Του Μανωλη Κοττακη
Εφθασε η ώρα της αλήθειας, λοιπόν. Εφθασε η ώρα να μάθουμε στην πράξη, με γεγονότα, τι σημαίνει να είσαι προβλέψιμος παίκτης στη διεθνή σκακιέρα και τι απρόβλεπτος. Επί μία ολόκληρα τετραετία η κοινή γνώμη στην πατρίδα μας κατανάλωσε το εύπεπτο αφήγημα της «απομονωμένης» από τη Δύση, Τουρκίας.
Επί μία ολόκληρη τετραετία διαβάζαμε και ακούγαμε τα διθυραμβικά ρεπορτάζ από την Ουάσινγκτον για τις πρωτοβουλίες των μελών του Κογκρέσου που υποτίθεται έθεταν βέτο στην πώληση των αμερικανικών F-16 στην Αγκυρα. Για τα «χαστούκια» που εισέπραττε ο Ερντογάν, στον οποίο ο Μπάιντεν έδειχνε ψυχρότητα. Ολον αυτόν τον καιρό ο φιλέλλην γερουσιαστής Μενέντες, που έθετε ως όρο πώλησης να μην κάνουν τα μαχητικά υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά, ήταν ο ήρωάς μας. Επί μία ολόκληρη προεκλογική περίοδο, τέλος, απολαμβάναμε την εικόνα του Κογκρέσου να χειροκροτεί όρθιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη τη στιγμή που έθετε το ζήτημα της πώλησης των μαχητικών στον Ερντογάν. Ημασταν στην «σωστή πλευρά» της ιστορίας.
Ο εμπαιγμός!
Οι αυταπάτες δεν διαρκούν όμως για πολύ. Χθες, μετά την απόφαση της Αγκυρας να συναινέσει έπειτα από μακρά περίοδο διαπραγματεύσεων στην είσοδο της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ο πρόεδρος Μπάιντεν ανακοίνωσε τα χαρμόσυνα νέα για την Τουρκία. Εγκρίνει την πώληση των 20 F-16 και των 900 πυραύλων, που θα φέρουν αυτά, στο καθεστώς του «σουλτάνου». Οταν εμείς οι ταπεινοί και μερικοί ακόμα στην Αθήνα διατυπώναμε τις εύλογες ανησυχίες μας ότι οι διατυπώσεις που ακούγαμε από τότε άφηναν ορθάνοικτο το παράθυρο της πώλησης των F-16 άνευ όρων και προϋπόθεσεων, η πλέον συνήθης κατηγορία που ακούγαμε ήταν ότι… αντιπολιτευόμασταν τον κύριο Μητσοτάκη.
Ενώ σήμερα αποδεικνύεται ότι απλώς κάναμε συμπολίτευση στη χώρα. Τα F-16 πωλούνται στην Τουρκία όχι με τον όρο ότι δεν θα παραβιάζουν τον εναέριο χώρο μας (ούτε οι ΗΠΑ τον αναγνωρίζουν, άλλωστε, μεταξύ 6-10 μιλίων), αλλά με τον «όρο» ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον μας σε… περίπτωση πολέμου! Ο εμπαιγμός!
Χθες αποδείχθηκε πόσο μεγάλος παίκτης είναι για τα συμφέροντα της χώρας του ο πρόεδρος Ερντογάν, ο de facto νούμερο 2 του ΝΑΤΟ που κοντράρισε τις ΗΠΑ, ο «σταρ» της Συνόδου του Βίλνιους, και πόσο μικροί αποδεικνυόμαστε μέχρι στιγμής εμείς. Ο Ερντογάν έχει κερδίσει μέχρι στιγμής τα αεροπλάνα από τις ΗΠΑ, τη σύνδεση της υποστήριξης νέων μελών του ΝΑΤΟ με την υποστήριξη της δικής του υποψηφιότητας για την Ε.Ε. με ειδική σχέση (η Σουηδία ανακοίνωσε ότι θα στηρίξει την απελευθέρωση της βίζας για εκατομμύρια μουσουλμάνους Τούρκους), την τροποποίηση του Συντάγματος της Σουηδίας (!) για να είναι εφικτή η δικαστική καταδίωξη Κούρδων, γκιουλενιστών και άλλων «τρομοκρατών», τη σύσταση ειδικής θέσης συντονιστή κατά της τρομοκρατίας στο ΝΑΤΟ και έπεται συνέχεια: Η μετονομασία των Στενών σε «τουρκικά» και, βεβαίως, ο «οδικός χάρτης» (θυμίζει Ελσίνκι αυτό) για την επίλυση των διαφορών με την Ελλάδα.
