Της Φανουλας Αργυρου
Στην κατά τα άλλα αξιόλογη προσπάθεια του συνάδελφου Σωτήρη Παρούτη από το πρόγραμμά του της σειράς DEFACTO 2/7/2023 που παρουσιάστηκε από την τηλεόραση του OMEGA, εντοπίστηκαν ορισμένες αφενός σοβαρές παραλείψεις και αφετέρου λανθασμένες τοποθετήσεις που πρέπει να γνωστοποιηθούν.
Η σύζυγος του μ. Αβραάμ Σολωμού (ενός από τα 66 θύματα της τραγωδίας της πτήσης BEA/CY 284 στις 12 Οκτωβρίου 1967), είπε τα ακόλουθα στο πρόγραμμα.
Οι δηλώσεις Δέσποινας Σολωμού
Ερωτηθείς από τον Σ. Παρούτη γιατί ο σύζυγός της είχε πάει στην Αθήνα απάντησε:
« Επήγε γιατί ο υπουργός έλλειπε ήταν με άδεια επήγε να δει κάτι φίλους του που ήταν πολύ καλοί φίλοι να δει την αδελφότεκνη του που σπούδαζε και να γυρίσει πίσω. Για μια βδομάδα. Εν τω μεταξύ χάθηκε το εισιτήριο του, βοήθησε μια κοπέλα η οποία θα πήγαινε στην Αγγλία, ήταν μαζί όταν έλεγχαν τα εισιτήρια τους και τα διαβατήρια τους, έγινε λάθος μπήκε το ένα διαβατήριο στο εισιτήριο του άλλου και όταν πήγε να γυρίσει πίσω του είπαν στο αεροδρόμιο δεν έχει το όνομα το δικό σου στο εισιτήριο. Δεν μπορείς να ταξιδέψεις. Εγύρισε πίσω στην αδελφότεκνη του και της λέει, Μαίρη μου, θα μείνω στην Ελλάδα. Γιατί θείε, γιατί το εισιτήριο μου είναι της κοπέλας που βοήθησα να πάει στην Αγγλία.
Σ.Παρούτης – έμεινε τελικά;
Κ. Δ. Σολωμού – Εε, τηλεφώνησε στην πρεσβεία και του είπαν, να έρτεις αύριο να σου κανονίσουμε για να πάεις δεν μπορείς να μείνεις στην Αθήνα. Την επομένη επήγε στην πρεσβεία εκανονίσαν του τα .. το εισιτήριο του να γυρίσει πίσω και έγινε αυτό το τραγικό..
Σ.Παρούτης – Εσείς πότε μιλήσατε, τότε δεν είχαμε τηλέφωνα (εννοείται κινητά.)
Δ. Σολωμού – Δεν είχαμε τηλέφωνα, όμως την Τετάρτη έπιασα γράμμα από την αδελφότεκνη του και λέγει μου θεία ο θείος μου έρχεται Τετάρτη ίσως φθάσει πριν το γράμμα μου.
Σ. Παρούτης – Και τελικά έφθασε πρώτα το γράμμα.
Δ. Σολωμού – Tελικά έφθασε πρώτο το γράμμα διότι λόγω της αλλαγής του εισιτηρίου δεν μπορούσε έλθει Τετάρτη μεσολάβησε για έρθει την Πέμπτη με την πτήση την πρωινή και έγινε το δυστύχημα.»
Αυτή η αφήγηση συγκρούεται με τις καταθέσεις των Ελλήνων αξιωματούχων στο αεροδρόμιο του Ελληνικού στην Αθήνα, όπως διαβάσαμε στα αποδεσμευμένα βρετανικά επίσημα έγγραφα.
