Η εξωτερική πολιτική της χώρας μας, η ανάπτυξη της Τουρκίας στην Αφρική και η συνάντηση στην Αγκυρα για τα Ελληνοτουρκικά τη λάθος ημέρα.
Του Μανώλη Κοττακη
Πρώτα μία εισαγωγική παρατήρηση: Υπάρχουν στιγμές στη ζωή που πρέπει να αποφασίσεις με ποιον θα πας και ποιον θα αφήσεις.
Μια τέτοια στιγμή ήταν όταν προ διετίας προσγειώθηκε το αεροπλάνο του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στην Τρίπολη της Λιβύης για να διαβουλευτεί με την ηγεσία της χώρας το μέλλον των σχέσεών της με την πατρίδα μας μετά την υπογραφή του παράνομου και ανυπόστατου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Οταν ο υπουργός προσγειώθηκε, πληροφορήθηκε ότι στο αεροδρόμιο τον περίμενε για να τον υποδεχτεί η ομόλογός του υπουργός των Εξωτερικών, η οποία όμως πρωτοστάτησε στην υπογραφή αυτού του απαράδεκτου για τα εθνικά μας συμφέροντα κειμένου.
Ο Νίκος Δένδιας είχε διαμηνύσει τότε στη λιβυκή ηγεσία πως θα συναντηθεί μόνο με συγκεκριμένα πρόσωπα και μόνο με τον πρωθυπουργό. Πληροφορηθείς ότι τον ανέμενε η ομόλογός του σε μία προφανή τουρκική παγίδα δημιουργίας εντυπώσεων (ότι ο Ελληνας υπουργός των Εξωτερικών συνομιλεί ευθέως με κάποιον που πρωταγωνίστησε στην υπογραφή και την πολιτικού του μνημονίου), έδωσε αμέσως εντολή στον πιλότο του Εμπραέρ να απογειωθεί.
Και σε απάντηση αυτής του της κίνησης οι Λίβυοι δυσκόλεψαν την έξοδό του από τον εναέριο χώρο τους, υποδεικνύοντας ένα περίπλοκο δρομολόγιο που αύξανε τον χρόνο της επιστροφής του στην Αθήνα. Ηταν ένα σοβαρό διπλωματικό επεισόδιο, το οποίο όμως έπρεπε να γίνει. Διότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο έχει ως βασικό στόχο την αναίρεση των βασικών συμφερόντων της Ελλάδας σε μια στρατηγική θαλάσσια περιοχή στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο. Κάποιοι τότε διέδωσαν στην Αθήνα ότι με αυτή του την απόφαση ο τότε υπουργός Εξωτερικών και με την απόφασή του να διαπληκτιστεί δημοσίως με τον τότε Τούρκο ομόλογό του υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Αγκυρα (για την Θράκη) ενόχλησε τα μέγιστα την υπερδύναμη, καθώς χάλασε τη συνεννόηση της Ελλάδας με την Τουρκία και της Ελλάδας με τη Λιβύη.
Χθες πληροφορηθήκαμε ότι η τέως πλέον υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης κατέφυγε στην Τουρκία μετά την απόλυσή της από την κυβέρνηση, καθώς αποκαλύφθηκε ότι είχε μυστικές συνομιλίες ερήμην του πρωθυπουργού της με την κυβέρνηση του Ισραήλ. Και επειδή φοβήθηκε για την ασφάλειά της, κατέφυγε στην αγκαλιά της Αγκυρας, η οποία στην ουσία συνδιοικεί τη Λιβύη μαζί με τη Ρωσία.
