‘Σε αυτές τις απόμακρες κοιλάδες, περισσότερο δε και από το τείχος του Αδριανού στην Βρετανία, χίλια χρόνια παρέρχονται ως όνειρο… οι κάτοικοι ενός οικισμού που βίωσε την πορεία των στρατευμάτων του Μεγάλου Αλεξάνδρου… ουδόλως διαφέρουν από τους σημερινούς. … Μόλις προ ολίγου καιρού, μόνον ο σχεδιασμός των όπλων εδέχθη αλλαγές. Το Lee-Enfield αντικατέστησε το (παλαιό) τυφέκιο, το τυφέκιο το μουσκέτο, το μουσκέτο τα τόξα και τα βέλη αυτών των άκρως (ελεύθερων και) πολεμοχαρών ανδρών …’
–Sir Olaf Caroe, Κυβερνήτης του North-West Frontier Province, ‘The Pathans’, Macmillan & Co, Λονδίνο, 1958.
- Του Αλεξάνδρου Λ. Παπαγεωργίου*
Jalalabad, Επαρχία της Nangarhar, Βόρειο-Ανατολικό Αφγανιστάν, Φθινόπωρο 1839, απόγειο του Α΄ Άγγλο-Αφγανικού Πολέμου
Ο Βρετανός τοποτηρητής Sir William Macnaghten δεν ενδιαφέρετο να κατανοήσει το πολύπλοκο μωσαϊκό των Αφγανικών φυλών. Κατά την περιορισμένη αντίληψή του, η χώρα ήταν ένα δυσπρόσιτο τέλμα το οποίο μπορούσε να τεθεί υπό έλεγχον μόνον μέσω ακατάπαυστων δωροδοκιών των τοπικών φυλάρχων από τα σχεδόν αστείρευτα ταμεία της Βρετανικής ‘Εταιρείας των Ανατολικών Ινδιών’. Κατά την κρίση του, εάν η τακτική αυτή είχε αποφέρει καρπούς, στην περίπτωση των αδιάφορων Punjabis και των νωχελικών Hindus, θα μπορούσε να επαναληφθεί στην περίπτωση των μυστηριωδών Pashtun, την ψυχοσύνθεση των οποίων, ο γραφειοκράτης αδυνατούσε να αποσαφηνίσει.
Παρά τις προσδοκίες του, και μετά την πάροδο τόσων μηνών, ο χρηματισμός δεν απέτρεπε την εφιαλτική διόγκωση του πολέμου φθοράς που οι γηγενείς, με προβληματική εμμονή πλέον, διεξήγαγαν συστηματικά κατά των Αγγλικών εσωτερικών γραμμών και οχυρωμένων βάσεων. Επίσης, οι οικονομικές απαιτήσεις των ‘συνεργάσιμων’ Pashtun, κυρίως αυτών της φυλής των επίφοβων Afridi, διαχρονικών αρχόντων του μεγαλοπρεπούς Khyber Pass, απεδείχθη πως επέφεραν βαρύτατο πλήγμα στο θησαυροφυλάκιο της Calcutta. Ταυτοχρόνως, οι αναλυτικές αναφορές ενός εκπληκτικά γενναίου και ευρηματικού (τριάντα πέντε ετών) αξιωματικού, ονόματι Sir Alexander Burnes, αγνοούντο εσκεμμένα διότι δεν συμβάδιζαν με την πολιτική του ‘μυωπικού’ Κυβερνήτη των Ινδιών, Lord Auckland.
Εντός του ανακτόρου-φρουρίου του στο Jalalabad, ο Macnaghten περνούσε τις ημέρες του μελετώντας πρόσφατα χαραχθέντες χάρτες του Αφγανιστάν, δεχόμενος αναφορές από σχολαστικούς στρατιωτικούς συνδέσμους και συμβουλές από πληθώρα επιφανών Αφγανών ‘συμμάχων’, πολλοί εκ των οποίων, κατόπιν εορτής, απεδείχθησαν πληροφοριοδότες του Πρίγκηπος Wazir Akbar Khan της Δυναστείας των Barakzai Pashtun, μέγα πολέμιου των Βρετανών και του τραγικού προστατευόμενού τους, Shah Shuja της Δυναστείας των Durrani Pashtun.
Κατά την διάρκεια μίας ημέρας πυρετωδών διεργασιών, ο Macnaghten ειδοποιήθηκε απρόσμενα για την άφιξή στο Jalalabad μιας αντιπροσωπίας των αινιγματικών SiahPosh (άλλως πως: το μαυροφορεμένο γένος) του παλαιού ‘Kafiristan’. Η είδησις πρέπει να προκάλεσε τεράστιο ενθουσιασμό καθώς, είκοσι χρόνια ενωρίτερα, ο πρώτος Άγγλος απεσταλμένος στην Kabul, ο ιδιοφυής Σκωτσέζος πολιτικός και εξερευνητής Mountstuart Elphinstone, με δική του πρωτοβουλία, είχε αποστείλει Αφγανούς ανιχνευτές πέραν των Hindu-Kush, στο αχανές ανεξερεύνητο ΒΑ τμήμα του Αφγανιστάν, με σκοπό την συλλογή πληροφοριών αναφορικώς με τα τελευταία υπολείμματα του αρχαίου και ξεχασμένου Βασιλείου των ‘χιλίων πόλεων’ της πάλαι ποτέ κραταιάς Ελληνικής Βακτρίας. Φαίνεται πως το ενδιαφέρον των μεθοδικών Άγγλων για τους απογόνους των Ελλήνων αποίκων της Κεντρικής Ασίας ήταν εξίσου μεγάλο με αυτό που οι Siah Posh επέδειξαν στο άκουσμα, πως Ευρωπαίοι επέστρεψαν στα εδάφη που κάποτε σκεπάζοντο από τα λάβαρα των Αργεαδών. Όταν οι απεσταλμένοι των ‘Kafirs’ οδηγήθησαν ενώπιον του Macnaghten, οι υπερήφανοι πολέμαρχοι των Pashtun εστράφησαν προς τον Άγγλο επιτετραμμένο δηλώνοντας με χαιρέκακο χιούμορ: ‘Ιδού! Οι συγγενείς σου κατέφθασαν’. Ο λόγος αυτής της φαινομενικά ανεξήγητης τοποθετήσεως καθιστάτε αμέσως ευκρινής διότι οι Άγγλοι που παρευρέθησαν σε αυτήν την ιστορική συνάντηση συγκλονίστηκαν με το γεγονός πως, χιλιάδες χιλιόμετρα από τις εσχατιές του Δυτικού Πολιτισμού, ενώπιών τους, ανεδύθη μια χαμένη κοινωνία της οποία τα μέλη είχαν κατάλευκο δέρμα, έντονα γαλανά ή πράσινα μάτια καθώς και κόκκινη ή ξανθή κόμη. Για τους ένστολους υπηκόους της Βασιλίσσης Victoria, η όψις των καλεσμένων τους ήταν σαν καθρέπτης των εαυτών τους.