Η αφήγηση της κας Σολωμού είναι ορθή όσον αφορά το λάθος που έγινε στο αεροδρόμιο Λευκωσίας, με την ανάμειξη του εισιτηρίου του Α. Σολωμού με ένα άλλο κάποιας δίδας Ιακωβίδου. Και το οποίο ήταν λάθος των Κυπριακών Αερογραμμών. Κατά τα άλλα είναι μπερδεμένη η αφήγηση όσον αφορά τα υπόλοιπα. Σύμφωνα με τις καταθέσεις των υπαλλήλων στο αεροδρόμιο του Ελληνικού μία φορά πήγε ο Α. Σολωμού όχι δύο, την ίδια μέρα της πτήσης 284 12.10.67 και μετά από τη φασαρία που δημιούργησε (ο μ. Σολωμού) και την επιμονή του να επιστρέψει εκείνη την ημέρα με εκείνη τη πτήση, ο υπεύθυνος κ. Κολιανδρής έδωσε εντολή να εκδοθεί νέο εισιτήριο για τον Α. Σολωμού και ενημέρωσε αμέσως με τηλεγράφημα τις Κυπριακές Αερογραμμές τις οποίες χρέωσε για το εισιτήριο. Μεταφράσω την κατάθεση του κ. Χρ. Κολιανδρή 13.1.1968 και παραθέτω το έγγραφο.
« κ. Σολωμού ΑΘΗΝΑ/ΛΕΥΚΩΣΙΑ CY 284/1210 G-ARCO
Ο αναφερόμενος πιο πάνω επιβάτης ήλθε στο Check-In desk του Αεροδρομίου για να ταξιδέψει προς Λευκωσία με την πιο πάνω πτήση.
Είχε στην κατοχή του ένα εισιτήριο αρ. 0482/229985 στο όνομα κάποιας διδας Ιακωβίδου Λευκωσίας/Αθήνα μόνο και δήλωσε ότι όταν έκανε check-in στο αεροδρόμιο Λευκωσίας το πιο πάνω λανθασμένο εισιτήριο του δόθηκε από αξιωματούχο των Κυπριακών Αερογραμμών αντί το δικό του, το οποίο ήταν για Λευκωσία/Αθήνα/Λευκωσία και είχε εκδοθεί από το γραφείο των ΚΑ στη Λευκωσία στις 29 ή 30 Σεπτεμβρίου πριν την αναχώρησή του.
Επίσης είπε ότι είναι ο προσωπικώς οδηγός του Κύπριου Υπ. Εξωτερικών κ. Κυπριανού και έπρεπε να πάει πίσω στη Λευκωσία για καθήκον εκείνη την ημέρα.
Μετά από μεγάλη συζήτηση για το περιστατικό αντιλήφθηκα ότι η ευθύνη για την απώλεια του εισιτηρίου του ήταν των ΚΑ και έδωσα οδηγίες στο προσωπικό του check-In να του εκδοθεί νέο εισιτήριο έναντι φόρμας αποζημίωσης από της ΚΑ και έστειλα αμέσως το πιο κάτω τηλεγράφημα στις ΚΑ στη Λευκωσία: …»
Το τηλεγράφημα προς τις Κυπριακές Αερογραμμές που έστειλε ανά την έκδοση του νέου εισιτηρίου στον μ. Α. Σολωμού ο κ. Κολιανδρής, βρίσκεται αυτούσιο στο τέλος του εγγράφου που δημοσιεύω.
Στα βρετανικά έγγραφα αναφέρεται ότι ο κ. Κολιανδρής δεν έλαβε καμία απάντηση από τις Κυπριακές Αερογραμμές στο τηλεγράφημά του…
Της κατάθεσης του κ. Κολιανδρή προηγήθηκε κατάθεση του υπαλλήλου στο check-in κ. Παπαλεξόπουλου (J. E. PAPALEXOPOULOS) ο οποίος κατέθεσε με κάθε λεπτομέρεια την έντονη αποφασιστικότητα του μ. Α. Σολωμού να επέστρεφε με την συγκεκριμένη πτήση και μετά από συζήτηση με τον Παπαλεξόπουλο ζήτησε να δει ανώτερο υπάλληλο όταν και ο τελευταίος κάλεσε τον κ. Κολιανδρή. (Παραθέτω και αυτό το έγγραφο).
