Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879) ήταν επικός ποιητής του αρματολισμού – ένας από τους πιο διακεκριμένους Επτανήσιους ποιητές του 19ου αιώνα-και πολιτικός. Ο Βαλαωρίτης χαρακτηρίστηκε εθνικός ποιητής, καθώς ύμνησε με επικά χαρακτηριστικά των αγώνα τον επαναστατημένων Ελλήνων. Επιπλέον, ασχολήθηκε ενεργά και με την πολιτική, αφού έγινε βουλευτής της «Ιονίου Πολιτείας» και για μια περίοδο επτά ετών πάλεψε για την ελευθερία των Επτανήσων.
Ο Βαλαωρίτης ήταν μια από τις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής λογοτεχνίας τον 19ο αιώνα και πέρασε μια ζωή με πολλές περιπέτειες. Στην ελληνική γραμματεία έχει αφήσει το στίγμα του ποιητή που ύμνησε τον αγώνα των αρματωλών και ήταν ένας από τους κυριότερους εκφραστές της επτανησιακής σχολής.
[ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ]
Θάλασσα, μαύρη θάλασσα με τα πικρά νερά σου,
πες μου, επέρασε απ’ αυτά τα μαύρα κύματά σου
μια κόρη που είχε ξέπλεγα τα μακριά μαλλιά της,
χλωμά χλωμά τα χείλη της, υγρά τα βλεφαρά της;
Θάλασσα, εψές την άφησα που ήτο κοιμισμένη
και σήμερα την έχασα. Πού να ’ναι παγεμένη;
Θάλασσα
«Πέρνα, διαβάτη, μη ρωτάς, στον άμμον μου δεν μένει
ποτέ κανένα πάτημα, κι εδώθε δεν διαβαίνει
παρά αφρός και άνεμοι κι αντάρα, τρικυμία.
Πέρνα κι ελπίδα απ’ εμέ μην καρτερείς καμία.
»Εχθές μονάχα από μακρά εκεί, εκεί που τρέχει
εκείνη η βρύση από το βουνό ένα πουλί να βρέχει
είδα τα άσπρα του φτερά. Άλλο, καλέ διαβάτη,
άλλο δεν ξεύρω να σου ειπώ. Μη σταματάς, περπάτει!»
Όρη και δάση και νερά και δροσερά λιβάδια,
μαύρες σπηλιές, αντίλαλοι και άγρια λαγκάδια,
δεν είδατε καμιά φορά δυο μάτια ερωτευμένα
κάτι να θέλουν από σας και να ερωτούν για μένα;
Μια κόρη δεν την ίδετε εδώθε να περάσει;