Η απέχθεια των Pashtun προς τους Siah Posh δεν προέκυπτε απαραίτητως λόγω διαφορετικών γονιδίων, αλλά λόγω άλλου choix de vie και θρησκευτικής αποκλίσεως. Πολλές από τις φυλές των Pashtun και κυρίως αυτές που εδράζονται στην Nangarhar και το North-West Frontier Province (άλλως πως: η κοιτίδα του Pashtunistan) δήλωναν, δηλώνουν και θα συνεχίσουν να δηλώνουν εις τους αιώνες, πως φέρουν το αίμα των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ας είναι επιφυλακτικός όποιος αποτολμήσει να αντικρούσει την θέση των γηραιών σοφών της φυλής των Pashtun Afridi, πως ο ομφάλιος λώρος του γένους τους καταλήγει στις πεδιάδες της Ημαθίας. Αν και το δέρμα τους είναι σκούρο εν σχέση με αυτό τον ‘Kafirs’, πολλοί Afridi είναι υπερήφανοι για τα υγρά γκρίζα και πράσινα μάτια τους και το ιδιαίτερα υψηλό παρουσιαστικό τους, εν συγκρίσει με τους κάπως ισχνούς Punjabi γείτονές τους στον Νότο. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως οι σημαντικότεροι Αφγανοί άρχοντες ανέκαθεν αγνοούσαν ως ψευδό-ιστορική οποιαδήποτε απόπειρα ταυτίσεως των Pashtun με τις ‘χαμένες φυλές του Ισραήλ’ ενώ υπεστήριζαν με ζήλο την μακρινή συγγένειά τους προς τα τέκνα των Σελευκιδών.
Παρά το γεγονός ότι Pashtun και Siah Posh ετέμνοντο μέσω του αρχαίου Ελληνικού παράγοντος, οι ‘Kafirs’ συνέχιζαν να λατρεύουν τους θεούς των προπατόρων τους, ενώ το υπόλοιπο Αφγανιστάν (συμπεριλαμβανομένων μη αυτοχθόνων φυλών όπως η Μογγολικής καταγωγής Hazaras, η Περσικής καταγωγής Tajiks και η Τουρκικής καταγωγής Uzbeks/Turkmens)είχε ασπασθεί το Ισλάμ που, από τα μέσα του 7ου μ.Χ. αιώνος, είχε αρχίσει να εισάγεται σταδιακά στην ευρύτερη περιοχή από τους Άραβες εισβολείς του τότε νεοϊδρυθέντος επεκτατικού χαλιφάτου των Rashidun. Με τα παραπάνω υπ’ όψιν, ενδελεχής ανάλυσις του ζητήματος μας επιτρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως οι Siah Posh και οι υπόλοιπες συγγενικές φυλές που δεν ησπάσθησαν την νέα θρησκεία, παρέμειναν οι πλέον ‘καθαρές’ εντός του Αφγανιστάν υπό την έννοιαν ότι, από όλους όσους κατοικούν έως σήμερα στην χώρα, οι απόγονοι των Siah Posh, των Safed-Posh (λευκοφορεμένο γένος) και των Lall-Posh (πορφυρό γένος) αποτελούν το γονίδιο που δέχθηκε τις λιγότερες μεταλλάξεις από την περίοδο που o Ευκρατίδης Α΄, ‘Μέγας’ Βασιλεύς της Βακτρίας (c. 204-145 π.Χ.),ηγεμόνευε στα εδάφη που το 1839 εδέχθησαν την Βρετανική στρατιωτική παρουσία.
Καθώς το Ισλάμ επεκτείνετο εντός του Αφγανιστάν, οι πολυθεϊστές αποτραβήχθησαν σε δύσβατα όρη πλησίον των ανατολικών συνόρων. Εκεί παρέμειναν, σε καθεστώς πλήρους απομονώσεως από τον έξω κόσμο, έως ότου οι μαυροφορεμένοι διπλωμάτες τους συνήντησαν τον Macnaghten στο θορυβώδες και εντυπωσιακό Jalalabad. Οι ίδιοι δεν είχαν προσδώσει συγκεκριμένη ονομασία στα εδάφη τους, με αποτέλεσμα να κατονομασθούν συλλογικά από τους Pashtun ως ‘Kafirs’ (άλλως πώς: άπιστοι) και η γη τους ‘Kafiristan’ (άλλως πως: η γη των απίστων). Παραδόξως, οι Siah Posh απεδέχθησαν πρόθυμα την νέα επωνυμία ως αντιπροσωπευτική της προσηλώσεώς τους στις επιταγές των προγόνων τους.
Σκεπτόμενοι υπό φυλετικόν πρίσμα, Άγγλοι και ‘Kafirs’ αρχικώς υπελόγιζαν πως το παρεμφερές κύτταρο θα αποτελούσε γέφυρα προς κοινή σύμπραξη. Υπό την αιγίδα των Siah Posh, οι πολυθεϊστές του Kafiristan θα ἐξήρχοντο των οχυρωμένων γαιών τους υποβοηθώντας την Βρετανική Αυτοκρατορία στο σχέδιο διατηρήσεως του Shah Shuja στον θρόνο των Durrani στην Kabul. Τελικώς, η συμμαχία δεν ήνθησε καθώς οι Άγγλοι παρετήρησαν πως οι ‘Kafirs’ δεν ήσαν ιδιαίτερα πρόθυμοι να μεταλλαχθούν σε βοηθητικά στρατεύματα που ενεργούν πέραν των φυσικά προστατευομένων κοιλάδων τους, ενώ οι πολυθεϊστές απλώς προσδοκούσαν πως οι Δυτικοί θα ήσαν διατεθειμένοι να τους προασπίσουν από τις υπόλοιπες φυλές του Αφγανιστάν άνευ ιδιαιτέρων ανταλλαγμάτων. Επίσης, οι Pashtun ‘σύμμαχοι’ των Άγγλων ήγειραν ενστάσεις στην προοπτική συμβιώσεως Μουσουλμάνων με πολυθεϊστές επί του πεδίου. Καθώς οι πολύπλοκες ενέργειες των φυλάρχων των Pashtun δέσμευαν το μεγαλύτερο μέρος διανοητικής ενέργειας και πόρων της ‘Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών’ για το Αφγανιστάν, οιαδήποτε απόπειρα τελεσίδικης συμφωνίας με τις φυλές του Kafiristan ανεβλήθη. Για τους Άγγλους, και μέσω αυτών για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους που έμαθαν την ύπαρξη αυτών των εναπομεινάντων Βακτρίων, η υπόθεσις απέκτησε περισσότερο ανθρωπολογικό και λογοτεχνικό παρά πολιτικό και στρατηγικό ενδιαφέρον.