Οι καταθέσεις των Ελλήνων αξιωματούχων στο αεροδρόμιο του Ελληνικού καθόλου δεν συμφωνούν με την αφήγηση της κας Δέσποινας Σολωμού.
Δήλωση γιού Αβραάμ Σολωμού για άτρακτο
Στην ερώτηση Σ. Παρούτη κατά πόσο πιστεύει ότι έχει ευθύνη και το κυπριακό κράτος, ο γιός Αβραάμ Σολωμού απάντησε: « Έχει γιατί δεν διερεύνησε. Γιατί δεν επέμενε στο βάθος που βρίσκεται γιατί βρίσκεται ακόμα εκεί, υπήρχαν τα μέσα τότε από την Αγγλία, από την Μεγάλη Βρετανία, να ανασύρει την άτρακτο, γιατί δεν την ανέσυρε».
Και πρόσθεσες ο Σ. Παρούτης, ούτε το μαύρο κουτί ανασύρθηκε παρόλο που γράφτηκε τότε το αμερικανικό ναυτικό είχε τη δυνατότητα και τα μέσα.
Η απάντηση/εξήγηση για τα πιο πάνω, βρίσκεται δημοσιευμένη στις σελίδες της τέταρτης έκδοσης του (δίγλωσσου) βιβλίου του Simon Hepworth το 2022 με ελληνική μετάφραση (όπως και στα προηγούμενα). Στις αγγλικές σελίδες 42/43 με υπότιτλο «In Deep Water» και στην ελληνική μετάφραση σελίδες 250/252 με υπότιτλο «Στα Βαθιά Νερά».
Δεν ευσταθεί η δήλωση Σολωμού ότι η Μ. Βρετανία είχε τα μέσα να ανασύρει την άτρακτο. Οι Αμερικανοί ήταν εκείνοι που είχαν την πλησιέστερη τεχνολογία αλλά και εκεί υπήρχε πρόβλημα γιατί, εκεί που έπεσε το αεροπλάνο, το βάθος ήταν μεταξύ 9 – 15 χιλιάδες πόδια, και λόγω του ανώμαλου βυθού κατέστη πολύ δύσκολο να εκτιμηθεί ακριβώς πόσο βαθιά μπορεί να βρίσκονται τα συντρίμμια. Οι Βρετανοί έκαναν προσπάθειες χρήσης των αμερικανικών μέσων αλλά υπήρξαν μεγάλες δυσκολίες γιατί το αμερικανικό υποβρύχιο δεν ήταν ασφαλισμένο να εργάζεται σε βάθη περισσότερο από 8,000 πόδια και για μεγαλύτερα βάθη θα ήταν ακόμα πιο επικίνδυνο. Και αν ακόμα έπαιρναν το ρίσκο ατυχήματος, δεν ήταν σίγουροι για αποτέλεσμα. Τελικά ο Υπουργός Εμπορίου της Βρετανίας Bill Mallalieu δήλωσε από τη Βουλή των Κοινοτήτων στις 22 Νοεμβρίου τα ακόλουθα (σελ. 252):
«Η πιθανότητα διάσωσης έχει εξεταστεί προσεκτικά με εμπειρογνώμονες του Υπουργείου Άμυνας και του Ναυτικού των Ηνωμένων Πολιτειών και έχω συζητήσει προσωπικά το θέμα με τον Επόπτη του Ναυτικού των Ηνωμένων Πολιτειών. Είναι σαφές ότι η διάσωση των συντριμμιών θα ήταν ανέφικτη και ότι μια προσπάθεια ανάκτησης μόνο του καταγραφέα πτήσης θα ήταν μια εξαιρετικά δύσκολη, χρονοβόρα και ίσως επικίνδυνη επιχείρηση με ελάχιστες προοπτικές επιτυχίας.Λαμβάνοντας υπόψη αυτό, καθώς και στοιχεία που υποδεικνύουν την έκρηξη ισχυρής εκρηκτικής ύλης στην καμπίνα που αεροσκάφους (έχει αποφασιστεί) ότι το ζήτημα της διάσωσης δεν πρέπει να επιδιωχθεί».
