Η αεροπυρόσβεση αργοπεθαίνει και μαζί με αυτή και η προστασία του δασικού μας πλούτου. Έχουν περάσει πάνω από 15 χρόνια από το καταστρεπτικό έργο των πυρκαγιών του 2007 και πέντε χρόνια από το Μάτι που η Αττική θρηνούσε 105 νεκρούς μαζί με εκατοντάδες κατεστραμμένα κτήρια.
- Από τον Μιχάλη Χριστοδουλίδη*
Η κατάσταση της αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών, από πλευράς εναέριου στόλου δυστυχώς έχει παραμείνει μέχρι σήμερα στα ίδια θλιβερά επίπεδα. Η δύναμη των πυροσβεστικών αεροσκαφών Canadair της χώρας μας σήμερα ανέρχεται σε 7 αεροσκάφη CL-415 (νέας τεχνολογίας) και 10 αεροσκάφη CL-215(παλαιάς τεχνολογίας). Συνολικά η χώρα τα τελευταία 50 χρόνια ενέγραψε στην δύναμη της 20 Canadair CL-215 και 10 CL-415
Η αντιπυρική περίοδος έχει αρχίσει εδώ και πάνω από δύο μήνες και με βάση τα επίσημα στοιχεία της Πολιτικής Προστασίας τα πτητικά μέσα που θα συνδράμουν στο έργο της κατάσβεσης των δασικών πυρκαγιών για την τρέχουσα περίοδο, ανέρχονται στα 89 αεροσκάφη και ελικόπτερα. Τα 36 πτητικά μέσα ανήκουν στην δύναμη του εθνικού μας στόλου και τα άλλα 53 είναι μισθωμένα.
Σε πραγματικούς χρόνους ημερήσιας επιχειρησιακής δράσης μόνο κατά μέσον όρο τα 35 πτητικά μέσα από τα 87 μπορούν να υπολογιστούν στο κάθε αυτό έργο της κατάσβεσης. Και οι λόγοι είναι συγκεκριμένοι, είτε γιατί λόγω των αυξημένων ωρών πτήσεων τα πτητικά μέσα καθηλώνονται νωρίτερα στο έδαφος για τις προβλεπόμενες συντηρήσεις, είτε γιατί υπάρχουν περιορισμοί στα θερμοκρασιακά όρια απογείωσης, ή των παρουσιαζόμενων υψηλών εντάσεων των ανέμων για να κάνουν υδροληψίες, ή γιατί υπάρχουν κωλύματα στην εφοδιαστική υποστήριξη ανταλλακτικών ή σε ελλείψεις διαθέσιμων πληρωμάτων ή και σε ελλείψεις τεχνικών που ασχολούνται με τις συντηρήσεις κλπ.
Η Ελλάδα εδώ και δεκαετίες αντιμετωπίζει έναν ανορθόδοξο πόλεμο, εξαιτίας των δασικών πυρκαγιών, κάθε καλοκαίρι θρηνούμε ανθρώπινες ψυχές και χιλιάδες στρέμματα καμένων δασικών εκτάσεων. Καμία κυβέρνηση μέχρι σήμερα δεν έχει «σκύψει» αποτελεσματικά σε αυτή την εθνική μάστιγα για να την αντιμετωπίσει με οργάνωση, σχέδιο και ευθύνη. Η Πολιτική Προστασία δεν θα μπορούσε από μόνη της να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το επιχειρησιακό της έργο, εάν δεν ληφθούν μια σειρά πρωτοβουλιών και μέτρων από τους εκάστοτε πολιτικούς της προϊστάμενους. Επικαλούνται στενότητα κονδυλίων, ανθρώπινων πόρων και μέσων καθώς και στρεβλώσεις της διοίκησης.