Δεν χρειάζεται να υπογραμμίσουμε τι σχόλια θα κάναμε σήμερα αν ο Δένδιας είχε δει τότε τη Λίβυα ομόλογό του. Θα χαίρονταν οι σύμμαχοι, αλλά θα είχε εξευτελιστεί η χώρα. Αλλά η χώρα δεν εξευτελίστηκε. Ευτυχώς. Δυστυχώς όμως, και αυτό είναι μια γενικότερη διαπίστωση έπειτα από όλα όσα συμβαίνουν στην Αφρική και ειδικότερα στον Νίγηρα και στην Γκαμπόν (όπου κατέρρευσε χθες η κυβέρνηση και ανεστάλησαν οι εργασίες γαλλικών μεταλλευτικών εταιριών), αυτό που προκύπτει είναι ότι η ήπειρος σταδιακά πέφτει στα χέρια της Κίνας, της Ρωσίας και της Τουρκίας. Και ότι υπάρχει πολύ σοβαρή πιθανότητα, της Γαλλίας υποχωρούσης, ο πόλεμος της Ουκρανίας να μεταφερθεί στα Βαλκάνια και στην Αφρική. Ζούμε ήδη τη δεύτερη φάση του αναθεωρητισμού. Και, δυστυχώς, πάλι η πατρίδα μας είναι απούσα από μία περιοχή για τα ζωτικά της συμφέροντα – Κύριος οίδε τι θα συμβεί αν τυχόν οι Τούρκοι καταφέρουν να αποκτήσουν ναυτική βάση στα δυτικά νώτα της ελληνικής άμυνας στη Λιβύη, σε συνδυασμό με τη ναυτική βάση που πασχίζουν να αποκτήσουν στην Αυλώνα Αλβανίας. Θα ζήσουμε την πλήρη περικύκλωση. Το μέγα θέμα που έχει λοιπόν να αντιμετωπίσει μπροστά της η ελληνική εξωτερική, εκτός από την αξιοπρέπειά της, την οποία πράγματι διέσωσε τότε ο Δένδιας, είναι πως θα διαχειριστεί την ανάπτυξη της Τουρκίας στον ζωτικό χώρο της Αφρικής. Συνομιλήσαμε μέσα στο καλοκαίρι με δύο Ελληνες αξιωματούχους διεθνών οργανισμών, οι οποίοι εργάζονταν μέχρι πρότινος για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών σε χώρα της Αφρικής αλλά αποχώρησαν από την περιοχή καθώς αντιμετώπιζε κίνδυνο η ασφάλειά τους. Οι λευκοί δεν είναι πια τόσο δημοφιλείς στην Αφρική. Τους κυνηγούν με τις πέτρες. Αυτό που μας επεσήμαναν είναι ότι ο Ερντογάν, δωρίζοντας drone Μπαϊρακτάρ στους δικτάτορες των αφρικανικών περιοχών, κερδίζει ως αντάλλαγμα τη διείσδυση της Τουρκίας στην οικονομία των χωρών αυτών. Διείσδυση με την εισαγωγή τουρκικών προϊόντων στα σούπερ μάρκετ, διείσδυση με την ανέγερση σχολείων και ισλαμικών τεμενών, διείσδυση και με την οικοδόμηση ξενοδοχείων που φέρουν το πανομοιότυπο όνομα Ιστανμπούλ. Διείσδυση, τέλος, με εκπομπή τηλεοπτικού προγράμματος της τουρκικής ραδιοτηλεόρασης με αγγλόφωνο πρόγραμμα, με γαλλόφωνο πρόγραμμα και με αραβόφωνο πρόγραμμα. Οι γείτονες έχουν φύγει πάρα πολύ μπροστά στο κομμάτι αυτό.
Θα μπορούσαμε κι εμείς να κάνουμε κάτι σε συγκεκριμένες χώρες όπου οι πληθυσμοί δεν τρέφουν συμπάθεια στο Ισλάμ. Αλλά εμείς, εσωστρεφείς, δεν το κάναμε. Αρχισε μία προσπάθεια από τον Νίκο Δένδια στο πλαίσιο της εκστρατείας για την υποστήριξη της ελληνικής υποψηφιότητας για το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά δεν είχε συνέχεια. Κι όμως θα μπορούσε να έχει και πολύ. Οι ανάγκες στην ενέργεια, στον κλάδο των υποδομών και ιδιαίτερα του κατασκευαστικού τομέα και αλλού είναι συγκεκριμένες. Ελληνες αξιωματούχοι που γνωρίζουν καλά την ήπειρο υπάρχουν. Αλλά αυτό που ζούμε είναι ότι η Ελλάδα δεν πιέζεται απλώς να κλείσει εκούσα άκουσα τα θέματά της με την Τουρκία, αλλά σε λίγο θα ζει μέσα σε ένα διεθνές περιφερειακό περιβάλλον ασφυκτικό για τα συμφέροντά της. Και αυτό εάν δεν ανατραπεί θα έχει συνέπειες. Η Αφρική γίνεται και τουρκικό προπύργιο. Οσον αφορά τα Ελληνοτουρκικά, θα πρότεινα να ξεκινήσουμε από τα βασικά: Δεν πας να διαπραγματευτείς ποτέ στην Τουρκία στις 5 Σεπτεμβρίου. Στην επέτειο των Σεπτεμβριανών του 1955 που οδήγησαν στην εξόντωση της ελληνικής μειονότητας. Δεν πας εκεί σε αυτή την ημερομηνία. Ποτέ. Στέλνεις λάθος μήνυμα.