Το 1896, σχεδόν πενήντα χρόνια και άλλον έναν Άγγλο-Αφγανικό Πόλεμο αργότερα, ο διάσημος στρατιώτης και εξερευνητής Sir George Scott Robertson (του οποίου η επική άμυνα της πόλεως Chitral κατά των Αφγανών το 1895 τον είχε καταστήσει εθνικό ήρωα στα πέρατα της διαρκώς επεκτεινόμενης Βρετανικής Αυτοκρατορίας), εξέδωσε στο Λονδίνο το chef-d ‘œuvre του με τίτλο ‘The Kafirs of the Hindu Kush’. Εντός του πονήματος, ο βετεράνος του North-West Frontier Province διηγήθηκε όλα όσα απεκόμισε από την επιτυχή του ανάβαση και διαβίωση εντός των εδαφών του Kafiristan. Αναφορικώς δε με τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά των υψηλοτέρων κοινωνικών τάξεων εντός των φυλών του Kafiristan, ο Robertson εδήλωσε: ‘Οι φυσιογνωμίες είναι σοβαρές (βλοσυρές), κάποιος μπορεί να τις χαρακτηρίσει και ως φυσιογνωμίες λογίων (διανοουμένων), αξιοσημείωτα (πρόκειται για) όμορφες (φυσιογνωμίες) Ελληνικού τύπου.’. Αντίστοιχες παρατηρήσεις είχαν καταγραφεί δώδεκα χρόνια ενωρίτερα και από τον θρυλικό Άγγλο τοπογράφο και εξερευνητή William Watts McNair, τον πρώτο Άγγλο που κατόρθωσε να εισχωρήσει εντός του Kafiristan το1883.Όπως και άλλοι σύγχρονοί του, ο McNair χαρακτήριζε τους ‘Kafirs’ ως ‘φτωχούς συγγενείς των Ευρωπαίων’. Ασφαλώς, και ο Robertson και ο McNair συμφωνούσαν με τον Sir Alexander Burnes, πρωτοπόρο τέτοιων εξερευνητικών αποστολών, ο οποίος μία γενεά ενωρίτερα, στο μνημειώδες έργο του ‘Cabool: A Personal Narrative’, εκδοθέν το 1842, παρετήρησε πως μερικοί ‘Kafirs’ ήσαν: ‘υψηλοί, με κλασσικά Ελληνικά χαρακτηριστικά, γαλανά μάτια και λευκό δέρμα’, ενώ άλλοι, αν και πιο σκουρόχρωμοι, διέφεραν εξίσου ευκρινώς από Αφγανούς διαφορετικών φυλών.
Καθώς από την δεκαετία του 1840 και αναφορικώς με το Αφγανιστάν, το Whitehall και η Calcutta εστίασαν όλην τους την ενέργεια στην επίτευξη μιας ιδιαίτερα λεπτής αλλά τελικώς ιδιοφυούς και ιδιαζούσης διπλωματικής συνεργασίας, αποκλειστικώς και μόνον με τους αυτόχθονες Pashtun του Αφγανιστάν, οι πολυθεϊστικές φυλές του Kafiristan ευρέθησαν στο περιθώριο (γεγονός που απογοήτευσε μερικούς ιδιαίτερα διορατικούς Άγγλους). Όταν το 1896,o Abdur Rahman Khan, ο επονομαζόμενος ‘Σιδηρούς Εμίρης’, συνένωσε τις φυλές των Pashtun και τις οδήγησε σε μία δεύτερη ‘χρυσή εποχή’ (η πρώτη πρέπει να θεωρείται αυτή που εισήχθη υπό τον Ahmad Shah Abdali το 1747 με την ίδρυση της Αυτοκρατορίας των Durrani Pashtun) όλο το Αφγανιστάν – από την Dasht-e Margo (Έρημος του Θανάτου) στον απώτερο Νότο, έως το Selseleh-ye Safīd Kūh (άλλως πώς: το αρχαίο όρος Παροπάμισος) Βορείως της Herat (άλλως πως: Αλεξάνδρεια Αρείας),και από τα Λευκά Όρη (Spīn Ghar, στην επαρχεία της Logar) στην Ανατολή, έως τον ποταμό Amu Darya (άλλως πως: ο αρχαίος ποταμός Ὦξος) στα Βόρειο-Ανατολικά – επανήλθε υπό την ηγεμονία των Pashtun.
Προκειμένου να επιτύχει το αξιέπαινο όραμά του, ο Abdur Rahman Khan κατόρθωσε να υποτάξει (με την αρωγή σημαντικού πολεμικού υλικού παρασχεθέν από τους Άγγλους της Ινδικής υποηπείρου) τις ιστορικά ληστρικές φυλές που είχαν εποικήσει τμήματα του Αφγανιστάν χιλιετίες αφ’ ότου οι γεννήτορες των σημερινών Pashtun έκαναν τα πρώτα τους βήματα στις ακατοίκητες κοιλάδες και τα δάση της αρχαίας Αρείας, Αραχωσίας και Βακτρίας. Οι ύπουλοι Hazara, οι υποχθόνιοι Tajiks και οι εγκληματικοί Uzbeks/ Turkmens ποτέ ξανά δεν θα απειλούσαν ηχηρά την πρωτοκαθεδρία των Pashtun (από το 1890 έως την σήμερον, έχουν σημειωθεί πλείστες όσες προσπάθειες και των τριών εξωγενών εθνοτήτων να πλήξουν με διαφορετικά στρατηγήματα τα ιστορικά δικαιώματα των αβοριγίνων Pashtun). Παρ’ ότι δίκαιη, η Jihad του Abdur Rahman Khan δυστυχώς κηλιδώθηκε από την εκστρατεία τρόμου που οι πολέμαρχοί του εξαπέλυσαν κατά των ανυπόταχτων κατοίκων του Kafiristan. Υπό το βάρος υπέρτερων αριθμών και τεχνολογικά ανώτερου πολεμικού υλικού, μεταξύ των ετών 1895-1896, το μεγαλύτερο μέρος των πολυθεϊστών ‘Kafirs’ ηναγκάσθη να ασπασθεί το Ισλάμ. Όσοι δε ηρνήθησαν, είτε εκτελέσθησαν είτε εξωθήθησαν να περάσουν το Durand Line και να αναζητήσουν νέες γαίες εντός του North-West Frontier Province του British Raj στην κοιλάδα Chitral όπου σήμερα υποφέρουν τα υπολείμματα των πολυθεϊστών της φυλής των Kalash.
Εις μνήμην της νίκης του κατά των πολυθεϊστών, ο Abdur Rahman Khan μετονόμασε την ‘γη των απίστων’ (Kafiristan) σε ‘γη του πεφωτισμού’ (Nuristan). Έτσι προέκυψε η ίδρυσις της σημερινής επαρχίας στην οποία πλέον κατοικούν εξισλαμισμένοι Nuristanis (πεφωτισμένοι). Παρ’ όλα αυτά, όσο πιο βόρεια κάποιος ταξιδεύει εντός του Nuristan, όσο πιο μεγάλο το υψόμετρο και αφιλόξενο το έδαφος, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότης επιβιώσεως της αρχαίας θρησκείας και του ‘καθαρού’ κυττάρου, το οποίο δεν έχει δεχθεί πρόσμιξη με αυτά άλλων φυλών του Αφγανιστάν. Επομένως, παρ’ ότι διάφοροι επιπόλαιοι δηλώνουν πως οι Kalash του Chitral εντός του σημερινού Πακιστάν είναι οι τελευταίοι της γραμμής των αποκαλουμένων ‘απογόνων του Σέλευκου’ (στην τοπική διάλεκτο: Shalakash), η αλήθεια είναι, πως οι Nuristanis εντός του Αφγανιστάν είναι εξίσου απόγονοι και κληρονόμοι της Ελληνικής Βακτρίας μαζί με ορισμένους εκ των Pashtun,οι οποίοι ταυτοχρόνως, ασφαλώς τελούν και συνεχιστές του γηγενούς στοιχείου που προϋπήρχε του Ελληνικού παράγοντος.
