Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Κυπριάδη
Περιδιαβαίονοντας την οδό Πατησίων και φτάνοντας στο τέρμα της, στη συμβολή με το Γαλάτσι ξεκινά η «Κηπούπολη Κυπριάδη» που συνιστά την βορειότερη συνοικία του Δήμου Αθηναίων. Ο οικισμός δημιουργήθηκε το 1920 απο τον επιχειρηματία Μίνωα Κυπριάδη και αναγνωρίστηκε απο την πολιτεία με διάταγμα του 1933. Σιγά σιγά δημιουργήθηκε ένας πολυφρόντιστος αισθητικά οικισμός με επιμελημένα και καλωπισμένα σπίτια, που μυροβολούσαν το μεράκι και την αγάπη των κατοίκων της περιοχής. Με την οικιστική της ποιότητα η Κυπριάδη αποτέλεσε πόλο έλξης πολλών διανοουμένων και καλλιτεχνών, που έσπευδαν να εγκατασθούν σ΄αυτήν. Πολύ σύντομα έτσι επώνυμοι εικαστικοί της γενιάς του ΄30 εγκαταστάθηκαν στην Κυπριάδου και έφτιαξαν τα εργαστηριά τους εκεί. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά τους Φ. Κόντογλου, Σπ. Παπαλουκά, Γ. Βακαλό, Δ. Πικιώνη, ενώ και κορυφαίοι της ελληνικής διανόησης όπως ο μεγάλος μας ποιητής Γ. Δροσίνης, αλλά και ο κορυφαίος της εκπαιδευτικής μας μεταρρύθμισης Δ. Γληνός, είχαν επιλέξει την Κυπριάδου ως χώρο κατοικίας τους.
Περιοχή Λεβίδη
Η περιοχή Λεβίδη συνίσταται στο νοητό τετράγωνο που περικλείνεται μεταξύ των οδών Κεφαλληνίας και Αγίου Μελετίου. Το όνομά της προσέλαβε περί το 1900 απο την ευρισκόμενη εκεί παραθεριστική κατοικία της περίφημης οικογένειας Ν. Λεβίδη (Πατησίων 152), μέλη της οποίας αποτέλεσαν επιφανή στελέχη της επανάστασης του 1821, αλλά και Φιλικοί επίσης. Αρκετά εξ αυτών ακόμα υπήρξαν πολιτικοί και λόγιοι. Επιφανέστερος όλων ο Νικόλαος Λεβίδης, που αποτέλες πρωτεργάτης του περιοδικού «Ο Λόγιος Ερμής». Ο Ν. Λεβίδης απεβίωσε το 1852 στην Αθήνα.
Πλατεία Αμερικής – Αγάμων
Κεντρική πλατεία στον οδικό άξονα της Πατησίων, η Πλατεία Αμερικής – «Αγάμων».Το πρωθύστερο όνομά της ήταν «Ανθεστηρίων» δοθέντος ότι ως εξοχική περιοχή των Αθηνών, τα παλιά χρόνια προσέρχονταν οι Αθηναίοι για να εορτάσουν την Πρωτομαγιά. Το όνομα «Αγάμων» κυριάρχησε αργότερα απο την πολύφερνη κοινωνικά παρουσία μιας ομάδας ζωηρών νέων, που σύχναζαν σε καφενείο της περιοχής, οι οποίοι ήταν ορκσιμένοι εχθροί του γάμου και διέδιδαν προκλητικές για τα κοινωνία ήθη της εποχής θεωρίες κατά του γάμου. Η εκεντρική αυτή παρέα της εποχής των αγάμων νέων, δημιούργησε κοινωνικό κίνημα κατά του γάμου, ενώ μέσα απο τις στήλες της «Εφημερίδας των Κυριών» που που διηύθυνε η περίφημη σουφραζέτα Καλλιρόη Παρρέν, προετάθη η φορολόγηση των αγάμων. Χαρακτηριστικό εξάλλου της προσήλωσης των αγάμων στην θεωρία τους είναι και το εξής γεγονός. Κάποτε ένας εξ αυτών επο ονόματι Γεώργιος Περπινιάς επιπλοποιός, παρέβη τον όρκο του και παντρεύτηκε. Σύντομα ωστόσο διαπίστωσε ότι η γυναίκα του ήταν εριστική και δύστροπη. Οπότε παρήγγειλε ένα κάρο, φόρτωσε επάνω τα έπιπλα, την προίκα και τα υπάρχοντά της και ξαπόστειλε πίσω την νεόνυφη στον πατέρα της. Υπάρχει ακόμα και μια άλλη εκδοχή για το τοπωνύμιο «αγάμων», σύμφωνα με την οποία η ονομασία «αγάμων» δόθηκε ως χώρος μυστικών ερωτικών συναντήσεων. Απο το 1927 πάντως η Πλατεία πήρε με απόφαση του Δήμου Αθηναίων την ονομασία «Αμερικής». Επι της πλατείας υπάρχει μαρμάρινο καλαίσθητο συντριβάνι.