Mr. J. P. W. Mallalieu
The possibility of salvage has been carefully examined with Ministry of Defence and United States Navy experts and I have personally discussed the matter with the United States Navy Supervisor of Salvage. It is clear that salvage of the wreckage would be impracticable and that an attempt at recovery of the flight recorder alone would be an extremely difficult, lengthy and perhaps hazardous operation with little prospect of success. In view of this, and evidence which indicates detonation of a high explosive in the aircraft cabin, my right hon. Friend has decided that the question of salvage should not be pursued.
Δήλωση γιού Αβραάμ Σολωμού στις 11 Οκτωβρίου 2018 που δεν αναφέρθηκε στο DEFACTO
Το πρώτο βιβλίο του συγγραφέα Simon Hepworth «Το Μυστήριο της Πτήσης CY 284 – BEALINE CHARLIE OSCAR» που εκδόθηκε το 2018, παρουσιάσαμε σε εκδήλωση του ΚΥΚΕΜ (Κυπριακό Κέντρο Μελετών) και του Ιδρύματος Μελέτης και Έρευνας Synergy στη Λεμεσό στις 11 Οκτωβρίου 2018 ο Διευθυντής του ΚΥΚΕΜ ο κ. Χρήστος Ιακώβου και η γράφουσα και στη συνέχεια μίλησε ο συγγραφέας για το έργο του. Και στο ακροατήριο βρισκόταν και η οικογένεια Σολωμού.
Δόθηκε το βήμα στον γιό Αβραάμ Σολωμού να μιλήσει για ότι γνώριζε για τον πατέρα του και τι έγινε με την Πρεσβεία της Κύπρου στην Αθήνα. Ο γιός Σολωμού είπε ότι ήταν μόλις 8 ημερών όταν σκοτώθηκε ο πατέρας του, και ότι πράγματι ο πατέρας του είχε παρευρεθεί στην Κυπριακή Πρεσβεία στην Αθήνα λίγο πριν επιβιβαστεί της πτήσης. Η οικογένεια του είχε ενημερωθεί ότι του δόθηκαν δύο φάκελοι που απευθύνονταν στους Πρόεδρο Μακάριο και Υπ. Εσωτερικών Πολύκαρπο Γιωρκάτζη. Οι φάκελοι προφανώς ήταν πολύ μικροί για να περιέχουν βόμβα.
Είναι με γνώση εκείνες τις δηλώσεις του γιού Α. Σολωμού στις 11 Οκτωβρίου 2018 κατά την παρουσίαση του βιβλίου του στη Λεμεσό, και άλλες από άλλους όπως τον δημοσιογράφο, συγγραφέα Νίκο Παπαναστασίου, τις οποίες ο ερευνητής/συγγραφέας Simon Hepworth περιέλαβε στα βιβλία του, που σε μια από τις δηλώσεις του στο πρόγραμμα DEFACTO είπε ότι από την Πρεσβεία της ΚΔ στην Αθήνα είχαν δοθεί πακέτα στον μ. Σολωμού να μεταφέρει και να παραδώσει στους Μακάριο και Γιωρκάτζη. Και ότι ο Α. Σολωμού ήταν και εκείνος ένα από τα 66 θύματα και όχι εγκληματίας, εφόσον ο άνθρωπος δεν γνώριζε τίποτα για το περιεχόμενο των όσων του έδωσαν να πάρει στην Λευκωσία. Χρησιμοποιήθηκε ως πρόβατο για σφαγή.
Οι έρευνες του Ν. Παπαναστασίου ταυτίζονται με την ουσία των όσων λέχθηκαν στην οικογένεια Σολωμού, πως από την Κυπριακή Πρεσβεία έδωσαν κάτι στον Α. Σολωμού σε τσάντα καμπίνας, ο οποίος όμως δεν είχε ιδέα για το τι περιείχε μέσα για παράδοση στον Γιωρκάτζη.
