Χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα αποθηκών, κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων και βιομηχανικών κτηρίων υπολογίζεται ότι υπέστησαν ζημία από τις πυρκαγιές των τελευταίων δέκα ημερών στον Έβρο, ενώ οι σημαντικότερες καταστροφές στην τοπική οικονομία είναι οι έμμεσες και κυρίως εκείνες που δεν ποσοτικοποιούνται εύκολα στην παρούσα φάση: Απώλεια μεροκάματων για εργάτες γης και πιθανή μετανάστευση εργαζόμενων από την περιοχή λόγω απώλειας αντικειμένου εργασίας συνεπεία των πυρκαγιών, πλήγμα για τον τουρισμό και το επενδυτικό γόητρο της περιοχής και έστω πρόσκαιρη μείωση της απόδοσης των παραγωγικών ζώων. Τα παραπάνω επισημαίνει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιοτεχνιών και Βιομηχανιών Έβρου (ΣΒΒΕΕ), Χρήστος Γιορδαμλής, διευθύνων σύμβουλος της ακριτικής βιομηχανίας παραγωγής τεχνολογιών αιχμής «Πρίσμα Ηλεκτρονικά ΑΒΕΕ».
«Την ένατη ημέρα των πυρκαγιών, ζημίες εκτιμάται ότι είχαν υποστεί 120.000 τετραγωνικά βιομηχανικών κτηρίων, κυρίως αποθηκευτικοί χώροι, σύμφωνα τουλάχιστον με στοιχεία από το πρόγραμμα γεωεπισκόπησης της ΕΕ, “Copernicus”, με βάση δορυφορικά δεδομένα γεωσκόπησης και επίγεια -μη διαστημικά- δεδομένα. Τα στοιχεία αυτά βέβαια δίδονται με σημαντική χρονική καθυστέρηση και δεν είναι απόλυτα ακριβή, αφού έχουν απόκλιση περίπου δύο μέτρων από το ακριβές σημείο. Η Βιομηχανική Περιοχή (ΒΙΠΕ), παρότι περικυκλώθηκε από τις φλόγες, τελικά γλίτωσε. Η μόνη άμεση ζημία ήταν σε μονάδα με φωτοβολταϊκό πάρκο στη μια άκρη της ΒΙΠΕ, μέσα από την οποία πέρασε η φωτιά. Γενικά, οι ζημίες δεν είναι σημαντικές σε σχέση με την έκταση της φωτιάς, τουλάχιστον οι άμεσες, γιατί οι έμμεσες είναι πολύ σημαντικές», σημειώνει ο κ.Γιορδαμλής και προσθέτει πως στις 23 Αυγούστου, οι λίγες μεταποιητικές επιχειρήσεις που έχουν απομείνει στην περιοχή είχαν ήδη διακόψει την παραγωγική τους διαδικασία για τουλάχιστον οκτώ βάρδιες, χωρίς να έχουν προχωρήσει στην προβλεπόμενη αναστολή συμβάσεων εργασίας, καλύπτοντας οι ίδιες το κόστος, ενώ οι υπόλοιπες είχαν υποστεί σημαντική ζημία από τη διακοπή συγκοινωνιών και τη γενικότερη δυσχερή κατάσταση στην περιοχή.
Κατά τον πρόεδρο του ΣΒΒΕΕ, αυτό που κάνει την πυρκαγιά στον Έβρο πιο καταστροφική, σε σχέση με εκείνες, π.χ., στην Αττική, είναι η χρονική διάρκεια της φωτιάς και η επιμονή της σε συγκεκριμένα σημεία, αλλά και οι συνεχείς διακοπές ρεύματος και πτώσεις ηλεκτρικής τάσης «με ρυθμό φωτορρυθμικών», που επιβάρυναν -σε συνδυασμό- τις επιχειρήσεις με αυξημένο κόστος εργασίας και επανέναρξης παραγωγής, δυσλειτουργίες διάφορων ειδών, «τσιμπημένο» κόστος μεταφοράς και σοβαρά προβλήματα σε συστήματα εξαερισμού και παραγωγικού εξοπλισμού λόγω της αιωρούμενης τέφρας που επικάθισε στα φίλτρα των μηχανημάτων.
