Όλοι γνωρίζουμε την ιστορία του μεταξοσκώληκα που ευδοκιμεί στις μουριές, αλλά πόσοι ξέρετε τη διατροφική αξία και τα οφέλη για την υγεία των γλυκών και ζουμερών μούρων που φύονται και καλλιεργούνται σε όλο τον κόσμο;
Ενώ η γύρη της μουριάς λέγεται ότι είναι επικίνδυνη για όσους πάσχουν από άσθμα, ο καρπός της κρύβει πολλές ευεργετικές ιδιότητες.
Αναζωογονητικά ζουμερά, στυφά αλλά και συνάμα γλυκά τα μούρα είναι πράγματι πλούσια σε πολλά φλαβονοειδή φυτοθρεπτικά συστατικά.
Βοτανικά, τα μούρα (mulberries) προέρχονται από το δέντρο του μεταξοσκώληκα που ανήκει στην οικογένεια των Μορεωδών (Moraceae) και στο γένος Morus. Η μουριά (Morus spp.) είναι ένα πανέμορφο πανύψηλο δένδρο με πάνω από 300 ποικιλίες παγκοσμίως. Στο στάδιο της ωρίμανσής τους, χρωματικά τα μούρα κυμαίνονται από μαύρο σε κόκκινο, άσπρο και μοβ.
Τα πιο συνηθισμένα είναι τα μαύρα (Morus nigra) με καταγωγή από την Κασπία θάλασσα που ήρθαν στην Ελλάδα εδώ και αιώνες, γνωστά από τον Θεόφραστο ως συκάμινα και από τον Διοσκουρίδη ως μορέα. Τα κόκκινα (M. Rubra) είναι γηγενή των ΗΠΑ και τα λευκά (M. Alba) κατάγονται από την Κίνα και εδώ και 2000 χρόνια έχουν διαδοθεί στην Ευρώπη, την Β. Αμερική, την Ασία και την Αφρική. Στην Ελλάδα η λευκή μουριά έφτασε κατά τη διάρκεια του Βυζαντίου μαζί με τα αυγά του μεταξοσκώληκα από την Κίνα.
Τα μούρα είναι ένα νόστιμο και ευπροσάρμοστο σνακ και η γλυκιά τους γεύση τα κάνει ιδανικά για sherbets, μαρμελάδες, ζελέδες, τάρτες φρούτων, πίτες αλλά και για κρασιά ή τσάγια. Λόγω της μικρής διάρκειας ζωής τους συχνά αφυδατώνονται και πωλούνται αποξηραμένα.
Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, οι μουριές απλώνουν τη «σοδειά» τους στους κήπους, τα παρτέρια, τα χωράφια και τα πεζοδρόμια και δυστυχώς, οι θρεπτικοί τους καρποί καταλήγουν να σαπίζουν ανεκμετάλλευτοι.
Διατροφική αξία
Τα μούρα προσφέρουν σημαντικά θρεπτικά συστατικά για την υγεία του οργανισμού όπως ο σίδηρος, η ριβοφλαβίνη, οι βιταμίνες C και Κ, το κάλιο, ο φώσφορος, το μαγγάνιο, το μαγνήσιο και το ασβέστιο. Περιέχουν επίσης μια σημαντική ποσότητα φυτικών ινών και ένα ευρύ φάσμα οργανικών ενώσεων, συμπεριλαμβανομένων των φυτοθρεπτικών ουσιών ζεαξανθίνη, ρεσβερατρόλη, ανθοκυανίνες, λουτεΐνη καθώς και διάφορες πολυφαινολικές ενώσεις.
Τα φρέσκα μούρα περιέχουν 88% νερό και μόνο 60 θερμίδες ανά φλιτζάνι (140 γραμμάρια). Λόγω του υψηλού ενεργειακού τους περιεχομένου και της σχεδόν ανύπαρκτης περιεκτικότητας σε λιπαρά, αποτελούν ένα τέλειο σνακ σε μια προσπάθεια απώλειας βάρους.
Οφέλη για την υγεία
– Βοηθούν στην πέψη
Όπως και η πλειοψηφία των φρούτων και των λαχανικών, τα μούρα περιέχουν διαιτητικές ίνες, οι οποίες αποτελούν περίπου το 10% των ημερήσιων αναγκών σε μία μερίδα. Οι φυτικές ίνες μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της πέψης και την επιτάχυνση της κυκλοφορίας των τροφίμων μέσω του πεπτικού σωλήνα, μειώνοντας ταυτόχρονα την εμφάνιση δυσκοιλιότητας, φουσκώματος και κράμπας. Επιπλέον, οι ίνες βοηθούν στη ρύθμιση των επιπέδων χοληστερόλης και μπορούν να βελτιώσουν την υγεία της καρδιάς ως τακτικό συμπλήρωμα της διατροφής.
– Αυξάνουν την κυκλοφορία
Τα υψηλά επίπεδα περιεκτικότητας σε σίδηρο στα μούρα μπορούν να αυξήσουν σημαντικά την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα θα αυξήσει την κατανομή του οξυγόνου σε σημαντικούς ιστούς και όργανα, συμβάλλοντας έτσι στην τόνωση του μεταβολισμού και στη βελτιστοποίηση της λειτουργικότητας αυτών των συστημάτων.
– Ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση
Η ρεσβερατρόλη είναι ένα πολύ σημαντικό φλαβονοειδές που επηρεάζει άμεσα τη λειτουργία ορισμένων μηχανισμών στα αιμοφόρα αγγεία, κυρίως καθιστώντας τους λιγότερο επιρρεπείς σε βλάβες από την αγγειοτενσίνη, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν συστολή των αιμοφόρων αγγείων. Στην πραγματικότητα, η ρεσβερατρόλη αυξάνει την παραγωγή νιτρικού οξειδίου, που είναι αγγειοδιασταλτικό. Αυτό σημαίνει ότι χαλαρώνει τα αιμοφόρα αγγεία και μειώνει τις πιθανότητες σχηματισμού θρόμβων αίματος και επακόλουθων καρδιακών προβλημάτων, όπως εγκεφαλικά επεισόδια ή καρδιακές προσβολές. Η ρεσβερατρόλη βρίσκεται σε πολλά σκουρόχρωμα είδη μούρων, όπως και στα περισσότερα σταφύλια, γι ‘αυτό και αυτό το ευεργετικό αντιοξειδωτικό βρίσκεται και στα κρασιά.
– Αποτρέπουν τον καρκίνο
Εκτός από την υψηλή περιεκτικότητα σε ανθοκυανίνες, βιταμίνη C και Α καθώς και διάφορες άλλες πολυφαινολικές και φυτοθρεπτικές ενώσεις, τα μούρα περιέχουν επίσης αντιοξειδωτικά τα οποία είναι, ως γνωστό, η κύρια γραμμή άμυνας έναντι των ελεύθερων ριζών, του επικίνδυνου υποπροϊόντος του κυτταρικού μεταβολισμού που μπορούν να βλάψουν τα υγιή κύτταρα, προκαλώντας τους καρκινική μετάλλαξη.
– Βελτιώνουν την όραση
Ένα από τα καροτενοειδή που βρίσκονται στα μούρα είναι η ζεαξανθίνη, η οποία έχει συνδεθεί άμεσα με τη μείωση του οξειδωτικού στρες σε ορισμένα οφθαλμικά κύτταρα, συμπεριλαμβανομένης της ωχράς κηλίδας του αμφιβληστροειδούς. Επιπλέον, η ζεαξανθίνη λειτουργεί ως αντιοξειδωτικό και αποτρέπει ορισμένες βλάβες στον αμφιβληστροειδή, όπως οι ελεύθερες ρίζες που μπορούν να προκαλέσουν εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας και καταρράκτη.
– Αντιφλεγμονώδης δράση
Η έρευνα δείχνει ότι τα φύλλα μουριάς έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, οι οποίες μπορούν να εμποδίσουν την φλεγμονώδη απάντηση του σώματος σε χρόνιες παθήσεις. Η μελέτη δείχνει επίσης ότι το τσάι από φύλλα μουριάς μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μειώσει τον φλεγμονώδη πόνο.
– Ενισχύουν το ανοσοποιητικό
Η βιταμίνη C είναι ένα ισχυρό αμυντικό όπλο έναντι οποιασδήποτε ασθένειας ή ξένων παθογόνων στο σώμα, που τα αντιοξειδωτικά δεν αντιμετωπίζουν. Μία μερίδα μούρων αποτελεί σχεδόν όλη την καθημερινή απαίτηση του οργανισμού για βιταμίνη C, αλλά σε συνδυασμό με τα μέταλλα και τις βιταμίνες που υπάρχουν σε αυτό το φρούτο, έχετε ένα πραγματικό όπλο κατά των ασθενειών.
–
Ενισχύουν την υγεία των οστών
Η βιταμίνη Κ, το ασβέστιο, ο σίδηρος, καθώς και τα ιχνοστοιχεία φωσφόρου και μαγνησίου που απαντώνται στα μούρα, μπορούν να είναι ευεργετικά για τη δημιουργία και τη συντήρηση του οστικού ιστού.
– Μειώνουν την κακή χοληστερόλη
Η τακτική πρόσληψη σκόνης φύλλων μουριάς και τσαγιού φύλλων μουριάς μπορεί να μειώσει σημαντικά τα επίπεδα τριγλυκεριδίων και LDL (κακής) χοληστερόλης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την πρόληψη της αθηροσκλήρωσης, των καρδιακών προσβολών και των εγκεφαλικών επεισοδίων.
– Αποτρέπουν την πρόωρη γήρανση
Τα μούρα διαθέτουν επίσης υψηλό επίπεδο βιταμινών Α και Ε, μαζί με μια σειρά από καροτενοειδή συστατικά όπως η λουτεΐνη, η βήτα-καροτίνη, η ζεαξανθίνη και το α-καροτένιο. Όλα αυτά τα στοιχεία δρουν ως αντιοξειδωτικά που επηρεάζουν ειδικά το δέρμα, τους ιστούς, τα μαλλιά και άλλες περιοχές του σώματος όπου επιτίθενται οι ελεύθερες ρίζες.
Φωτεινή Πουρνάρα
itrofi