Σουλτάνου
…………………………………………………………….
Ο Επτανήσιος Αντώνιος Σ. Μάτεσης επίσης , γράφει …Η Κυπριώτισσα …
Αυτή μια νύχτα σκοτεινή, νύχτα χωρίς φεγγάρι,
Στη ναυαρχίδα οδήγησε το χέρι του Κανάρη
………………………………………………….
(18). Μαρία Συγκλητική. Του Αντώνη Αντωνά.
Η Κυπριώτισσα, ηρωίδα Μαρία Συγκλητική,
η Αρνάλδα Ρουχιά, Ρενάλδα Βαλεσάνδρα, κόρη,
ωραιοτάτη, του Κύπριου ευγενούς Ρουχιά κόμη,
που στα μάτια της μπροστά οι Τούρκοι,
εσφάγιασαν και το αχνίζων αίμα του έρρεε ακόμη…
Σκλάβα με άλλες σκλαβοπούλες και
Σκλαβόπουλα, οι Τούρκοι την επήραν, την βασάνισαν,
αλλά δεν λύγισε για να τους προσκυνήσει.
Χριστιανή, παρέμεινε, χωρίς ν΄ αλλαξοπιστήσει.
Στ΄ αμπάρια των τουρκικών πλοίων,
στην Αμμόχωστο, την ερίξαν,
που στης Τουρκιάς τα σκλαβοπάζαρα θ΄αρμενίζαν.
«Και εντελώς απελπισθείσα έλεγε μετά δακρύων,
κάλλιον εις τον αέρα με το πυρ να τιναχθώμεν,
κάλλιον εις τον πυθμένα της θάλασσας να πνιγώμεν.»
Το χέρι της, σαν να όπλισε το πνεύμα του Κανάρη,
π΄ αντάξια του φάνηκε τις κρίσιμες τις ώρες.
Και αφού οι σκλαβωμένοι Κύπριοι,
μετά χαράς ηρωικά και μ΄ αυτοθυσία ,
δεχτήκαν ολοκαύτωμα να γένουν και θυσία,
η Αρνάλδα έκλεψε, στο χέρι πήρε δάδα,
αερινά, πετούσε σαν νεράιδα και με μεγάλη χάρη.
Στην μπαρουταποθήκη τους έφτασε,
ξοπίσω της δεκάδες Τούρκοι την κυνηγούσαν,
μ΄ άγιο χέρι ασπίδα την προστάτευε,
όταν την Μαρία, Αρνάλδα πυροβολούσαν.
Την δάδα μέσα πέταξε, στάχτη όλα γίναν.
Την ναυαρχίδα του Πιαλέ Πασά
και τα τουρκικά πλοία ανατίναξε,
με τους χιλιάδες Τούρκους μέσα.
Οι στάχτες των νεκρών Κυπρίων μαζί με,
της πανώριας Μαρίας, στα ουράνια ανεβήκαν,
στο πάνθεο των εθνομαρτύρων εκεί αναγεννηθήκαν,
απ΄ τα δεσμά των Μωαμεθανών απελευθερωθήκαν.
Ήταν των μελλοθάνατων η τελευταία χάρη.
Σ΄ άσβεστες ιερές λαμπάδες, μετουσιώθηκαν ,
η ηρωική Αρνάλδα, μαζί με τις Κυπραιώτισσες,
πανώριες σκλαβοπούλες και τους λεβέντες,
Κυπραιώτες σκλάβους θεού ευλογία λάβανε και θεία χάρη.
Μια νύχτα σκοτεινή και οργισμένη,
που τ΄ ολόγιομο της Κύπρου,
πανσέληνο φεγγάρι, κρύφτηκε,
με λυγμούς οδύνης και ντροπής,
να μην το θωρεί κανένας.
Η λύτρωση με τον θάνατο και την θυσία,
στους σκλαβωμένους, αιώνια έδωσε,
Λευτεριά και Αθανασία
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΑΝΤΩΝΑΣ – ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ – http://www.ledrastory.com