Τα όσα μας είχε πεί δημόσια στις 11.10.2018 στη παρουσίαση στη Λεμεσό, ο γιός Αβραάμ Σολωμού, δεν ακούσαμε να επαναλαμβάνονται στο πρόγραμμα DEFACTO που δεν συνάδουν και με όσα δήλωσε η μητέρα του, αλλά ταυτίζονται με άλλες πληροφορίες από διάφορες πηγές.
Για την παρουσίαση του βιβλίου εδώ –
Ποιοι και γιατί ανατίναξαν τo αεροπλάνο της πτήσης CY 284 το 1967
30.10.2018 12:16 ΕιδήσειςSigmalive
Ποιος ο ρόλος της Κυπριακής Πρεσβείας στην Αθήνα;
Να σημειωθεί ότι στο κατάλογο των θυμάτων που βρήκαμε στο Βρετανικό Εθνικό Αρχείο, με τα στοιχεία συγγενών με ονόματα και διευθύνσεις, στην περίπτωση της σορούς του μ. Αβραάμ Σολωμού περιέργως αναφέρεται μεν ως συγγενικό πρόσωπο η σύζυγος του αλλά ως διεύθυνση «φ/δι Κυπριακής Πρεσβείας Αθήνα». «Next of Kin – Mrs. Solomou – Address – c/o Cyprus Embassy Athens».
Αθήνα και Λευκωσία πρώτες απέρριψαν τη βόμβα
Ολοκληρώνω σημειώνοντας ότι οι δύο πλευρές που απαρχής(από τις πρώτες ώρες!) απέκλειαν δίχως καμία διερεύνηση ή ήθελαν να μην αναφέρεται ως αιτία η «βόμβα», ήταν αφενός οι Ελληνικές Αρχές της χούντας, και αφετέρου το κυπριακό Special Branch, επικεφαλής του οποίου ήταν ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης.
Η Αθήνα προέτρεπε τους Βρετανούς να μην αναφερθούν σε βομβιστική ενέργεια αλλά οποιαδήποτε άλλη αιτία, όπως κάποια σύγκρουση με άλλο αεροπλάνο … κατά προτίμηση τουρκικό! Οι βρετανικές αρχές κάλεσαν αντιπροσώπους της χουντικής κυβέρνησης να πάνε στο Λονδίνο να δουν από μόνοι τους τα ευρήματά τους. Δύο αξιωματούχοι έφθασαν στο Λονδίνο και αφού τους παρέδωσαν οι βρετανοί ερευνητές τα πάντα, οι άνθρωποι δήλωσαν ότι πίστεψαν ότι ήταν βόμβα αλλά το πρόβλημά τους ήταν πως να έπειθαν τους άλλους στην Αθήνα!
Η εφημερίδα «Αγών» στην Κύπρο, όταν ακόμα μάζευαν πτώματα από τη θάλασσα, στις 14 Οκτωβρίου του 1967 που ούτε οι Βρετανοί εμπειρογνώμονες είχαν ξεκινήσει τις έρευνές τους, πως και αποφάνθηκε με πρωτοσέλιδους τίτλους πως «Το μυστικό του δυστυχήματος πιθανόν να μην αποκαλυφθεί – το πήρε στον βυθό το «μαύρο κουτί». Έχουν ήδη αποκλεισθεί τα ενδεχόμενα εκρήξεως και πυρκαγιάς». Από που το «ήξερε» άραγε και το απέκλειε;
Η δε Κυπριακή Πολιτεία έκτοτε έθαψε πραγματικά το θέμα σαν να μην συνέβη ποτέ. Ενώ οι βρετανικές αρχές το 1968 έστειλαν 12 αντίγραφα του Πορίσματος του Τμήματος Εμπορίου, 6 στην Κυπριακή Κυβέρνηση και άλλα 6 στις Κυπριακές Αερογραμμές (και βρήκαμε αλληλογραφία στα βρετανικά έγγραφα με υπουργείο της ΚΔ και βρετανικές αρχές) και άλλα στην Ελληνική Κυβέρνηση.
