Ο Νικόλαος Κατούντας συνάντησε στρατιώτες του 251 που οπισθοχωρούσαν. Τους ρώτησε που είναι οι Τούρκοι; Αυτοί του είπαν ότι είναι καλύτερα να φύγουν γιατί οι Τούρκοι είναι πάρα πολλοί.
Η εκνευρισμένη απάντηση του Λοχαγού Κατούντα ήταν: «Σας ρώτησα που είναι και όχι πόσοι είναι. Εσείς φύγετε εγώ με τους άντρες μου συνεχίζουμε!» Ο Λοχαγός ΚΔ Νικόλαος Κατούντας ήταν ο Δκτής του 31ου ΛΚ της 33ης ΜΚ που είχε έδρα στο Πέλλα Πάϊς κοντά στην Κερύνεια το 1974.
Τότε ήταν 31 χρονών, στο άνθος της παραγωγικής ηλικίας του σαν Έλληνας Στρατιωτικός και δη Καταδρομέας αποφοιτήσας από τα σχολεία Αλεξιπτωτιστών, Βατραχάνθρωπων και Χιονοδρόμων. Μορφωμένο παλληκάρι, τελειόφοιτος και της Νομικής Σχολής Αθηνών. Συγκροτημένος Αξιωματικός, Λεβέντης, Πατριώτης, Ικανώτατος και βέβαια Οικογενειάρχης.
Στις 19 Ιουλίου έρχονται εικόνες στην τηλεόραση από το BBC με τον Τουρκικό στόλο να έχει αποπλεύσει μαζί με κατάφορτα στρατιωτών αποβατικά από την Μερσίνα με κατεύθυνση την Κύπρο.
Ο Μακεδόνας Διοικητής της Μοίρας Ταγματάρχης Κατσάνης ανήσυχος. Αναμένει διαταγές ή τουλάχιστον οδηγίες. Οι διοικητές των Λόχων του – ανάμεσά τους και ο Λοχαγός Κατούντας – κρέμονται από τα χείλη του ενόσω αυτός μιλάει τηλεφωνικά με το ΓΕΕΦ και συγκεκριμένα με τον ΔΔΚΚ Συνταγματάρχη Κομπόκη. Ο Κομπόκης άφησε να εννοηθεί οτι ενδεχόμενα να έχουν προβλήματα με τους Τούρκους αλλά δεν έδωσε ούτε οδηγίες ούτε διαταγές.
Όλοι οι Αξιωματικοί των Καταδρομών είχαν εμπιστοσύνη στον Κομπόκη . Κι όμως την επόμενη μέρα ξύπνησαν όλοι με τον θόρυβο των Τουρκικών αεροσκαφών και την θέα των αποβατικών στην θάλασσα της Κερύνειας. Οι Τούρκοι επιχειρούν απόβαση. Ψύχραιμα η μονάδα τίθεται σε κατάσταση συναγερμού όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, ακολουθώντας τα Σχέδια Αμύνης και αναμένοντας διαταγές. Διαταγές δεν έρχονται παρά αλληλοσυγκρουόμενες εκτιμήσεις… «Οι Τούρκοι κάνουν άσκηση»… Ήταν ξεκάθαρο ότι οι Τούρκοι έκαναν απόβαση κάπου δυτικά της Κερύνειας.
Κάποια στιγμή ήλθαν διαταγές από τον ίδιο τον ΔΔΚΚ Συνταγματάρχη Κομπόκη. Καταδρομική επιχείρηση όλων των Μοιρών Καταδρομών στον Πενταδάκτυλο. Ο Λόχος του Κατούντα λοιπόν το βράδυ της 20/21 Ιουλίου 1974 πολέμησε στον Άγιο Ιλαρίωνα, εκεί που οι Ελληνες καταδρομείς της Κύπρου ενήργησαν με καταδρομικές επιθέσεις κατά του Κοτζάκαγια (31 ΜΚ), κατά της Άσπρης Μούττης (32 ΜΚ) και στα Πετρομούθκια (33 ΜΚ), ενώ η επιστρατευμένη (34 ΜΚ) παρέμεινε στους πρόποδες.
Η 31η ΜΚ πέτυχε απόλυτα τον αντικειμενικό της σκοπό ενώ οι άλλες δύο 32 και 33 ΜΚ βρήκαν ισχυρές αντιστάσεις και καθηλώθηκαν. Όταν α χαράματα της επόμενης μέρας «ελλείψει τάγματος αντικατάστασης» η 31 ή «δυνατότητας αποστολής ενισχύσεων» για την 32 και 33 (έτσι τους είπε η ΔΔΚΔ/ΓΕΕΦ) αναγκάσθηκαν να απαγκιστρωθούν, η 33 ΜΚ αποσύρθηκε ακέφαλη, διότι ήδη είχε χάσει τον Διοικητή της Ταγματάρχη ΚΔ Γεώργιο Κατσάνη, Mετά από αρκετή ταλαιπωρία επέστρεψαν στο στρατόπεδο. Όλοι στενοχωρημένοι για τον χαμό του Διοικητή και τόσων οπλιτών χωρίς αντίκρυσμα. Μετά το προσκλητήριο έγινε ανασύνταξη.