Kabul, εσπέρα 30ης Αυγούστου 2021
Καθώς ο Αμερικανός Υποστράτηγος Christopher Todd Donahue βαδίζει προς επιβίβαση στο θηριώδες Boeing C-17 της USAF, ένας φωτογράφος εντός του αεροσκάφους χρησιμοποιεί μια κάμερα νυκτερινής λήψεως ώστε να απαθανατίσει την στιγμή που ο τελευταίος στρατιώτης των Ηνωμένων Πολιτειών αποχωρεί από το έδαφος του Αφγανιστάν μετά από είκοσι έτη στρατιωτικής παρουσίας. Μόλις τέσσερις ημέρες ενωρίτερα, εντός σκηνών τρόμου και πανικού, οι Αμερικανοί απώλεσαν δεκατρείς Marines όταν ένας βομβιστής αυτοανατινάχθηκε στην περίμετρο του ‘Διεθνούς Αερολιμένους Hamid Karzai’ κατά την διάρκεια φυγής από την πρωτεύουσα φίλο-Αμερικανών Αφγανών και Νατοϊκού προσωπικού. Παραδόξως, η επίθεσις δεν οφείλετο στα προελαύνοντα στρατεύματα των θριαμβευτών Taliban και Mujahideen, που πλέον ήλεγχαν το μεγαλύτερο μέρος της Αφγανικής επικρατείας (έχοντας διασπείρει τις δυνάμεις του εξαρτωμένου από τους Δυτικούς Islamic Republic of Afghanistan), αλλά σε ένα παρακλάδι του σαλαφιστικού Islamic State (άλλως πως: Daesh) με την ονομασία Islamic State – Khorasan Province (IS–K) το οποίο Taliban και Mujahideen εχθρεύοντο…
Σύμφωνα με πιθανότατα διογκωμένες πληροφορίες του UNSC, εν έτη 2023, η ISIL-K αποτελείται από περίπου τέσσερις έως έξι χιλιάδες Σαλαφιστές τρομοκράτες των οποίων το κέντρο βάρους εντός του Αφγανιστάν εδράζεται στις Βόρειες επαρχίες της ‘Baghlan, Balkh, Jowzjan, Kunduz και Faryab’. Κατόπτευσις του δημογραφικού χάρτη της χώρας επιτρέπει και στον πλέον αδαή να συνειδητοποιήσει με ευκολία για ποιόν λόγο αυτό το ‘νέο’ τρομοκρατικό κύτταρο έχει σαθρό προγεφύρωμα στις άνωθεν γεωγραφικές ζώνες. Η Baghlan κατοικείται κυρίως από Tajiks και Hazaras. Η Balkh από Tajiks, Uzbeks, Turkmens και Hazaras (με μειονότητα Pashtun). H Jowzjan από Uzbeks και Turkmens (με ολιγάριθμους Pashtun). Το μεγαλύτερο τμήμα της Kunduz και ολόκληρη η Faryab από Uzbeks και Turkmens. H Faryab και Jowzjan συνορεύον με το Turkmenistan στα BΔ. Η Balkh με το Uzbekistan στον Βορρά. Η Kunduzμε το Tajikistan στα ΒΑ. Με τα παραπάνω υπ’ όψιν, δεν είναι τυχαίο πως η ISIL-K δέχεται στις τάξεις της Τούρκους και Αζέρους ‘εθελοντές’.
Καθώς, δια μέσου του μορφώματος των Taliban,οι φυλές των Pashtun ανέκτησαν έλεγχο της χώρας (εξαιρώντας το πολιτικό και θρησκευτικό σκέλος και όσον αφορά την φυλετική πρωτοκαθεδρία, οι Pashtun έχουν επιστρέψει σε status quo ante bellum καθώς ασκούν εξουσία στην επικράτεια σε βαθμό ανάλογο εκείνου των προγόνων τους, υπό το νεότερο Βασίλειο των Barakzai Pashtun της περιόδου 1926-1973), μέλη των μη αυτοχθόνων φυλών επιστρέφουν στην πάγια τακτική τους να συσπειρώνονται αποβλέποντας στην διαιώνιση του πολέμου φθοράς κατά των Pashtun. Αφότου η ISIL-K ενισχύεται από τουρκογενές υλικό, είναι σχετικά ευδιάκριτο πως η Άγκυρα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενορχήστρωση εσωτερικού μετώπου κατά των Pashtun. Αυτή η πιθανότης δεν πρέπει να εκπλήσσει καθώς, σύμφωνα με πληθώρα στοιχείων, επί σειρά ετών, η Τουρκική MİT χρηματοδοτεί και υποστηρίζει σωρεία διεστραμμένων οργανώσεων υπέρμαχων του Salafism και του Wahabism (όπως η Al-Nusra). Μόνον στην Βόρειο Συρία, μεταξύ των ετών 2016-2019, χιλιάδες εξτρεμιστές μουσουλμάνοι κατέλυσαν στα εδάφη υπό Τουρκική κατοχή, δεχόμενοι carte blanche από την Άγκυρα για την διεξαγωγή βιαιοπραγιών κατά ανυπεράσπιστων Κούρδων και Σύριων. Επίσης, το φθινόπωρο του 2020, χιλιάδες ήσαν οι μουσουλμάνοι τρομοκράτες-μισθοφόροι τους οποίους η Άγκυρα απέστειλε ως αναλώσιμα auxilia στο πλευρό των Αζέρων κατά τον Β’ Πόλεμο του Nagorno-Karabakh (οι αποκεφαλισμοί αιχμαλώτων, οι βιασμοί εγκύων γυναικών, η πυρπόλησις ιερών ναών, η καταστροφή μνημείων και ο εξανδραποδισμός εκατοντάδων χιλιάδων, μόλις τμήμα του τελικού αποτελέσματος ενόσω η Δύσις παρατηρούσε σιωπηλά την καταστροφή του Χριστιανικού Artsakh).
