Τις τελευταίες εβδομάδες η ανησυχία τόσο της επιστημονικής κοινότητας όσο και των πολιτών είναι διάχυτη σχετικά με την ασπαρτάμη, το γλυκαντικό που ερευνάται αν είναι καρκινογόνο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέδωσε επίσημη ανακοίνωση για τη δημοφιλή τεχνητή ουσία, διευκρινίζοντας πως είναι «πιθανώς καρκινογόνο», αλλά παραμένει ασφαλές για κατανάλωση εντός των ήδη καθορισμένων επιπέδων. Η απόφαση είναι η έκβαση δύο ξεχωριστών αξιολογήσεων που έκαναν η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας του Καρκίνου (IARC) και η Κοινή Επιτροπή για τα Χημικά Πρόσθετα (JECFA) του ΠΟΥ και του Διεθνούς Οργανισμού Τροφίμων & Γεωργίας (FAO).
Ο ΠΟΥ αναφέρει ότι η ασπαρτάμη είναι ένα τεχνητό γλυκαντικό που χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του 1980 σε πολλά τρόφιμα, ροφήματα αλλά και φάρμακα. Μεταξύ άλλων υπάρχει σε αναψυκτικά διαίτης, τσίχλες, ζελατίνες, παγωτά, γαλακτοκομικά όπως το γιαούρτι, δημητριακά πρωινού, οδοντόπαστες και σιρόπια για τον βήχα. Όπως εξηγεί ο οργανισμός, η κατανάλωση ασπαρτάμης έως 40 mg ανά κιλό σωματικού βάρους είναι αποδεκτή.
«Η αξιολόγηση έδειξε πως έχουν περιγραφεί δυνητικές επιδράσεις οι οποίες πρέπει να διερευνηθούν»
«Ο καρκίνος είναι μία από τις κυρίες αιτίες θανάτου παγκοσμίως. Κάθε χρόνο, 1 στους 6 ανθρώπους που χάνουν τη ζωή τους, καταλήγουν από καρκίνο. Η επιστήμη προσπαθεί συνεχώς να αξιολογήσει τους παράγοντες που προκαλούν ή διευκολύνουν τον καρκίνο, ελπίζοντας να μειώσει αυτή την επίπτωση», δήλωσε ο Dr. Francesco Branca, διευθυντής του Τμήματος Διατροφής & Ασφαλείας των Τροφίμων του ΠΟΥ και συμπλήρωσε:
«Η αξιολόγηση της ασπαρτάμης έδειξε πως μολονότι η ασφάλεια δεν αποτελεί λόγο σοβαρής ανησυχίας στις δόσεις που συνήθως χρησιμοποιούνται, έχουν περιγραφεί δυνητικές επιδράσεις οι οποίες πρέπει να διερευνηθούν σε περισσότερες και καλύτερες μελέτες».
Τι σημαίνει «πιθανώς καρκινογόνο»
Ο ΠΟΥ εξηγεί πως το IARC ταξινόμησε την ασπαρτάμη στην ομάδα 2Β των παραγόντων που αξιολογούνται για ενδεχόμενη συσχέτιση με τον καρκίνο. Η ομάδα αυτή περιέχει ό,τι είναι «πιθανώς καρκινογόνο» για τον άνθρωπο βάσει «περιορισμένων επιστημονικών δεδομένων. Ένας παράγοντας ταξινομείται στην ομάδα 2Β του IARC όταν υπάρχουν περιορισμένα αλλά όχι πειστικά στοιχεία καρκινογένεσης στους ανθρώπους ή στα ζώα, αλλά όχι και στα δύο.
Οι βαθμίδες επικινδυνότητας του IARC είναι τέσσερις, οι 1, 2Α, 2Β και 3. Στην ομάδα 1 ταξινομείται ότι είναι σίγουρα καρκινογόνο για τον άνθρωπο, όπως το τσιγάρο. Στην ομάδα 3 ό,τι δεν είναι καρκινογόνο, όπως ο καφές. Η ομάδα 2Β είναι το τρίτο επίπεδο του δυνητικού κινδύνου.
Εν προκειμένω, υπάρχουν μερικά επιστημονικά δεδομένα από μελέτες σε ανθρώπους πως η ασπαρτάμη σχετίζεται με το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (καρκίνο του ήπατος). Ακόμη, υπάρχουν και κάποια δεδομένα από πειράματα σε ζώα, καθώς και κάποιες ενδείξεις για τον πιθανό μηχανισμό δράσης.