Ο φόβος μη κάλυψης των ζημιών από τις ασφαλιστικές, το πλήγμα σε τουρισμό και εργασία και η «επόμενη μέρα»
«Τα έμμεσα κόστη, ειδικά σε ευαίσθητο εξοπλισμό ακρίβειας, λόγω της πιθανής αντικατάστασης αυτού, καθώς και διαφυγόντα κέρδη, εργασίες συντήρησης/επισκευής, εργασίες επαναφοράς σε πρώτες ύλες κλπ, αναμένεται να είναι σημαντικά και υπάρχει ο κίνδυνος να μην καλυφθούν από τις ασφαλιστικές εταιρείες, λόγω της έμμεσης φύσης των ζημιών αυτών», προσθέτει ο κ.Γιορδαμλής και συμπληρώνει ότι η επόμενη ημέρα αναμένεται να είναι δύσκολη: «περίπου 90.000 άτομα στην πληγείσα περιοχή έχουν επηρεαστεί κατά κάποιο τρόπο, άμεσα ή έμμεσα, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Ο τουρισμός υπέστη μεγάλο πλήγμα, που θα πάρει χρόνια να αποκατασταθεί, αφού είχαμε καταστροφές στα γραφικά χωριά της περιοχής και στο μοναδικής οικολογικής αξίας δάσος της Δαδιάς. Εργασιακό αντικείμενο χάθηκε και δεν πρόκειται να αποκατασταθεί σύντομα, κάτι που σημαίνει ότι σε μια περίοδο που οι επιχειρήσεις ήδη δυσκολεύονται να βρουν ανθρώπινο δυναμικό, ακόμα περισσότεροι άνθρωποι θα αναγκαστούν να μεταναστεύσουν, επιδεινώνοντας το πρόβλημα. Επιπλέον, νομίζω ότι χάνεται η επενδυτική εμπιστοσύνη στην περιοχή μας, όταν εκκενώνονται νοσοκομεία και η Εγνατία Οδός ανοιγοκλείνει κατ’ ανάγκη λόγω πυρκαγιάς ή πλημμύρας», υποστηρίζει ο πρόεδρος του ΣΒΒΕΕ και προσθέτει ότι οι επιχειρήσεις της περιοχής αναμένουν όλες τις αναγκαίες ενέργειες για την πλήρη ασφαλιστική κάλυψη και αποζημίωση όλων όσοι έχουν πληγεί, με ενέργειες όπως κήρυξη σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στο σύνολο της περιοχής του Δήμου Αλεξανδρούπολης, η οποία ήδη έχει ήδη γίνει, αλλά και πιθανόν όλου του Έβρου. Επιπρόσθετα αναμένουν την ουσιαστική έναρξη της διαδικασίας οριοθέτησης της πληγείσας περιοχής και της έκτασης της καταστροφής από τη Γενική Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΓΔΑΕΦΚ), με έμφαση στα ειδικά προβλήματα που προκύπτουν από το μέγεθος της καταστροφής.
Οι επιχειρήσεις της περιοχής, με επιστολές του Συνδέσμου προς τους αρμόδιους υπουργούς και φορείς της αυτοδιοίκησης, ζητούν ακόμα την άμεση συγκρότηση επιτροπών, οι οποίες θα αξιολογήσουν και θα αποφασίσουν το ύψος της ζημιάς που έχει υποστεί ο κάθε οικονομικός φορέας, ειδική μέριμνα προστασίας και διατήρησης της ειδικής ποικιλίας ελιάς που φύεται στην περιοχή και την πολυετή υποστήριξη των επιχειρήσεων που αναδεικνύουν και έχουν βραβευτεί για το προϊόντα τους έως ότου οι νέες ελιές αποδώσουν ανάλογα, έκδοση όλων των αποφάσεων που απαιτούνται για την εφαρμογή των προβλέψεων ασφαλιστικών καλύψεων στις εταιρείες που έχουν πληγεί έμμεσα από την φωτιά, ενεργοποίηση διατάξεων του Ν. 4797/2021 για αποζημίωση από την Πολιτεία του μέρους της ζημιάς που δεν θα καλυφθεί ασφαλιστικά και λήψη αναλόγων μέτρων που έχουν ληφθεί σε άλλες περιοχές λαμβάνοντας υπόψη και την έκταση της ζημιάς και ενεργοποίηση όλων των διατάξεων αλλά και επικαιροποίηση του σχεδίου Πολιτικής Προστασίας ΙΟΛΑΟΣ 2.
Πιθανή «εξαφάνιση» επαγγελμάτων και κίνδυνος για νέο μεγάλο κύμα αστυφιλίας
Για την πρόεδρο του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), Λουκία Σαράντη, η αντιμετώπιση του πλήγματος που δέχτηκε ο Έβρος εξαιτίας των πυρκαγιών (σ.σ. χθες στην περιοχή μετέβη κυβερνητικό κλιμάκιο, με επικεφαλής τον υπουργό Επικρατείας, Μάκη Βορίδη), δεν είναι θέμα «στενά οικονομικής επιδότησης». Η Πολιτεία, λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, χρειάζεται να ενσκήψει στην περιοχή και να στηρίξει συστηματικά τόσο την οικονομία της, όσο και την κοινωνία της, ώστε να αντιμετωπιστεί ο τεράστιος έμμεσος κοινωνικός αντίκτυπος των πυρκαγιών.