Η μερικώς υποστηριζόμενη από Τούρκους ISIL-K είναι άλλο ένα παράγωγο του σχεδίου διαμελισμού κρατών, τα οποία αντιστέκονται σε απόπειρες ξένης διεισδύσεως. Όσοι στελεχώνουν την οργάνωση είναι της ιδίας συνομοταξίας με αυτούς που ο Τούρκος εξαπέλυσε στην Λιβύη, την Συρία και τον Καύκασο… Η ιδεολογία των Taliban αποτελεί ανάθεμα για τον Δυτικό τρόπο σκέψης καθώς και για τους υγιώς σκεπτόμενους Pashtun, παρ’ όλα αυτά, δεν χρειάζεται να ομονοείς με τους Taliban (για την ακρίβεια δεν χρειάζεται καν να συμφωνείς σε μείζονα ζητήματα πολιτικής και δογματισμού) εφόσον ο εχθρός τους είναι και δικός σου εχθρός. Πτυχές της κοσμοθεωρίας τους μπορεί να προκαλούν δίκαιη αποστροφή, αλλά οφείλουμε να στοχασθούμε πως η παρουσία τους είναι εφήμερη. Εάν η ιστορία του Αφγανιστάν έχει αποδείξει κάτι, αυτό είναι πως τα συστήματα διακυβερνήσεως ανθούν και μαραίνονται όπως το χειμερινό σιτάρι. Άνοδος και πτώσις ιερατείων, ιδεολογιών και δυναστειών προέκυπτε από την εποχή του Δαρείου Α΄ έως και την σήμερον. Η μοναδική σταθερά είναι ο παράγων της φυλετικής επιβολής. Οι Pashtun παραμένουν ακατάβλητοι άρχοντες των εδαφών τους. Τι είναι το Αφγανιστάν χωρίς τους Pashtun παρά μία αχανής έκτασις, σαγηνευτική μεν, αλλά χωρίς ψυχή.
****
Επί είκοσι έτη, οι Ηνωμένες Πολιτείες προέβησαν σε απόπειρα συστηματικής καταστροφής της Αφγανικής κοινωνίας με σκοπό την αλλαγή της ψυχοσυνθέσεως κυρίως των Pashtun, που διαχρονικώς αποτελούν την μεγαλύτερη φυλετική ενότητα της χώρας. Αφότου από τα τέλη της δεκαετίας του 80 και καθ’ όλην την διάρκεια της δεκαετίας του 90 κατόρθωσαν να παραγκωνίσουν τους συντηρητικούς και μετριοπαθείς μοναρχικούς Pashtun, εν συνεχεία εξόπλισαν και ισχυροποίησαν ‘μνησίκακες’ φυλετικές μειονότητες όπως αυτή των Tajiks και των Uzbeks ενώ ταυτοχρόνως (σε σύμπραξη με τους Πακιστανούς) ηγνόησαν την καλλιέργεια φονταμενταλιστών Pashtun, οι οποίοι, υποβοηθούμενοι και από τον Οίκο του Saud, εισήγαγαν στο Αφγανιστάν τον ακραίο Ισλαμισμό – ένα δόγμα απολύτως άγνωστο στους Pashtun πρότερων εποχών, που επορεύοντο βασιζόμενοι στους κανόνες που πηγάζουν από τους αρχαίους και άγραφους νόμους του θεσμού Pashtunwali ο οποίος, δεν συμπορεύεται διόλου με τους νόμους της Sharia–Οι Taliban που ηττήθησαν το 2001 απετέλεσαν χρήσιμους ηλίθιους για την Washington καθώς, μέσω της φερόμενης αρωγής τους προς την Al-Qaeda, έδωσαν στους Αμερικανούς ένα ιδιαίτερα ελκυστικό casus belli για την εισβολή στο Αφγανιστάν. Δύο δεκαετίες αργότερα, με απώλειες τρισεκατομμυρίων δολαρίων και χιλιάδων νεκρών (οι δεκάδες χιλιάδες βετεράνοι που επέστρεψαν στις ΗΠΑ και ηυτοκτόνησαν λόγω ψυχολογικών ζητημάτων, σπανίως προσμετρώνται) η χώρα, με τρόπο που παραπέμπει σε χορογραφία, περιήλθε εκ νέου υπό την ηγεμονία των ιδεολογικών τέκνων του Mullah Omar (ο οποίος παραδόξως, παρ’ ότι επικηρυγμένος από το US State Department, μυστηριωδώς ουδέποτε εντοπίσθηκε από τους Αμερικανούς και πριν πνεύσει τα λοίσθια, παραχωρούσε συνεντεύξεις σε δημοσιογράφους, μετεκινήτο με άνεση από το Αφγανιστάν εντός του Πακιστάν και δεν είχε καμία δυσκολία να μεταβεί από το North-West Frontier Province έως και το Karachi όπου εισήχθη σε νοσοκομείο για λόγους υγείας).
Από τον Αύγουστο του 2021 έως σήμερα, το Αφγανιστάν διανύει μια νέα εποχή. Παρά τις κραυγές υαινών Δυτικών αξιωματούχων, Taliban και σύμμαχοι Mujahideen απέκτησαν απόλυτο έλεγχο της χώρας και επέδειξαν εξαιρετική μετριοφροσύνη παρ’ ότι είχαν καταγάγει αποφασιστική και τελεσίδικη νίκη (παραδείγματος χάριν: οTajik άρχων της Hera, Ismail Khan, καίτοι συνεργάτης του δυτικόφερτου καθεστώτος, αφέθη ελεύθερος να μετοικήσει με τα υπολείμματα του προσωπικού του στρατεύματος εντός του Ιράν). Δηλώσεις όπως αυτή του Jens Stoltenberg, ότι: ‘(η νέα Κυβέρνησις του Αφγανιστάν) κινδυνεύει να υποστεί αποκλεισμό από την Διεθνή κοινότητα’ υπήρξαν κωμικοτραγικές καθώς, εντός ολίγων ημερών μετά την αποχώρηση των Αμερικανών, μεταξύ άλλων, η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν έσπευσαν να ανακοινώσουν rapprochement diplomatique με το επονομαζόμενο πλέον Islamic Emirate of Afghanistan. Ο δε Υπουργός Αμύνης του Ηνωμένου Βασιλείου, Ben Wallace (του οποίου η στάσις και επιπόλαιες ανακοινώσεις θα προκαλούσαν δυσφορία στους προκατόχους του – ο Baron Thorneycroft έρχεται στον νου), διεκήρυττε πως με την επικράτηση των Taliban:‘η Al-Qaeda πιθανότατα θα επέστρεφε στο Αφγανιστάν’ –Τοποθέτησις, η οποία απεδείχθη άστοχος, καθώς οι Pashtun φύλαρχοι προέβησαν σε συστηματική εκδίωξη ακραίων μουσουλμανικών οργανώσεων/τρομοκρατικών κυττάρων από την χώρα (οι Taliban του 2023, αν και προφανώς ‘ακραίοι’ σύμφωνα με την σύγχρονο Δυτική αντίληψη, ωχριούν ενώπιον– αποκλειστικώς εκπορευόμενων από την Αραβία – δογμάτων, τα οποία πλέον οι περισσότεροι Pashtun αποστρέφονται. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει πως οι ίδιοι δεν παραμένουν δέσμιοι ενός θρησκευτικού δογματισμού που οι πρόγονοί τους θεωρούσαν ανώφελο) – Άλλες δηλώσεις του Ben Wallace υπήρξαν εξίσου ατυχείς. Ο Υπουργός σημείωνε μετά βεβαιότητος πως: (λόγω της αποχωρήσεως των Δυτικών) ‘το Αφγανιστάν βαδίζει προς εμφύλιο πόλεμο’. Προφανώς εμφύλιος δεν προέκυψε, διότι η συντριπτική πλειοψηφία του Αφγανικού πληθυσμού υπεστήριζε τους (σχεδόν εξολοκλήρου Pashtun κατευθυνόμενους) Taliban. Η προσπάθεια του νεαρού Tajik πολέμαρχου Ahmad Massoud (υιός του διακινητή διαμαντιών και επίορκου Ahmad Shah Massoud) να κρατήσει την κοιλάδα του Panjshir, ως φίλο-δυτικό προμαχώνα, απέβη επουσιώδης καθώς, παρ’ ότι επί σειρά ετών χρηματιζόμενος και εκπαιδευόμενος από τους Άγγλους, δεν κατόρθωσε να συγκεντρώσει ούτε τρείς χιλιάδες ακολούθους και κατόπιν μερικών ασήμαντων αψιμαχιών εκδιώχθηκε βιαίως και κατέφυγε στα εξαδέλφια του εντός του Tajikistan.
