Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης (1824-1879) ήταν επικός ποιητής του αρματολισμού – ένας από τους πιο διακεκριμένους Επτανήσιους ποιητές του 19ου αιώνα-και πολιτικός. Ο Βαλαωρίτης χαρακτηρίστηκε εθνικός ποιητής, καθώς ύμνησε με επικά χαρακτηριστικά των αγώνα τον επαναστατημένων Ελλήνων. Επιπλέον, ασχολήθηκε ενεργά και με την πολιτική, αφού έγινε βουλευτής της «Ιονίου Πολιτείας» και για μια περίοδο επτά ετών πάλεψε για την ελευθερία των Επτανήσων.
Ο Βαλαωρίτης ήταν μια από τις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής λογοτεχνίας τον 19ο αιώνα και πέρασε μια ζωή με πολλές περιπέτειες. Στην ελληνική γραμματεία έχει αφήσει το στίγμα του ποιητή που ύμνησε τον αγώνα των αρματωλών και ήταν ένας από τους κυριότερους εκφραστές της επτανησιακής σχολής.
Μνημόσυνα (1857) και έτερα ποιήματα
Είπ’ η δροσούλα ολόχαρη στο ρόδο που διψούσε και με τα φύλλα του ανοιχτά, σα χείλη που ’θελαν φιλιά, ψηλά τ’ αστέρια εκοίταζε και τηνε καρτερούσε·
είπ’ η δροσούλα ολόχαρη: «Περήφανο λουλούδι, ποιός σου ’πε απόψε πως θα ’λθώ στον κόρφο σου να κοιμηθώ; Μήπως νερού γαργάρισμα, μην αηδονιού τραγούδι;»
«Ούτε νερού γαργάρισμα ούτ’ αηδονιού τραγούδι… Άγνωστη μ’ έκαψε φωτιά· ζωντάνεψέ μου την καρδιά πριν πέσουνε τα φύλλα μου, της νιότης μου το χνούδι…»
Χρυσό στεφανοσκέπασμα ξαπλώνει το φεγγάρι πάνω σ’ εκείνα τα φτωχά… Μια νύχτα εζήσαν μοναχά, μια νύχτα κι εξεψύχησαν… Ποιός να ’χε τέτοια χάρη!…
[1876]