Τι είναι Δικαιοσύνη;
Πλάτωνος Πολιτεία, Βιβλίο Β’ 358b-359b
Συζητούν ο Σωκράτης , ο μεγάλος φιλόσοφος και ο Γλαύκων, ο αδερφός του Πλάτωνα και φίλος του Σωκράτη.
Έχουν προηγηθεί οι ερωτήσεις του Γλαύκωνα σχετικά με το που ανήκει η Δικαιοσύνη, στις επικερδή τέχνες ή είναι κάτι που θα πρέπει όλοι μέσα μας να την αγαπάμε πρώτα απ’όλα με την ψυχή μας και να είμαστε δίκαιοι και ύστερα να την δεχόμαστε για τα υπόλοιπα οφέλη. Ποια η δύναμη της όταν βρίσκεται στην ψυχή μας αδιαφορώντας για τους μισθούς και τα κέρδη που απορρέουν απο αυτήν ώστε να την διαφθείρουν.
Γλαύκων: “Γιατί λένε, πως απο τη φύση του είναι καλό το να αδικεί κανείς, ενώ το να αδικείται είναι κακό, γιατί υπερέχει ως προς το κακό το να αδικείται κανείς, παρά ως προς το καλό το να αδικεί. Ώστε, αν αδικούν και αδικούνται μεταξύ τους και δοκιμάζουν και τα δύο, αυτοί που δεν μπορούν να αποφύγουν το ένα και να προτιμήσουν το άλλο αντιλήφθηκαν πως τους ωφελεί να συμφωνήσουν μεταξύ τους, ούτε να αδικούν ούτε να αδικούνται. Και απο εδώ και πέρα άρχισαν να θεσπίζουν νόμους και συμφωνίες μεταξύ τους και ονόμασαν την προσταγή του νόμου, νόμιμη και δίκαιη. Αυτή λοιπόν είναι η γένεση και η ουσία της δικαιοσύνης, που βρίσκεται ανάμεσα στο μεγαλύτερο καλό, στο να μην τιμωρείται κανείς κι αν αδικήσει, και στο μεγαλύτερο κακό, στο να μην μπορεί να εκδικηθεί αυτός που αδικείται. Το δίκαιο, που βρίσκεται ανάμεσα σ’αυτά τα δύο, δεν το αγαπούν ως αγαθό, αλλά το εκτιμούν γιατί δεν μπορούν να αδικήσουν. Γιατί όποιος μπορεί να το διαπράξει και είναι αληθινός άνδρας, δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να έκανε συμφωνία ούτε να αδικεί ούτε να αδικείται, γιατί θα ήταν τρελός. Η φύση της δικαιοσύνης Σωκράτη, αυτή είναι και τέτοιου είδους, και απο αυτά γεννήθηκε.
Το ότι όσοι εφαρμόζουν τη δικαιοσύνη, την εφαρμόζουν χωρίς τη θέληση τους και εξαιτίας της αδυναμίας τους να αδικούν, θα το κατανοήσουμε περισσότερο, αν κάνουμε τον εξής συλλογισμό. Αφού δώσουμε την εξουσία στον καθένα απο τους δύο, και στον δίκαιο και στον άδικο, να κάνει ό,τι θέλει,να τους παρακολουθήσουμε μετά και να δούμε που θα οδηγήσει τον καθένα η επιθυμία του.Θα πιάναμε επ’αυτοφόρω τον δίκαιο να τραβάει εξαιτίας της πλεονεξίας του τον ίδιο δρόμο με τον άδικο, πράγμα που κάθε ύπαρξη επιδιώκει ώς κάτι που εξαναγκάζεται απο τον νόμο.”
και μια παρένθεση για τα όσα βλέπουμε τις τελευταίες ημέρες, για να καταλάβετε μερικοί υπέρμαχοι της Δημοκρατίας, πως δεν θα αντέχατε λεπτό στην Αρχαία Αθήνα. Επιλέγετε κάποιοι να μην είστε δίκαιοι και Δημοκράτες όπως υποστηρίζετε και κρύβεστε κάτω απο τον μανδύα του ανθρωπισμού και των ιδεολογιών σας. Δεν σέβεστε τον συμπολίτη σας και τον χαρακτηρίζετε με ταμπέλες που σας έρχονται στο μυαλό σας ενώ αγνοείτε τα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας και του ελληνικού Έθνους.
ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Περί εκλογών
Ψευδής υπόσχεση πολιτικού πρός τό λαό, διδόμενη ενώπιον τής Βουλής ή τής Εκκλησίας τού Δήμου: “Εάν τις υποσχόμενός τι τόν δήμον εξαπατήση, εισαγγελίαν είναι περί αυτού, κάν αλώ, θανάτω ζημιούν.”