H Δυτική κοινωνία αφέθη να πιστεύει πως δεν πρόκειται να υπάρξει διπλωματική γέφυρα με το νέο καθεστώς – Προφανώς, αυτό αποτελεί φενάκη – Η Washington συνεχίζει να έχει διαύλους επικοινωνίας με την Kabul, ενώ πλείστες άλλες χώρες του NATO ακολουθούν διαφορετικές οδούς συνεννοήσεως με τους Taliban. Όμως, από τις εμπλεκόμενες χώρες, ο ρόλος της Αγκύρας αφορά περισσότερο το Ελληνικό κράτος.
Καθώς, αναφορικώς με ζητήματα Εξωτερικής Πολιτικής, τελούμαι υπό αυστηρή Αμερικανική εποπτεία, ως έθνος έχουμε απωλέσει πλείστες όσες ευκαιρίες να πλήξουμε καίρια οιεσδήποτε απόπειρες των ορδών να ανασυστήσουν Τουρκική επιρροή στα εδάφη της Βορείου Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας. Διαχρονικώς, ότι είναι ωφέλιμο για τους νέο-Οθωμανούς αποτελεί ανάθεμα για εμάς, επομένως το δόγμα θα έπρεπε να είναι ακατάπαυστη εκτροχίαση των σχεδίων της Αγκύρας να προεκτείνει στρατηγικά συμφέροντα εντός τρίτων χωρών.
Ακριβώς επειδή η Αθήνα είναι δέσμια υπερατλαντικών υπαγορεύσεων, το 2016 η Ελλάδα απέτυχε να πλήξει την Τουρκία όταν τα στρατεύματα της εισέβαλαν στην Βόρειο Συρία διότι, ήδη από το 2011 (και άνευ αιτιολογίας), η χώρα μας είχε εγκαταλείψει διπλωματικώς τον Basharal-Assad προς χάριν των επικυρίαρχών μας. Όταν τον Φεβρουάριο του 2020 η Τουρκία άρχισε να αποστέλλει οπλισμό (και εν συνεχεία δυνάμεις) υπέρ του ‘Government of National Accord’ της Λιβύης, η Ελληνική πλευρά ηρκέσθη σε λόγους έναντι ενεργειών. Όταν τον Σεπτέμβριο του 2020 οι Αζέροι ανάδελφοι και υποτελείς των Τούρκων εισέβαλαν στο Αρμενικό Nagorno-Karabakh (δεχόμενοι επίσης την αρωγή του Ισραήλ), η Ελληνική Κυβέρνησις παρέμεινε απλός θεατής καθώς η Άγκυρα επετύγχανε στην σύζευξη των εδαφών της από τα παράλια της κατεχομένης Ιωνίας έως την Κασπία Θάλασσα. Αυτά τα σοβαρά γεγονότα οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην απραξία της Ελλάδος, καθώς ο προαιώνιος εχθρός, με τις διαφαινόμενες ευλογίες Δυτικών, αρχίζει πλέον δυναμικά να αποβλέπει στην υλοποίηση ενός διακαούς πόθου, την επίτευξη του παν-τουρκικού δόγματος (σε συνάρτηση με τον πειθαναγκασμό τμήματος του Αραβικού κόσμου).
Στα τέλη της δεκαετίας του 80’ και καθ’ όλην την δεκαετία του 90’, η Τουρκία υπεστήριζε εντός του Αφγανιστάν, τον σφαγέα πολέμαρχο Abdul Rashid Dostum (πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της Αφγανικής κομμουνιστικής KHAD – παρεμφερής της Ρωσικής KGB– ο οποίος, το 1992, είχε προσωρινώς συμμαχήσει με τον Ahmad Shah Massoud αποβλέποντας σε έναν άξονα Uzbek-Turkmen-Tajik, ο οποίος θα κατόρθωνε να κατακτήσει την Kabul και να επιβληθεί στο μετά-κομμουνιστικό Αφγανιστάν, επωφελούμενος από την ρήξη μεταξύ ευπρεπών-συντηρητικών Pashtun και όσων είχαν μετατραπεί, μέσω εξωγενούς κατευθύνσεως, σε φονταμενταλιστές). Ο Dostum προσδοκούσε στην σύσταση ενός ‘Νοτίου Uzbekistan’ με έδρα το Mazar-i-Sharif (στην Βόρειο Αφγανική επαρχεία της Balkh), ενώ ο Massoud απέβλεπε στην σύσταση ενός ‘Νοτίου Tajikistan’ εδραζόμενο εντός της κοιλάδoς του Panjshir (Βορείως της Kabul). Εάν το σχέδιο επετύγχανε, η Τουρκική MIT θα είχε αποκτήσει ένα ιδιαίτερα ισχυρό προγεφύρωμα στην καρδία της Κεντρικής Ασίας. Παρ’ ότι ο παράγων των Taliban τελικώς κατέκλυσε το Αφγανιστάν, οι βιαιοπραγίες των Uzbeks και Turkmens εις βάρος των αποκομμένων Pashtun του Βορρά ήταν εκτεταμένες.
Αν και τα σχέδια της MIT απετράπησαν, οι ‘ημινομάδες’ αχυράνθρωποί τους εντός του Αφγανιστάν απέβησαν ιδιαίτερα χρήσιμοι στους Αμερικανούς καθώς, όταν τον Οκτώβριο του 2001 εισέβαλαν στο Αφγανιστάν, χρησιμοποίησαν τους μαχαιροβγάλτες του Dostumως τμήμα των τοπικών πραιτοριανών που θα υποβοηθούσαν την κλίκα του Karzai. Το γεγονός ότι από το 2001 έως το 2021 η Washington χρημάτιζε και εξόπλιζε άνδρες που είχαν υπηρετήσει την Σοβιετική Ένωση ως στυγνοί εγκληματίες και (κατόπιν της Κομουνιστικής καταρρεύσεως το 1988/1989) δεχόμενοι την αρωγή της Τουρκίας (που αποζητούσε την διαιώνιση του Αφγανικού εμφυλίου Πολέμου καθ’ όλην την διάρκεια της δεκαετίας του 90’), είναι μόνον ένα από τα εγκλήματα που η Δύσις διέπραξε κατά των Pashtun. Το ότι Έλληνες στρατιώτες διετάχθησαν να συμμετάσχουν σε αυτήν την λυπηρή υπόθεση ως ταπεινοί foederati των ΗΠΑ δεν φαίνεται να επηρέασε ιδιαίτερα την Εθνική μας συνείδηση.
