Καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από κάθε μορφής πληροφόρηση. Εφημερίδες, επιστολές, βιβλία, τηλεόραση, διαδίκτυο και πολλά άλλα είναι αναπόσπαστο μέρος της προσωπικής και επαγγελματικής μας ζωής.
Στο σύγχρονο, δυναμικό και συνεχώς μεταβαλλόμενο ανταγωνιστικό περιβάλλον, τα άτομα που είναι ικανά να απορροφούν και να αφομοιώνουν μεγάλο όγκο πληροφοριών έχουν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να επιτυγχάνουν στην επαγγελματική τους ζωή.
Παράλληλα πετυχημένοι επαγγελματίες είναι περισσότερο ικανοί να διαβάζουν και να απορροφούν γνώσεις από τομείς εκτός του κυρίως αντικειμένου τους.
Για παράδειγμα ένας διευθυντής επιχειρήσεων μπορεί να διαβάζει για τις επιχειρήσεις και για τη ψυχολογία των διευθυντικών στελεχών. Όμως παράλληλα μπορεί να διαβάζει και για την επιστήμη, την ιστορία, την αρχαιολογία, την ψυχολογία, τη θεολογία και άλλα θέματα, που δεν σχετίζονται άμεσα με το αντικείμενο του.
Το ερώτημα που τίθεται είναι, πως μπορούμε στην καθημερινή μας ζωή, να βρούμε ένα ισοζύγιο μεταξύ της πληθώρας πληροφόρησης, των δυνατοτήτων της μνήμης και των προτεραιοτήτων μας. Πώς μπορούμε να έχουμε αυτά που πραγματικά χρειαζόμαστε, για να βελτιώνουμε τις επαγγελματικές ή άλλες μας δεξιότητες και να πετυχαίνουμε τους στόχους μας;
Υπάρχουν βέβαια αυτοί που μας εισηγούνται να διαβάζουμε γρήγορα, έστω και διαγώνια, δηλαδή περίπου επιφανειακά, αν είναι δυνατόν όλα όσα περιπίπτουν στην αντίληψη μας. Οι υποστηρικτές της ταχείας ανάγνωσης υποστηρίζουν, ότι έστω και βλέποντας όλα αυτά, στην πράξη κατακρατούμε την ουσιώδη πληροφόρηση.
Με τον τρόπο αυτό λένε εκμεταλλευόμαστε στο μέγιστο την πληθώρα πληροφόρησης. Ισχυρίζονται ότι έτσι θα διαθέτουμε περισσότερες πληροφορίες, που πιθανόν κάποτε να μας είναι χρήσιμες.
Υπάρχει όμως κατά τη γνώμη μας ο κίνδυνος της υπερφόρτωσης και κόπωσης. Ίσως κάποιοι να μιλήσουν ακόμη και για δυσπεψία πληροφόρησης.
Πράγματι, όπως όταν υπερφορτώνουμε το πεπτικό μας σύστημα με μεγάλες και αχρείαστες ποσότητες φαγητών προκαλούμε δυσπεψία, με ανάλογο τρόπο η πληθώρα πληροφόρησης μπορεί να προκαλεί δυσκολίες στην επεξεργασία και αφομοίωση των πληροφοριών από τη μνήμη.
Υπάρχουν και οι υποστηρικτές της αντίθετης προσέγγισης που λέει ότι χρειάζεται προσεγμένη επιλογή αυτών που θα διαβάζουμε και στα οποία θα δίνουμε την προσοχή μας.
Για να χρησιμοποιήσουμε το παράδειγμα των φαγητών, είναι προτιμότερο σ’ ένα μπουφέ με πολλά φαγητά να διαλέγουμε αυτά που μας αρέσουν περισσότερο, να επικεντρωνόμαστε σ’ αυτά παρά να υπερφορτώνουμε το πιάτο μας με όλα και στο τέλος να έχουμε μια φοβερή δυσπεψία.
Η δεύτερη αυτή σχολή σκέψης δίνει σημασία στις προτεραιότητες, στην επιλογή. Γνωρίζοντας τι θέλουμε, έχοντας πάντα στο νου τους στόχους που θέσαμε, επικεντρωνόμαστε στο υλικό πληροφόρησης οποιασδήποτε μορφής που έχει άμεση σχέση και παραμερίζουμε τα υπόλοιπα.
Η πρώτη σχολή σκέψης μιλά για μια ευρύτερη ποσοτική προσέγγιση όπου περισσότερο είναι καλύτερο ενώ η δεύτερη συστήνει εστιασμένη ποιοτική επιλογή.
Φαίνεται ότι αυτοί που ακολουθούν την ευρύτερη ποσοτική προσέγγιση έχουν λιγότερο καθαρά στο μυαλό τους στόχους, το όραμα και τις προτεραιότητές τους. Είναι επίσης συχνότερα αποδιοργανωμένοι. Νιώθουν ότι πρέπει να τα διαβάσουν ή να τα δουν όλα διότι διαφορετικά πιθανόν να χάσουν κάτι το σημαντικό.
Αντίθετα αυτοί που ακολουθούν τη δεύτερη σχολή σκέψης, επιλέγουν από την πληθώρα πληροφόρησης αυτά που έχουν άμεση σημασία και σχέση με τις προτεραιότητες και τους στόχους που έχουν θέσει κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Παραμερίζουν όλα τα άλλα γνωρίζοντας ότι όταν θα χρειαστούν κάτι που δεν θα δουν τώρα, θα είναι σε θέση στο μέλλον να το βρουν.
Η γνώμη μας είναι ότι δεν υπάρχει μαγική λύση που να εφαρμόζεται για όλους και για όλες τις περιπτώσεις.
Παρόλα αυτά όμως η προσεκτική επιλογή από την πληθώρα πληροφόρησης, εκείνων που έχουν σχέση με τις προτεραιότητες και τους στόχους μας, μπορούν να βοηθήσουν και να καθοδηγήσουν καλύτερα.
Είναι βέβαια απαραίτητο για να επιτύχει αυτό, να έχουμε καθαρά στο μυαλό μας το τι θέλουμε, τους στόχους μας. Όταν θα χρειαστούμε πληροφορίες για κάτι άλλο μελλοντικά, τότε θα το βρούμε.
Για να προστατευτούμε λοιπόν από την υπερφόρτωση πληροφόρησης που χαρακτηρίζει την εποχή μας, πρέπει να έχουμε καθαρό μυαλό, να είμαστε προσεκτικοί, να ξέρουμε που πάμε, τι θέλουμε.
Έτσι εξοικονομούμε χρόνο και ενέργεια που διαφορετικά θα χάναμε εάν ακολουθούσαμε μια ποσοτική, διασκορπισμένη πολιτική απορρόφησης πληροφόρησης.