Θάνατος στούς πολιτικούς τούς επαγγελλομένους ψεύδη, προκειμένου νά εξαπατήσουν τό λαό καί υφαρπάσουν τήν ψήφο του.
Θάνατος καί όχι απλώς μή επανεκλογή τους.
•Η δόλια παραπλάνηση τού λαού υπό τών εντεταλμένων Ρητόρων – Πολιτικών Συμβούλων: Οι Ρήτορες ήταν υποχρεωμένοι “μη τά ήδιστα, αλλά τά ωφελιμώτατα τώ δήμω συμβουλεύειν”, σέ αντίθετη περίπτωση διώκονταν δικαστικώς, καταδικαζόμενοι δέ εξέπιπταν από τό λίαν ευυπόληπτο αξίωμα τους καί καταδικάζονταν στήν ποινή τής ατιμίας.
Για το νόμο μας λέει ο Περικλής που εκπροσωπεί το Θετό δίκαιο . «Νόμος εστί ος το πλήθος συνελθόν και δοκιμάσαν έγραψε, φράζων α τε δη ποιείν και α μη» Νόμος δηλαδή είναι αυτά που γράφηκαν τα οποία επιδοκίμασε ο λαός που συνήλθε σε συνέλευση, λέγοντας τι επιτρέπεται και τι όχι.
Ο δε Αριστοτέλης λέγει ότι νόμος «εστι λόγος ωρισμένος καθ΄ ομολογίαν πόλεως κοινήν, μηνύων πως δει πράττειν έκαστα», δηλαδή νόμος είναι η λογική κρίση επικυρωμένη με την καθολική γνώμη της πόλης που καθορίζει πως πρέπει να πράττει κανείς σε κάθε περίπτωση.
Ο δε Δημοσθένης συμπληρώνει, ότι είναι μεν οι νόμοι εφεύρημα και δώρο των θεών αλλά ταυτόχρονα αποτελούν και γνώμη σωφρόνων ανθρώπων που λειτουργεί ως επανορθωτικό μέσο για τα εκούσια και ακούσια σφάλματα. Και καταλήγει, ότι ο νόμος είναι «πόλεως … συνθήκη κοινή καθ’ ην προσήκει ζήν», δηλαδή κοινή συμφωνία των πολιτών με βάση την οποία πρέπει να ζεί κανένας.
«Αγράφοις νόμοις μη χρήσθαι μηδέποτε μηδέ περί ενός» νομοθέτησε ο Σόλωνας. Και πολύ ορθά νομοθέτησε διότι έτσι απέκλεισε την αυθαιρεσία του προφορικού κι έμεινε στην ιστορία γιατί μπόρεσε με αυτή και άλλες διατάξεις να άρει τη σύγκρουση των κοινωνικών τάξεων, με τη συναίνεσή τους, διατυπώνοντας για πρώτη φορά το κοινωνικό συμβόλαιο.
Ηράκλειτος προτρέπει το Δήμο στα πρώιμα ακόμα χρόνια, «μάχεσθαι χρή … υπέρ νόμου όκωσπερ τείχεος» τασσόμενος καθαρά αυτή τη φορά με το θετό δίκαιο.
Οι ρίζες της Δημοκρατίας βρίσκονται στη νομοθεσία του Λυκούργου στη λεγόμενη Μεγάλη Ρήτρα το αρχαιότερο κείμενο της Ελληνικής Νομοθετικής ιστορίας το οποίο καταλήγει με την εντολή να συνέρχεται ο λαός σε τακτικές συνελεύσεις που θα συγκαλούνται σε συγκεκριμένο χώρο και να έχει δικαίωμα «ανταγορίας», δηλαδή διαφωνίας στους άρχοντες, και να είναι αυτός (ο λαός) κύριος της πολιτείας. Η κρίσιμη φράση είναι «δάμω δ’ ανταγορίας έμεν και κράτος».
Μνημονεύω τις κύριες νομικές αρχές του Αττικού Δικαίου
1η. Η Παρρησία και ισηγορία.
2η. Η νομιμοποίηση μόνον του λαού να κυβερνά και να δικάζει μέσω της ψήφου και της αρχής της πλειοψηφίας αλλά και της κληρώσεως.
3η. Ισοπολιτεία και διάκριση των εξουσιών.
4η. Η συμμετοχή των πολιτών στα όργανα της πολιτείας και στην πολιτική ζωή της πόλης είναι απολύτως υποχρεωτική.
5η. Η λογοδοσία όλων των αρχόντων.
6η. Όλοι οι πολίτες είναι ίσοι απέναντι στο νόμο.
7η. Δεν υπάρχει ποινή χωρίς νόμο και χωρίς δίκη.
