Η ιστορική φράση, αλλά και σημερινή διεθνής έκφραση «άρτον και θεάματα» ανάγεται στη ρωμαϊκή περίοδο και προέρχεται από τη λατινική φράση panem et circenses.
Κατά τον Γιουβενάλη, διάσημο Ρωμαίο σατυρικό ποιητή, ο αυτοκράτορας προσέφερε στο λαό σιτάρι (ψωμί) και θεάματα στο αμφιθέατρο (στην πρώιμη βυζαντινή περίοδο, στον ιππόδρομο) με σκοπό να τους αποσπά από τα μεγάλα προβλήματα της κοινωνίας.
Σήμερα χρησιμοποιείται αυτή η έκφραση σε περιπτώσεις πολιτικής εξαθλίωσης ενός λαού, που αρκείται μόνο σε εφήμερες απολαύσεις – διασκεδάσεις, τις οποίες βεβαίως παρέχουν οι πολιτικοί προς αποτροπή της προσοχής των πολιτών (της κοινής γνώμης) από την κακή κατάσταση των πραγμάτων της Πολιτείας, ή προς αντιμετώπιση σημαντικών προβλημάτων με επικείμενη λύση διάφορη από τη θέληση των πολιτών.
Δημοσιογραφικά, η φράση αυτή έχει σήμερα ευρύτατη διάδοση διεθνώς. Ισπανοί εκπρόσωποι της διανόησης κατά το 19ο και 20ό αιώνα προέβαλαν το αντίστοιχο «άρτον και ταυρομαχίες» (ισπ. pan y toros).
[wikipedia]