«Κάθε φορά που γίνεται απογραφή στον Έβρο αποδεικνύεται ότι ο πληθυσμός του έχει μειωθεί σημαντικά. Οι πυρκαγιές, πέραν της ανυπολόγιστης οικολογικής καταστροφής, προκάλεσαν τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα. Χάθηκαν πολλές καλλιέργειες και κινδυνεύουν να εξαφανιστούν ολόκληρες συντεχνίες, όπως οι υλοτόμοι και οι μελισσοκόμοι. Φοβάμαι ότι οι άνθρωποι δεν θα μείνουν στην περιοχή, δεν θα καθίσουν να αναστήσουν ξανά τις δουλειές τους, ότι τα νέα παιδιά, που προσπαθούμε συνέχεια να κρατήσουμε στην περιοχή, δεν θα μείνουν στον Έβρο για να ξαναφτιάξουν ό,τι χάθηκε», εκτιμά η κ.Σαράντη, πρόεδρος της ΑΚΡΙΤΑΣ ΑΕ, της μοναδικής ελληνικής βιομηχανίας παραγωγής μοριοσανίδας, που απασχολεί πάνω από 250 εργαζομένους.
Η ίδια η ΑΚΡΙΤΑΣ, με έδρα την Αλεξανδρούπολη, βίωσε τις επιπτώσεις των πυρκαγιών τόσο στο επίπεδο των ανθρώπων της, όσο και στο πεδίο της παραγωγής. Οι εργαζόμενοι στη βιομηχανία έχουν τα σπίτια, τις καλλιέργειες και τα βοσκοτόπια τους και έχουν υποστεί σχεδόν όλοι ζημίες, λέει η κα Σαράντη. Το δε ηλεκτρικό ρεύμα έπεφτε συνέχεια, με αποτέλεσμα η παραγωγή να διακόπτεται κάθε τόσο και να υπάρχουν διαφυγόντα κέρδη, μεταξύ άλλων από παρτίδες προϊόντων που δεν «βγήκαν σωστές» και αναγκαστικά αχρηστεύτηκαν. Πρώτες ύλες, που υπέστησαν επεξεργασία για να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή, κατέληξαν κι αυτές στα αζήτητα.
Με επιστολή προς τον πρωθυπουργό, η διοίκηση του ΣΒΕ ζητά την άμεση λήψη μέτρων που θα καλύπτουν σημαντικά κόστη αυτής της περιόδου, όπως: κόστος μισθοδοσίας και «φύρας» σε α΄ και β΄ ύλες λόγω των συνεχών διακοπών στην ηλεκτροδότηση, ρήτρες από την καθυστερημένη εκτέλεση παραγγελιών, που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε απώλεια πελατών και αγορών, χρηματοοικονομικά κόστη, βλάβες σε φωτοβολταϊκά, καθαρισμός της τέφρας κλπ.
Όπως επισημαίνεται, από την έναρξη της πυρκαγιάς μέχρι σήμερα: απαγορεύθηκαν α)η λειτουργία πολλών επιχειρήσεων και β) μετακινήσεις προσωπικού και πολλές εταιρείες δεν μπόρεσαν να λειτουργήσουν όπως προβλέπεται και το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας παρουσιάζει μεγάλα προβλήματα (από καταστροφές λόγω της πυρκαγιάς, ρίψεις νερού, κλπ.). Ιδιαίτερα έχουν πληγεί οι βιομηχανίες της περιοχής, οι οποίες δεν μπορούν να λειτουργήσουν σωστά, καθώς υπάρχουν συνεχώς βυθίσεις τάσης και εξ αυτού του λόγου υπάρχει αυξημένος κίνδυνος πυρκαγιάς εντός του εγκαταστάσεών τους.
«Είναι απόλυτη ανάγκη να υπάρξει ορθή διαχείριση της τρέχουσας κρίσης, με την άμεση ανακοίνωση ρεαλιστικών μέτρων ενίσχυσης των επιχειρήσεων και της κοινωνίας, που θα συμβάλλουν στην ανάσχεση του μεγάλου κύματος αστυφιλίας από τη Θράκη, και ειδικά από τους δυο “ευαίσθητους” εθνικά νομούς Ροδόπης και Έβρου. Σε αντίθετη περίπτωση, η τάση ερήμωσης της περιοχής θα ενταθεί, με προφανείς αρνητικές συνέπειες» καταλήγει η επιστολή._