8η. Ο νόμος ισχύει πάντα για το μέλλον διότι η αναδρομικότητα είναι γνώρισμα της τυραννίας και απαγορεύεται η ανατροπή δικαστικής απόφασης με νεώτερο νόμο.
9η. Κατοχυρώνεται το τεκμήριο αθωότητας του κατηγορου-μένου, καθώς και το δικαίωμα στο φυσικό δικαστή.
10η. Υιοθετείται η αρχή του δεδικασμένου. 11η. Απαγορεύονται τα βασανιστήρια για τους πολίτες και τους μέτοικους και δεν υπάρχουν φυλακές με τη σημερινή έννοια.
12η. Τέλος υπάρχει έννομη προστασία και για τους ξένους και για τους δούλους.
Έτσι λοιπόν προκύπτει η κοινωνική αναγκαιότητα θεσμοθέτησης βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων, τα οποία στα σύγχρονα συντάγματα συγκροτούν το λεγόμενο σκληρό πυρήνα μη αναθεωρούμενων διατάξεών τους που αναφέρονται στις κατοχύρωση της αξίας του ανθρώπου, των βασικών ελευθεριών του και της ισότητας ενώπιον του νόμου, καθώς και της κατοχύρωσης της λαϊκής κυριαρχίας.
Αυτές οι διατάξεις αποτελούν την πεμπτουσία της δικαιοσύνης και ενέχουν αξίες φυσικοδικαϊκής προέλευσης. Είναι οι a priori αρχές, για να χρησιμοποιήσω τα λόγια του καθηγητή του Αστικού Δικαίου Μιχάλη Σταθόπουλου. Αυτές οριοθετούν το νομοθετικό δικαίωμα των πολιτειακών οργάνων και καθιστούν εντελώς αδύνατο στο δικαστή να εφαρμόσει νόμο που είναι αντίθετος στις διατάξεις αυτές, αποκλείοντας έτσι τη σύγκρουση του πράγματι φυσικού με το θετό δίκαιο και διαφυλάσσοντας το περί δικαίου αίσθημά του.
ΟΥΚ ΕΣΤΙΝ ΗΔΕΩΣ ΖΗΝ ΑΝΕΥ ΤΟΥ ΦΡΟΝΙΜΩΣ ΚΑΙ ΚΑΛΩΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΣ ΟΥΔΕ ΦΡΟΝΙΜΩΣ ΚΑΛΩΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΣ ΑΝΕΥ ΤΟΥ ΗΔΕΩΣ . “Δεν υπάρχει ευτυχισμένη ζωή χωρίς φρόνηση ομορφιά και δικαιοσύνη ούτε όταν υπάρχει φρόνηση ομορφιά και δικαιοσύνη είναι δυνατόν η ζωή να είναι δυστυχισμένη.”
Πηγές: Αρχαίο Ελληνικό Δίκαιο , Συγγραφέας Παναγιώτης Ι. Κυριακόπουλος Δικηγόρος- Φιλόλογος & ¨ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΙΟΥ” απο την εισήγηση στο 6ο Πανελλήνιο Συμπόσιο επικούρειας φιλοσοφίας στον Αρχαίο Ελληνικό νομικό κόσμο.
και για το κερασάκι στην τούρτα που επικαλείστε την Δημοκρατία της Αθήνας..
• Όποιος Αθηναίος είναι θετικώς ή ενεργητικώς ομοφυλόφιλος δέν μπορεί ούτε νά εκλεγεί ως ένας από τούς Εννέα Άρχοντες, ούτε νά ασκήσει οποιοδήποτε ιερατικό αξίωμα, ούτε νά καταλάβει ποτέ οποιοδήποτε δημόσιο αξίωμα… ούτε να έχεί λόγο στή Βουλή, ούτε στήν Εκκλησία τού Δήμου. Αν παρ’ όλα αυτά τολμήσεί νά τά κάνει, ο νόμος προέβλεψε τήν υποβολή μηνύσεως εναντίον του γιά διάπραξη δημοσίου αδικήματος καί καθόρισε βαρύτατες ποινές.
– Νόμοι Σόλωνος , κεφ. 5 άρθρο 332
*Δημοσθένης Κατ’ Ανδροτίωνος 21 “Περί τού τής εξαιρέσεως Νόμου”. “Μήτε λέγειν μήτε γράφειν τοίς ηταιρηκόσιν”. (Απαγορεύεται στους ομοφυλόφιλους να μιλούν στίς λαϊκές συνελεύσεις καί νά υποβάλλουν καταγγελίες γιά δημόσια αδικήματα).
Η σημερινή Δημοκρατία είναι δημιουργία του διαφωτισμού.
Θα αντέχατε στην πραγματική Δημοκρατία της Αθήνας, που τόσο επικαλείστε, με την πραγματική Δικαιοσύνη;