Πλατεία Κολιάτσου
Ακριβώς μετά την Πλατεία Αμερικής στον άξονα της Πατησίων υπάρχει η Πλατεία Κολιάτσου. Έλαβε το όνομά της απο το πλήθος των αγροτικών ιδιοκτησιών στην περιχή της περιώνυμης μεγαλοαστικής οικογένειας Κολιάτσου στα μέσα του 19-ου αιώνα. Η οικογένεια Κολιάτσου διαδραμάτισε μείζονες ρόλους στην ελληνική επανάσταση. Ο Στυλιανός Κολιάτσος (1830-1878) αποτέλεσε εξέχον στέλεχος της Εθνοφυλακής και πρωταγωνίστηκε στην εκθρόνιση του βασιλιά Όθωνα. Με την λήξη του μεγάλου- Β΄παγκοσμίου πολέμου η Πλατεία λαβε το όνομα «Αυστραλίας» εις ένδειξη ευγνωμοσύνης πρός το έθνος της Αυστραλίας, που συνέδραμε τον ελληνικό λαό στα χρόνια του εξοντωτικού για τους έλληνες Β΄παγκοσμίου πολέμου. Ωστόσο το όνομα αυτό δεν εμπεδώθηκε απο τους Αθηναίους και κατέστη με την πάροδο του χρόνου νεκρό.
Περιοχή Κλωναρίδου
Η περιοχή Κλωναρίδου οριοθετείται μεταξύ των παραλλήλων αφενός της οδού Πατησίων, αφετέρου της νοητής γραμμής του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου. Και εμφανίζεται με το όνομα «Κλωναρίδου» απο τις αρχές του 20-ου αιώνα. Το όνομα προσέλαβε απο την ύπαρξη του ομώνυμου εργοστασίου στην περιοχή Ζυθοποιίας «Κ. Κλωναρίδου» που υφίστατο στην περιοχή Πατησίων και Καυταντζόγλου. Η ζυθοποιία ιδρύθηκε γύρω στα 1900. Περιμετρικά της υπήρχαν μπυραρίες και κέντρα αναψυχής. Την δεκαετία του 1930 το εργοστάσιο εξαγοράστηκε απο τη αντίστοιχη εταιρεία Ζυθοποιίας του Καρόλου Φίξ, η οποία άλλαξε την χρήση του εργοστασίου, ως αποθήκης και παγοποιίας. Σήμερα διασώζεται ένα μικρό τμήμα του αρχικού οικοδομήματος.Παράλληλα με το εργοστασιοκό συγκρότημα, αρχικά ευρίσκετο εκεί και η έπαυλη Κλωναρίδη.
Αλυσίδα
Συνεχίζοντας την οδική μας διαδρομή στον άξονα της Πατησίων, θα συναντήσουμε στο τέρμα της Πατησίων την περιοχή της «Αλυσίδας». Την ονομασία της αυτή είχε προσλάβει η περιοχή απο το 1900, οπότε και είχε τοποθετηθεί μια μεγάλη σιδερένια αλυσίδα, για να σταματά την διέλευση των πεζών όταν περνούσε απο κεί το αρτιγένητο τραίνο σιδηροδρόμου Αθηνών-Κηφησιάς. Ειδικώτερα όταν κατέφθανε το τραίνο στην περιοχή, ένας υπάλληλος του σιδηροδρόμου άπλωνε μια αλυσίδα και διέκοπτε υποτυπωδώς την κίνηση. Απο το 1930 όμως για λόγους ασφαλέστερης διακοπής της κυκλοφορίας, δυο σιδερένιες μπάρες υπεκατέστησαν την αλυσίδα. Με την πάροδο του χρόνου η περιοχή της αλυσίδας απέκτησε προσπέλαση με το τράμ της εποχής και έτσι γνώρισε μεγάλη άνθηση με την λειτουργία εστιατορίων και κέντρων αναψυχής. Η περιοχή της αλυσίδας είναι ακόμα συνδεδεμένη με την εορτή της Πρωτομαγιάς.
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι M.Sc Δ/χος Μηχανικός Ε.Μ.Π.
www.panosavramopoulos.blogspot.gr