Και ενώ έχει ήδη δημοσίως γνωστοποιηθεί και επιβεβαιωθεί με προηγούμενες εκπομπές DEFACTO και όχι μόνο, όπως ελέγχθηκε και στο εν λόγω πρόγραμμα, ότι τα χρόνια εκείνα ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης χρησιμοποιούσε το διπλωματικό σάκο για παράνομη μεταφορά εκρηκτικών και οπλισμού από Λευκωσία προς Αθήνα και εννοείται προς την Κυπριακή Πρεσβεία στην Αθήνα…
Σε συνδυασμό να αναφέρω επίσης ότι στο Λονδίνο το Φόρειν ΄Οφις είχε ζητήσει από τους Αστυνομικούς ερευνητές που είχαν σταλεί στην Ελλάδα για διερεύνηση εγκληματικής ενέργειας για την απώλεια του αεροσκάφους, που ήταν ευθύνη της Βρετανικής Αστυνομίας, αν έβρισκαν οποιοδήποτε πολιτικό κριτήριο στο θέμα να επικοινωνούσαν αμέσως μαζί του.
Ίσως να σχετίζεται και με την απόφαση του Λονδίνου να μην δοθούν αντίγραφα της Αστυνομικής έρευνας τόσο στην Αθήνα όσο και στην Λευκωσία. Μόνο το Πόρισμα του Τμήματος Εμπορίου. Και έκτοτε το Αστυνομικό Πόρισμα έμεινε δεσμευμένο…
«Η εικόνα του πως ακριβώς ο Charlie Oscar και οι επιβάτες έπαθαν το κακό ήταν τώρα τόσο ξεκάθαρη όσο ήταν πιθανό να ήταν ποτέ. Αλλά η εξήγηση για το πως ένας εκρηκτικός μηχανισμός βρέθηκε στο αεροσκάφος, ποιος τον έβαλε εκεί και γιατί, ήταν ερωτήματα που ξεπερνούσαν το πεδίο των ομάδων εκείνων των Mason και του Veal (εμπειρογνώμων που ερεύνησαν τα αίτια)». Έγραψε ο Simon Hepworth στο βιβλίο του. Ήταν δουλειά της Βρετανικής Αστυνομίας…
Κλείνω με μια άλλη παράληψη στο πρόγραμμα που πρέπει να λεχθεί, την απουσία αναφοράς στον βιογράφο του Στρατηγού Γρίβα Διγενή, ερευνητή και συγγραφέα Λεωνίδα Λεωνίδου, (που μένει στο Λονδίνο) καθώς η όλη υπόθεση του τραγικού χαμού του αεροπλάνου και 66 ψυχών αναφέρεται στον Στρατηγό Γρίβα. Ο Λ. Λεωνίδου σε ένα από τους τόμους της βιογραφίας του Στρατηγού, (3ο τόμο) κάλυψε το συγκεκριμένο θέμα. Η σχετική αναφορά περιλαμβάνεται και στα βιβλία του ερευνητή Simon Hepworth.
Φανούλα Αργυρού
Ερευνήτρια/δημοσιογράφος/συγγραφέας
Λονδίνο 9.7.2023
Ο εμπειρογνώμονας κ. V. J. Clancey του RARDE εκθέτοντας το μαξιλάρι σε μια δημοσιογραφική διάσκεψη “Birmingham Post” με τίτλο «Ο θάνατος της συντριβής του Κομήτη – ήταν βόμβα με στόχο τον Γρίβα».
RARDE – The Royal Armament Research and Development Establishment.
Ένα από τα βιβλία του Simon Hepworth «Charlie Oscar Πτήση CY 284 Η πραγματική ιστορία πίσω από μια ξεχασμένη τραγωδία».
Η κατάθεση του αξιωματούχου H J.E. PAPALEXOPOULOU
Η κατάθεση του αξιωματούχου D/O Ch. Colliandris.