Στις 22 το πρωί, ο Λόχος του διατάχθηκε λανθασμένα από στρατηγική άποψη, να σταλεί να πολεμήσει σε μάχη εκ του συστάδην με τον ελαφρύ οπλισμό του στον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας ενάντια στους προελαύνοντες Τούρκους, που μέχρι εκείνη την στιγμή τους αντιμετώπιζε μόνο του το 251 ΤΠ του επίσης έως σήμερα αγνοούμενου Αντισυνταγματάρχη Πεζικού Παύλου Κουρούπη, στην ουσία μια διλοχία.
Ο Κατούντας λοιπόν επικεφαλής 62 ανδρών, συνάντησε σκόρπιους πεζικαριους απο το 251 που οπισθοχωρούσαν. Τους ρώτησε που είναι οι Τούρκοι. Αυτοί του είπαν ότι είναι καλύτερα να φύγουν γιατί οι Τούρκοι είναι πάρα πολλοί. Η εκνευρισμένη απάντηση του Λοχαγού Κατούντα ήταν:
«Σας ρώτησα που είναι και όχι πόσοι είναι. Εσείς φύγετε εγώ με τους άντρες μου συνεχίζουμε!»
Κι προχώρησε και έκανε ότι μπορούσε να κρατήσει την Τουρκική πλημμυρίδα που συνεχώς ενισχυόταν με πεζικό που ακολουθούσε τα προελαύνοντα τουρκικά άρματα… Τι να σου κάνουν όμως τα ατομικά όπλα, θλιβερά κατάλοιπα του Β’ ΠΠ, απέναντι στα Μ-47 της Τουρκικής 39ης Μεραρχίας που απλωνόταν στα περιβόλια και τους οικισμούς μεταξύ παραλίας και προπόδων του Πενταδάκτυλου σε μια «διάταξη σάρωσης» μη αφήνοντας τίποτα όρθιο στο διάβα τους;
Ολόκληρος ο 31ος Λόχος ακροβολίστηκε στην ευρύτερη περιοχή της Κερύνειας με την μία διμοιρία να καλύπτει την περιοχή προς την θάλασσα και τις άλλες δύο προς τον Πενταδάκτυλο πάντα με μέτωπο προς την ακτή της απόβασης. Ανεβασμένος ο Λοχαγός σε ένα σπίτι προσπαθούσε να δει αν υπήρχαν Τουρκικές δυνάμεις από την πλευρά της θάλασσας που θα μπορούσαν να τους πλαγιοκοπήσουν όταν έρχεται λαχανιασμένος ένας υπαξιωματικός και του αναφέρει ότι από την 2η Διμοιρία τον πληροφόρησαν ότι είδαν 200 Τούρκικα άρματα μέσα στα χωράφια καμουφλαρισμένα.
Τότε ο Λοχαγός κατάλαβε ότι τα πάντα είχαν προδοθεί…. Kι όμως ο Κατούντας είχε την επιλογή του… Ναι θα μπορούσε ακόμα όσο είχε καιρό να οπισθοχωρήσει. Να σωθεί… Κι ας άφηνε ακάλυπτο με τους άνδρες του που ήταν στα δεξιά της αμυντικής τους παράταξης, το δεξιό της διαδρομής Αγ. Γεωργίου-Κερύνειας…
Ναι θα μπορούσε…. Κι όμως δεν έφυγε…
Έμεινε εκεί μαχόμενος σε μια επιβραδυντική για την προέλαση του εχθρού αποστολή, μόνος, χωρίς ενισχύσεις, με τον ελαφρύ οπλισμό των ανδρών του να κρατήσει τους περίπου 3.200 Τούρκους που είχαν αποβιβαστεί μέχρι το πρωινό της 22ας Ιουλίου μιας και το μεγαλύτερο μέρος της διλοχίας του 251 ΤΠ που τους αντιμετώπισε με επιτυχία μιάμιση μέρα – κι αυτός μόνος χωρίς βοήθεια – τελικά δεν άντεξε τον συσχετισμό οπλισμού και δυνάμεων, είχε συντριβεί και διαλυθεί.