Σημειωτέον ότι το πρωτόκολλο προσχώρησης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ δεν θα κυρωθεί αμέσως από τη Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση. Συναρτάται με την ικανοποίηση των συμφωνηθέντων γνωστών και αγνώστων με τη Δύση.
Υπέκυψαν στον Ερντογάν
Στην πραγματικότητα, λοιπόν, η Δύση (ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, Ε.Ε.) υπέκυψε στον πρόεδρο Ερντογάν, ο οποίος έθεσε ένα σθεναρό βέτο στους συμμάχους, διαπραγματεύτηκε την άρση του με υπομονή, αξιοποίησε το γεωπολιτικό βάρος της χώρας του και κέρδισε χειροπιαστά εθνικά ανταλλάγματα. Ο,τι και να λέμε, μεγάλος παίκτης. Εμείς όμως; Οι προβλέψιμοι σύμμαχοι; Τι κερδίσαμε εμείς;
Φοβόμαστε πως τώρα αρχίζει το κόστος των προβλέψιμων που παρακολούθησαν τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ έξω από το τερέν, σαν τα μικρά παιδιά που κάθονται πίσω από τις εστίες των γηπέδων και μαζεύουν τις μπάλες από τα σουτ των πρωταγωνιστών (ball boys). Eμείς υποτίθεται ότι θα κερδίσουμε τα F-35, τα αεροπλάνα της επόμενης γενιάς που έχουν αξία μόνο στον πόλεμο αλλά όχι στις καθημερινές μάχες του Αιγαίου και των οποίων οι πύραυλοι ενεργοποιούνται μέσω ενός ειδικού pin που δεν θα το έχουμε μόνο εμείς αλλά και… άλλοι! Οι κατασκευαστές τους! Που, αν θέλουν, το απενεργοποιούν.
Εμείς καλούμαστε να δεχθούμε σιωπηρώς την αλλαγή της ονομασίας των Στενών σε «τουρκικά» και την εξαφάνιση της «Κυπριακής Δημοκρατίας» από το ΝΑΤΟ! Ευχόμαστε να αποτραπούν αυτά στις καθυστερήσεις. Εμείς, επίσης, αποδεχθήκαμε χθες διά χειλέων πρωθυπουργού ότι η ΑΟΖ και η υφαλοκρηπίδα είναι «γεωπολιτική διαφορά» (άρα όχι νομική) και ότι το πρόβλημα μπορεί να λυθεί και με πολιτική διαπραγμάτευση «στη βάση της καλής γειτονίας και του Διεθνούς Δικαίου». (Οι γείτονες συνδέουν την καλή γειτονία με την ευθυδικία που περιέχεται στη συμφωνία ΑΟΖ Ισραήλ – Λιβάνου και όχι τη μέση γραμμή.)
Πολύτιμος συνεργάτης
Ποιος ξέρει! Ισως και με μια διεθνή διάσκεψη για την ενέργεια στην ανατολική Μεσόγειο στο πλαίσιο του East Med Gass Forum κατά το σχέδιο Πάιατ όλα να πάρουν τον δρόμο τους. Δεν πρόκειται να συνεχίσω. Εύχομαι η πραγματικότητα να αναιρέσει όλα όσα βλέπουμε ότι έρχονται.
Εύχομαι να διαψευσθούμε πανηγυρικά, διότι το διακύβευμα δεν είναι οι εγωισμοί του τύπου «εμείς τα λέγαμε», αλλά το έθνος και τα αιώνια συμφέροντά του στο Αρχιπέλαγος. Τούτων δοθέντων, η ευχή είναι μία: να μπει επιτέλους και η Ελλάς στο γήπεδο των ανταλλαγμάτων. Απεδείχθη μέχρις υπερβολής πολύτιμη σύμμαχος για τη Δύση. Ωρα και για τη Δύση να αποδειχθεί πολύτιμος συνεργάτης για την πατρίδα μας.