Σημειωτέων ότι ενώ επί διακόσια έτη πλήθος ευπρεπών Άγγλων διπλωματών μοχθούσαν επί γενεές προκειμένου να εγκαθιδρύσουν σχέσεις αλληλοσεβασμού με τους Pashtun, οι Αμερικανοί, εντός μόλις δύο δεκαετιών, εξώθησαν μεγάλο μέρος του πληθυσμού του Αφγανιστάν να εκθρέφει αίσθημα αποστροφής έστω και προς όποιον ομιλεί την Αγγλική γλώσσα. Άλλος ένας λόγος για τους Βρετανούς να νιώθουν ευγνωμοσύνη προς το λεγόμενο ‘special relationship’ μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ηνωμένου Βασιλείου … Είναι εντυπωσιακό με πόση ευκολία τα επιτεύγματα της μητροπόλεως ανηρέθησαν από την πρώην αποικία.
Διαχρονικώς όταν αποτυγχάνουν σε κάτι οι Τούρκοι, αναδιοργανώνονται αποβλέποντας σε νέα προσπάθεια. Επομένως ήταν αυτονόητο πως, μετά την Αμερικανική αποχώρηση, θα προσπαθούσαν να επαναπροσεγγίσουν το ζήτημα του Αφγανιστάν. Ως γνωστόν, τα τελευταία δύο έτη, Αφγανοί διπλωμάτες απεδέχθησαν διάλογο με Τούρκους ομόλογούς τους προκειμένου να ακούσουν διάφορες προτάσεις του Recep Tayyip Erdoğan που απέβλεπε στην δημιουργία θυλάκων Τουρκικών δυνάμεων εντός του Αφγανιστάν, υπό τον μανδύα προασπίσεως κοινών οικονομικών/εμπορικών συμφερόντων. Παρ’ ότι οι Pashtun απεσταλμένοι, ως διπλωματικές αυθεντίες, φαίνεται πως περιέπαιξαν τους Τούρκους, το ερώτημα είναι γιατί η Ελλάς επιτρέπει στους έως προσφάτως νομάδες από την Βόρειο-Ανατολική Ασία να αναλαμβάνουν τέτοιες στρατηγικές πρωτοβουλίες; Η συγκεκαλυμμένη διπλωματική απάντησις είναι, πως καθώς είμεθα μέλος του ΝΑΤΟ, δεν δυνάμεθα να προσεγγίσουμε το ζήτημα του Αφγανιστάν. Εν σχέση με την Ελληνική ηττοπάθεια, οι Τούρκοι (που είναι επίσης μέλος του ΝΑΤΟ) συζητούν με τους Αμερικανούς και τους Ισραηλινούς ως συμπαίκτες, προωθώντας την επιρροή της Άγκυρας στις ευρύτερες περιοχές της Εγγύς Ανατολής και Κεντρικής Ασίας άνευ αμφιταλαντεύσεων. Εμείς αρκούμεθα στην ταχύτατη εκτέλεση εντολών – βλέπε την εκχώρηση συστοιχιών Patriot στην Σαουδική Αραβία. Σε αυτό το ζήτημα δεν υπήρξε ‘ηθικός φραγμός’. Παράδοσις πολεμικού υλικού στους φυλάρχους του Riyadh που διεξήγαγαν σφαγές κατά των Houthiτης Υεμένης είναι ‘σύσφιξης διακρατικών σχέσεων’ ενώ η αποστροφή προς την Δαμασκό που προασπίζει Χριστιανούς από αιμοσταγείς ισλαμιστές, ‘δημοκρατικό καθήκον’. Το γεγονός ότι η Σαουδική Αραβία, που παρέλαβε Ελληνικό οπλισμό, πλέον απεκατέστησε σχέσεις με την Συρία έχει κάποιο δραματικό ενδιαφέρον.
Εάν το ζήτημα τεθεί υπό καθαρά κυνικό πρίσμα (εξαιρώντας το κολοσσιαίο πολιτιστικό, ιστορικό και ανθρωπολογικό ζήτημα που ενώνει εις τους αιώνες το γένος μας με τους Pashtun), Ελληνική διπλωματική επιστροφή στο Αφγανιστάν επιτρέπει να πλήξουμε την Τουρκία σε ένα σημείο της υδρογείου για το οποίο η Άγκυρα, επί σχεδόν δύο γενεές, έχει σπαταλήσει εντυπωσιακά αποθέματα ενεργειών και πόρων. Εάν προσφέραμε αρωγή σε δεινοπαθούντες Pashtun και ηθική στήριξη κατά της εξωγενούς πέμπτης φάλαγγος, οι Τούρκοι θα έχαναν ταχύτερα τους σαθρούς πυλώνες που διατηρούν εντός της χώρας. Εάν αποκόψεις τελεσίδικα τον Τούρκο από το πλέον νευραλγικό σκέλος της Κεντρικής Ασίας, η δυνατότης να παρουσιάζεται ως προστάτης-επικυρίαρχος των Uzbeks και τον Turkmens καταρρέει. Εάν ο Τούρκος δεν έχει σημεία στηρίξεως στην Κεντρική Ασία δεν μπορεί να απειλήσει τα Ανατολικά σύνορα του Ιράν. Εάν το Ιράν συσφίξει σχέσεις με το Αφγανιστάν (οι συνοριακές εμπλοκές για το νερό του Ἐτυμάνδρου ποταμού λαμβάνουν χώραν κυρίως διότι, μετά από σαράντα έτη ακατάπαυστου πολέμου, οι πολέμαρχοι των επαρχείων της Herat, Farah και Nimruz βρίσκουν την ειρήνη ανυπόφορη και αποζητούν ευκαιρίες για να παίξουν με τον οπλισμό που τους άφησε η Αμερική) – την σήμερον το Αφγανιστάν έχει τον μεγαλύτερο και μακράν ικανότερο στρατό ατάκτων επί της οικουμένης –αποκτά έναν σύμμαχο του οποίου η αξία δεν προσμετράτε εύκολα. Εάν το Ιράν μπορεί να ασκήσει πίεση κατά των Αζέρωνστον Βορρά και των Τούρκων στην Δύση, οι Αρμένιοι θα μπορέσουν ίσως εν καιρώ να ανακτήσουν το Nagorno-Karabakh. Εάν η Συρία παρατηρήσει αυτές τις αλλαγές, το μέλλον των Τούρκων νοτίως της Αντιοχείας είναι αβέβαιον. Προφανώς υπάρχουν και άλλοι συσχετισμοί, αλλά το πόρισμα είναι πως η Τουρκική θέσις στην Βόρειο Αφρική, την Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία είναι πιο ευάλωτη απ’ όσο ορισμένοι υποθέτουν. Ο μόνος λόγος που Άραβες και Πέρσες δεν έχουν ακόμα επιτύχει coup de main οφείλετε στην αδυναμία άλλων χωρών να περάσουν τον Ρουβίκωνα και να παγιδεύσουν την Τουρκία σε υπόθεση που θα επιφέρει σοβαρή φθορά (η δυνατότης συμπράξεως Αθήνας-Βελιγραδίου για το ζήτημα της Βορείου Ηπείρου και του Σερβικού Κοσσυφοπεδίου καθώς και για το θέματων Σκοπίων, συνδέονται άρρηκτα με την δυνατότητα περεταίρω εξουθενώσεως του Τουρκικού κλοιού περιμετρικώς της Ελλάδος).