Αφού έδωσε διαταγή για οπισθοχώρηση εγκατέστησε το διοικητήριο του στην Μητρόπολη της Κερύνειας. Μόλις που πρόλαβε να δώσει οδηγίες στους διμοιρίτες του, Οι Τούρκοι έμπαιναν σαν σε παρέλαση στην Κερύνεια.
Τότε δόθηκε σκληρή μάχη μεταξύ των Καταδρομέων μας και των Τούρκων. Με τον ατομικό τους οπλισμό, πεινασμένοι και διψασμένοι οι Λοκατζήδες του Κατούντα μάχονται σαν λιοντάρια υπό την καθοδήγηση του Διοικητή τους που στην πρώτη γραμμή τους δίνει οδηγίες και τους ενθαρρύνει. Οι Τούρκοι σαστίζουν υποχωρούν….
Μετά από ώρα ξαναεμφανίζονται αυτήν την φορά υπό την κάλυψη αρμάτων Μ-47. Πως να σταματήσεις αυτά τα χαλύβδινα θηρία με Lee Enfield, με ελαφρύ εξοπλισμό του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου.
Πιεζόμενος ο Λοχαγός βρέθηκε μεταξύ του Κάρμι και του Τουρκοκυπριακού χωριού Τέμπλος σε μια χαράδρα. Το σχέδιο του ήταν να λουφάξουν εκεί μέχρι το βράδυ και μετά να διαρρεύσουν προς τις γραμμές μας, μιας και πλέον η Κερύνεια είχε πέσει στα χέρια των Τούρκων. Όμως δεν γνώριζε ότι οι Τούρκοι τους περικύκλωσαν…
Κάποια στιγμή ξεκίνησε μια μάχη, που κράτησε μια περίπου ώρα. Οι Λοκατζήδες μας θερίζουν τους επιτιθέμενους Τούρκους που νόμιζαν ότι θα βρουν φοβισμένους έφηβους που θα το έβαζαν στα πόδια βλέποντας την καταφανή υπεροπλία τους.
Αλλά ξανάρχονται, ξανά και ξανά…
Τότε ήταν που ο θρυλικός Λοχαγός κατάλαβε ότι οι πάντες τους είχαν εγκαταλείψει, ότι η Κύπρος είχε προδοθεί. Πολεμούσε βλέποντας τα πυρομαχικά και τις χειροβομβίδες να τελειώνουν. Κάποια στιγμή είδε ότι έμειναν μόνο λίγοι άντρες ήταν κοντά του. Άνδρες αποφασισμένοι να μείνουν δίπλα του…. Γιατί ο Κατούντας ενέπνεε εμπιστοσύνη, σιγουριά…. Κι όμως ήλθε η στιγμή που πρόσκαιρα ο Λοχαγός «σπάει» και δείχνει τον θυμό του για την προδοσία. Οι άνδρες του κοιτάζονται μεταξύ τους…
Κάποια στιγμή – όπως μαρτυρεί ο αγγελιοφόρος του Πάμπος Κυρίλλου – διατάσσει αυτούς τους άνδρες που ήταν κοντά του να φύγουν και θα τους καλύπτει ο ίδιος.. Οι άνδρες αρνούνται. Τότε τους λέει «Είναι διαταγή ρε. Η Κύπρος θα μαυροφορεθεί και δεν θέλω νά ‘ναι κι οι μανάδες σας αυτές που θα φορέσουν μαύρα. Φύγετε. Σας διατάσσω»
Τελευταίος έφυγε ο Κυρίλλου, ο οποίος διασώθηκε και έδωσε αυτήν την μαρτυρία των τελευταίων στιγμών του ΗΡΩΑ Λοχαγού του που φεύγοντας τον άκουσε να πολυβολεί εναντίον των Τούρκων που έχουν πλησιάσει στο σημείο που βρισκόταν ταμπουρωμένος, στην κουφάλα μιας χαρουπιάς…
Το πιο πιθανό είναι να έκανε Ηρωική Έξοδο, μια έξοδο απελπισίας αλλά και αυτοκτονίας με βάση τις συνθήκες που δημιούργησε η Προδοσία του Επιτελείου των Αθηνών και το το Επιτελείο της Εθνικής Φρουράς… Μια Ηρωική Έξοδο ανάλογη αυτής των Υπερασπιστών του Μεσολογγίου…. και να έπεσε διάτρητος από τις Τούρκικες «συμμαχικές στο ΝΑΤΟ» σφαίρες…..
Αυτός ήταν ο Νίκος Κατούντας
(Το κείμενο προέρχεται από το βιβλίο του Κώστα Δημητριάδη «Αυτοί που τίμησαν την στολή τους» – εκδ. ΠΕΛΑΣΓΟΣ 2017)