Στην Ελλάδα δυστυχώς και από την μακρόχρονη εμπειρία μου σε Μοίρες Αεροσκαφών πυρόσβεσης ως Αρχιμηχανικός και αργότερα ως Διοικητής αντιμετώπιζα την ολιγωρία και την χαμηλή προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της επιχειρησιακής διαθεσιμότητας των πυροσβεστικών αεροσκαφών. Πάντα βρισκόμουν αντιμέτωπος με μια απίστευτα μεγάλη γραφειοκρατία της Διοίκησης για την προμήθεια ανταλλακτικών και την ενίσχυση της λιγοστής δύναμης του εμπλεκόμενου προσωπικού (πληρωμάτων, τεχνικών κλπ) με το έργο της αεροπυρόσβεσης. Χρήματα πάντα υπήρχαν, αλλά όχι για την ενδυνάμωση, αναπαλαίωση και εκσυγχρονισμό του πυροσβεστικού στόλου. Το πρόβλημα της αντιμετώπισης είναι καθαρά πολιτικό, δεν υπάρχει σοβαρή πρωτοβουλία από τους συναρμόδιους υπουργούς και φυσικά από τον εκάστοτε πρωθυπουργό, γιατί απλά στην νοοτροπία τους υπήρχε και υπάρχει το «μπόρα είναι και θα περάσει», ή «βλέποντας και κάνοντας»
Επειδή δεν θέλω μόνο να είμαι επικριτικός, αλλά θέλω να θέσω στο πρόβλημα και την αντιμετώπιση του. Ενδεικτικά αναφέρω κάποια παρακάτω:
Είναι γνωστό ότι η γραμμή παραγωγής των Canadair CL-415 έχει σταματήσει εδώ και μερικά χρόνια αφού η κατασκευάστρια εταιρία, η Bombardier έχει κλείσει και η τεχνογνωσία της έχει μεταφερθεί σε μία άλλη εταιρία, την VikingAir. H εταιρία αυτή ζητάει μια παραγγελία 22 πυροσβεστικών αεροσκαφών για να εκκινήσει την γραμμή παραγωγής της για να παραδώσει τα πιο εξελιγμένα μοντέλα Canadair, τα CL-515.
Η Ελλάδα μαζί με τις υπόλοιπες χώρες του Νότου πρέπει να προβεί χθες σε συγκεντρωτική παραγγελία και να τεθεί αυτό ως πρώτης προτεραιότητας πρότζεκτ της Ε.Ε.
Το κόστος 8 τέτοιων νέων αεροσκαφών εκτιμάται στα 300 εκατομμύρια ευρώ, ενώ η πρώτη παράδοση μπορεί να γίνει στα επόμενα τρία ή τέσσερα έτη. Ακόμα η χώρα μας πρέπει να εξετάσει και από τρίτες χώρες την αγορά αεροσκαφών ή και ελικοπτέρων προκειμένου να ενισχύσει την αντιπυρική της άμυνα. Η Lockheed Martin κατασκευάζει ένα ελικόπτερο, το S-70 Fire Hawk με δυνατότητα ρίψης 3,7 τόνους νερού, όπου μπορεί να φέρει συστήματα νυκτερινής διόπτευσης και με ανάλογη εκπαίδευση των πληρωμάτων μας να κάνουμε και νυκτερινή πυρόσβεση σε αρκετές περιπτώσεις που το ανάγλυφο ή τα εμπόδια το επιτρέπουν.
Επίσης η Ιαπωνία διαθέτει και κατασκευάζει τα αμφίβια αεροσκάφη βραχείας από-προσγείωσης Shin Maywa US-2, τα οποία σχεδιάστηκαν αρχικά ως αεροσκάφη Έρευνας & Διάσωσης. Τα παραπάνω αεροσκάφη υπηρετούν στο ιαπωνικό Ναυτικό από το 2007 ως SAR και με κατάλληλη τροποποίηση (ειδικό Kit) μπορούν να μετατραπούν σε πυροσβεστικά αεροσκάφη.
Η έκδοση αυτού του αεροσκάφους έχει τις ίδιες διαστάσεις και τεχνικά χαρακτηριστικά με την αρχική έκδοση Έρευνας & Διάσωσης (SAR), με τη βασική τροποποίηση της αντικατάστασης της μιας δεξαμενής καυσίμου, με δεξαμενή νερού χωρητικότητας 15 τόνων.To κόστος του σύμφωνα με πηγές ανέρχεται στα 110 εκατ. δολάρια.
Λύσεις υπάρχουν, πολιτική βούληση δεν βλέπω να υπάρχει. Η Ελλάδα από τις αρχές του 2000 μέχρι σήμερα έχει πληρώσει σε συμβάσεις μίσθωσης πτητικών μέσω πυρόσβεσης πάνω από 600 εκατομμύρια ευρώ και το ερώτημα που τίθενται είναι αν αξίζει να κρατάμε τα παλιά και γερασμένα Canadair CL-215 που η συντήρηση τους μας κοστίζει πολύ ακριβά σε σχέση με άλλα πτητικά μέσα που επιτελούν τον ίδιο επιχειρησιακό σκοπό ή να προβαίνουμε σε πανάκριβα συμβόλαια μίσθωσης πτητικών μέσων. Η άποψη μου είναι ότι η προτεραιότητα μας θα πρέπει να είναι η σταδιακή αντικατάσταση όλων των παλαιών Canadair CL-215 με νέας τεχνολογίας πυροσβεστικών πτητικών μέσων και η μίσθωση να γίνεται μόνο επικουρικά και όποτε οι συνθήκες το απαιτούν.
*Σμήναρχος ε.α , πρώην Αρχιμηχανικός Canadair