Το Μεξικό πλήττεται από ακραία ξηρασία, που έχει προκαλέσει σημαντικές ζημιές στις καλλιέργειες, έλλειψη νερού και υψηλότερες τιμές τροφίμων. Η χώρα κατακλύζεται επίσης από ένα ισχυρό κύμα καύσωνα που έχει σκοτώσει τουλάχιστον 249 ανθρώπους τους τελευταίους τέσσερις μήνες.
Οι συνέπειες της ξηρασίας έχουν αναγκάσει την κυβέρνηση της χώρας να αναζητήσει απεγνωσμένα εναλλακτικές λύσεις. Κάπως έτσι κατέφυγε σε μία αμφιλεγόμενη τεχνολογία, την τεχνητή βροχή.
Τον Ιούλιο, το Μεξικό ξεκίνησε την τελευταία φάση της μεθόδου του «cloud seeding» που στοχεύει στον περιορισμό των συνθηκών ξηρασίας και την τεχνητή τόνωση των βροχοπτώσεων. Το σχέδιο περιλαμβάνει 62 δήμους στα βόρεια και βορειοανατολικά της χώρας.
Η μέθοδος του «cloud seeding» είναι μια τεχνολογία που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1940. Από τότε, έχει χρησιμοποιηθεί σε περίπου 50 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Το Μεξικό πειραματίζεται για περισσότερες από επτά δεκαετίες.
Ωστόσο, ορισμένοι επιστήμονες παραμένουν πολύ προσεκτικοί σχετικά με την αποτελεσματικότητα της μεθόδου και προειδοποιούν ότι δεν αποτελεί λύση για την ξηρασία.
«Έχει ένα αμφιλεγόμενο ιστορικό γιατί είναι πολύ δύσκολο να αποδείξεις τι κάνεις από επιστημονική άποψη», εξηγεί στο CNN ο Roelef Bruintjes, επιστήμονας στο National Center for Atmospheric Research των ΗΠΑ.
Για να λειτουργήσει η μέθοδος, χρειάζεστε πρώτα από όλα ένα σύννεφο. Έπειτα αεροσκάφη ή drones εισάγουν σωματίδια στο σύννεφο, προσελκύοντας τον σχηματισμό σταγονιδίων νερού γύρω τους και άρα αυξάνοντας την πιθανότητα βροχόπτωσης ή χιονόπτωσης.
«Η όλη ιδέα δεν είναι να δημιουργούμε σύννεφα, γιατί δεν μπορούμε να φτιάξουμε ένα σύννεφο», σημειώνει ο Bruintjes. «Αλλά προσπαθούμε να φτάσουμε στην επιφάνεια ένα μεγαλύτερο ποσοστό του νερού που επεξεργάζεται στο σύννεφο».
Το project του Μεξικού περιλαμβάνει τον ψεκασμό σωματιδίων ιωδιούχου αργύρου σε σύννεφα από αεροπλάνα. Η κυβέρνηση ελπίζει ότι η τόνωση των βροχοπτώσεων μπορεί να βοηθήσει τους αγρότες να αντιμετωπίσουν καλύτερα την ξηρασία που έχει σαρώσει μεγάλες περιοχές της χώρας.
Το Μεξικό υποστηρίζει ότι το τρέχον έργο τεχνητής βροχής, το οποίο εφαρμόζεται από τον Δεκέμβριο του 2020, είχε θετικό αντίκτυπο. Το 2021, η μέθοδος είχε δημιουργήσει 40% περισσότερες βροχοπτώσεις, ανέφερε η κυβέρνηση – ένα νούμερο που υπολόγισε μετρώντας τη διαφορά μεταξύ των μετεωρολογικών προβλέψεων και της πραγματικής βροχόπτωσης που μετρήθηκε με βροχόμετρα.
Όμως πολλοί επιστήμονες δυσπιστούν, επικαλούμενοι την έλλειψη σαφών αποδείξεων ότι η μέθοδος αυξάνει τις βροχοπτώσεις, όπως έγραψαν πρόσφατα οι Fernando García García και Guillermo Montero Martínez του National Autonomous University του Μεξικού.
Και ο Bruintjes συμφώνησε. «Στις περισσότερες περιπτώσεις μπορείτε να πείτε, εντάξει, υπάρχει βροχή», είπε. «Αλλά προέρχεται η βροχή είναι το cloud seeding ή όχι; Αυτό είναι το πραγματικό μεγάλο ερώτημα».
Η τεχνολογία επίσης «δεν είναι ένα εργαλείο κατά της ξηρασίας», πρόσθεσε ο Bruintjes, επειδή κατά τη διάρκεια μιας ξηρασίας, συχνά υπάρχει απουσία νεφών. «Και αυτό είναι το μόνο πράγμα που δεν μπορούμε να κάνουμε. Δεν μπορούμε να φτιάξουμε ένα σύννεφο».
Πάντως ο ίδιος πιστεύει ότι η μέθοδος είναι υποσχόμενη. Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα αμερικανικά έργα που στοχεύουν στην ενίσχυση του χιονιού πάνω από τα βουνά σε πολιτείες όπως το Ουαϊόμινγκ και το Αϊντάχο έχουν σημειώσει κάποια επιτυχία, είπε. Αλλά υπάρχει ανάγκη για πολύ περισσότερη έρευνα και δεδομένα, πρόσθεσε.