Ο Φλάβιος Βαλέριος Κωνστάντιος ή Κωνστάντιος Α’ (31 Μαρτίου 250 – 25 Ιουλίου 306) ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 293 έως το 306, κυρίως γνωστός ως Κωνστάντιος Χλωρός χάρη στους βυζαντινούς ιστορικούς που του έδωσαν το προσωνύμιο «Χλωρός» (Chlorus) δηλαδή «Ο Χλωμός», λόγω του χλωμού του προσώπου.
Φωτογραφία: By shakko – Έργο αυτού που το ανεβάζει, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3129647
Ήταν ο πατέρας του Μεγάλου Κωνσταντίνου και ιδρυτής της Δυναστείας του Κωνσταντίνου.
Ως καίσαρας εκστράτευσε εκτενώς κατά μήκος των συνόρων του Ρήνου, νικώντας τους Αλαμαννούς και τους Φράγκους. Όταν έγινε Αύγουστος το 305, ο Κωνστάντιος ξεκίνησε επιτυχημένη τιμωρητική εκστρατεία εναντίον των Πίκτων.
Πατέρας του Κωνστάντιου ήταν ο Ευτρόπιος (Eutropius), γόνος ευγενών από την επαρχία της Δαρδανίας και μητέρα του η Κλαυδία (Claudia), ανιψιά των αυτοκρατόρων Κλαυδίου Β΄ και Κουιντίλλου. Ωστόσο, ιστορικοί αμφισβητούν τo κύρος της καταγωγής του, θεωρώντας το πλασματικό και προϊόν του εγγονού του, Κωνσταντίνου Β΄.
Η εξέλιξή του
Επί Kάρου ήταν κυβερνήτης της Δαλματίας και λέγεται ότι ο Κάρος τον υιοθέτησε στη θέση του γιου του, Καρίνου. Το 293 ο Διοκλητιανός δημιούργησε το σύστημα της Τετραρχίας, διαιρώντας τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία σε Ανατολικό και Δυτικό τμήμα. Ο Διοκλητιανός έγινε Αύγουστος στο Ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας με τον Γαλέριο ως Καίσαρά του, ενώ παράλληλα ο Κωνστάντιος διορίστηκε Καίσαρας στο Δυτικό τμήμα, το οποίο ανέλαβε ως Αύγουστος ο Μαξιμιανός.
Την ίδια χρονιά χώρισε την πρώτη του γυναίκα, την Ελένη, την μετέπειτα Αγία Ελένη, με την οποία είχε ένα γιο, τον Κωνσταντίνο Α’ που έγινε ο Άγιος Κωνσταντίνος και νυμφεύθηκε τη θετή κόρη του Μαξιμιανού, τη Θεοδώρα, με την οποία απέκτησε έξι παιδιά. Ο χωρισμός έγινε κατόπιν συναινέσεως της Αγίας Ελένης επειδή η ίδια δεν ήταν αριστοκρατικής καταγωγής ενώ σύμφωνα με τα τότε Ρωμαϊκά έθιμα ο Καίσαρας θα έπρεπε να έχει γυναίκα αναλόγου αριστοκρατικής καταγωγής. Εξάλλου όντας Καίσαρας ο Κωνστάντιος θα μπορούσε να βοηθήσει πολύ τους καταδιωκόμενους τότε χριστιανούς.
Του δόθηκε ο έλεγχος των επαρχιών της Βρετανίας, της Γαλατίας και της Ισπανίας. Τότε νίκησε τις δυνάμεις του Καραούσιου που είχε αυτοανακηρυχθεί αυτοκράτορας στη Βρετανία 6 χρόνια νωρίτερα κοντά στη Βορονία της Γαλατίας (τη σημερινή Βουλώνη (Boulogne) της Γαλλίας). Το 296 Ο Καραούσιος σκοτώθηκε από τον Αλλέκτο που πήρε τον έλεγχο της Βρετανίας και ο Ασκληπιόδοτος, απεσταλμένος του Κωνστάντιου, κατέκτησε το νησί. Ο σφετεριστής ηττήθηκε, σκοτώθηκε και ο ρωμαϊκός έλεγχος αποκαταστάθηκε. Την ίδια χρονιά ο Κωνστάντιος Χλωρός πολέμησε τους Αλεμάνους στην ανατολική Γαλατία και τους νίκησε στο σημερινό Windisch της Ελβετίας. Έτσι κατάφερε να ενισχύσει την άμυνα στα παραρήνια εδάφη.
Η ανάρρηση στο θρόνο
Το 305 ο Διοκλητιανός και ο Μαξιμιανός παραιτήθηκαν από το αξίωμα τους ως συναυτοκράτορες λόγω της προβληματικής υγείας του Διοκλητιανού, συνεπώς οι Καίσαρες Κωνστάντιος και Γαλέριος, έγιναν συν-αυτοκράτορες σε Δύση και Ανατολή αντίστοιχα. Οι νέοι Καίσαρες ήταν ο Φλάβιος Βαλέριος στη Δύση και ο Μαξιμίνος Β΄ στην Ανατολή. Ο Κωνσταντίνος και ο Μαξέντιος ήταν πλέον filii Augustorum (υιοί αυτοκρατόρων) και ήλπιζαν να τους διαδεχτούν στο μέλλον. Ο Κωνσταντίνος ακολουθούσε τον πατέρα του στις εκστρατείες του σε Γαλατία και Βρετανία.
Το τέλος
Ένα χρόνο αργότερα, το 306 ο Κωνστάντιος Χλωρός πέθανε στο Eboracum της Βρετανίας (σημερινό Γιορκ της Αγγλίας). Τότε ο Κωνσταντίνος ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας από το στρατό.
Χριστιανικός θρύλος
Ορισμένα κείμενα του Ευσέβιου σχετικά με τη ζωή του Κωνσταντίνου του Μέγα αναφέρουν ότι ο Χλωρός ήταν Χριστιανός, παρά το γεγονός ότι προσποιούνταν ότι ήταν ειδωλολάτρης. Επίσης κατά την περίοδο που ήταν Καίσαρας επί Διοκλητιανού δεν πήρε θέση στους διωγμούς εναντίον των Χριστιανών. Η σύζυγός του, η Αγία Ελένη αναφέρεται ότι είναι αυτή η οποία βρήκε τον Τίμιο Σταυρό του Ιησού Χριστού.