Οι Έλληνες αγνοούσαν και συνεχίζουν να αγνοούν φυσιογνωμίες όπως αυτή του Sir Alexander Burnes και του Συνταγματάρχη Percy T. Etherton. Θα ήταν λοιπόν ωφέλιμο να μελετήσουν τις ζωές και τα επιτεύγματα τέτοιου είδους ανθρώπων καθώς, από την εποχή του Ευμένους του Καρδιανού, σε αυτό το σημείο της υδρογείου, πολλές φορές, μόλις ένας ικανός διπλωμάτης-στρατιώτης είναι σε θέση να αναφλέξει την Ασία και να εκτροχιάσει σχέδια ηθικά χρεοκοπημένων αυτοκρατοριών … είτε αυτές είναι εκπορευόμενες από την Ινδική υποήπειρο, είτε Ρωσικές είτε Τουρκικές. Στο επονομαζόμενο ‘Great Game’, ίσως το μόνον που αλλάζει είναι τα ονόματα των ανθρώπων σε καίριες θέσεις αποφάσεων και αυτά όσων ευρηματικών φυσιογνωμιών έχουν την πυγμή να τους αναζητήσουν.
Ανίδεοι Τουρίστες και Ανύπαρκτοι Διπλωμάτες
Ως επί το πλείστον, οι ελάχιστοι Έλληνες που εισέρχονται στο Αφγανιστάν προσφάτως, ομολογουμένως αποτελούν αξιοθρήνητη εκπροσώπηση του Ελληνισμού στο έδαφος της Κεντρικής Ασίας – καθώς στο Αφγανιστάν όλα περιστρέφονται γύρω από τις σκέψεις και τις ενέργειες των Pashtun, η άποψις που σχηματίζουν για την Ελλάδα οι λοιπές φυλές δεν μας αφορούν επί του παρόντος – Όλοι οι νεαροί Pashtun δέχονται κάποιου ίδιους γνώση του απώτερου παρελθόντος. Είτε μέσω των σχολικών εδράνων είτε μέσω των διηγήσεων μορφωμένων γηραιών της διευρυμένης φυλής ή του οικογενειακού των κύκλου. Ουδείς Pashtun με ενδιαφέρον στην μακρά ιστορία του Αφγανιστάν αγνοεί την βαρύτητα των Μακεδονικών Φαλάγγων. Όσοι δε προέρχονται από την Nangarhar, έχουν κάποια εικόνα για το γεγονός πως πλησίον του Jalalabad, κάποτε εδράζοντο τα Νάγαρα (άλλως πως: Διονυσόπολις και Νύσα), η αποικία στην οποία, σύμφωνα με τον Αρριανό, τον Φιλόστρατο, τον Πρεσβύτερο Πλίνιο και άλλους επιφανείς αρχαίους, Έλληνες άποικοι είχαν καλλιεργήσει αμπέλια πολύ πριν την έλευση στα HinduKush των στρατευμάτων της Πανελληνίου Ιδέας. Για τους Pashtun, κυρίως των νεαρών ηλικιών, που δεν έχουν εκούσια εγκλωβίσει την σκέψη τους, αναλωνόμενοι αποκλειστικώς και μόνον με ζητήματα του Ισλάμ, ο “Yunan” δηλαδή ο Ίων (άρα Έλλην), συνδέεται με πεφωτισμένο περιηγητή. Έναν δυτικό εξερευνητή που ήρθε σε επαφή με τους αρχαίους προγόνους των σημερινών Pashtun. Παρ’ ότι χύθηκε αίμα, ο ξένος απέδειξε πως είναι γενναίος. Η απόπειρα επιβολής ανεστράφη σε σύμπραξη εάν όχι φιλία. Ο “λευκός δαίμων” μάχεται και πέραν του Ινδού ποταμού κατά των ενοχλητικών Hindusοπότε αυτό είναι άλλο ένα θετικό στοιχείο. Εν τέλη εξαφανίζεται, αλλά αφήνει πίσω αποτύπωμα. Γενετικό, σύμφωνα με τους πατέρες των Pashtun και πολιτιστικό, σύμφωνα με τους θησαυρούς που αποκαλύπτει διαρκώς το υπέδαφος.
Δυστυχώς, η εικόνα του νέο-Έλληνος που περνάει το Durand Line δεν αποπνέει ούτε σθένος, ούτε ευγένεια ούτε αισθητική. Οι περισσότεροι άρρενες Pashtun εντός του Αφγανιστάν κατά βάθος είναι ρομαντικοί πολεμιστές για τους οποίους το τελικό στάδιο της εφηβείας ουδέποτε παρήλθε. Η απογοήτευσίς τους όταν βλέπουν Έλληνες που δεν έχουν σχέση με τις διηγήσεις του παρελθόντος, είναι τεραστία. Εάν ένας Pashtun δεν σε εγκρίνει ως ακέραιο χαρακτήρα παύει να σπαταλά τον χρόνον του (δια του λόγου το αληθές, όλοι οι Pashtuns θεωρούν τους ξένους δυνητική απειλή έως ότου αποδειχθή το εναντίον). Οι Tajiks και οι Hazaras έχουν πιο λεφτά αισθήματα, επομένως γίνονται με μεγαλύτερη ευκολία ξεναγοί βαρετών, νωχελικά περιπλανώμενων Ελλήνων που δεν πρεσβεύουν τίποτα, δεν καταλαβαίνουν τίποτα και δεν αποπνέουν τίποτα. Επ ‘ αυτού, ίσως να επιβεβαιώνεται η ρήσις του Duke of Wellington ο οποίος, στα τέλη της Βικτωριανής περιόδου εδήλωνε, πως η εισαγωγή της τρίτης θέσεως στις αμαξοστοιχίες θα αποτελούσε: ‘a premium to the lower orders to go uselessly wandering about the country’.
Η χειρότερη κατηγορία υπήρξε αυτή εκείνων που δεν ενδιαφέρονταν καν για περιττές φωτογραφίες δίπλα σε μνημεία, αλλά απλώς αναζητούσαν ναρκωτικά καλύτερης ποιότητος αυτών που κυκλοφορούν στην Peshawarή στο Islamabad (βεβαίως, πρέπει να ειπωθεί πως, από την αποχώρηση των Αμερικανών τον Αύγουστο του 2021, το Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν έχει εξαλείψει τον κύριο όγκο των συνδικάτων διακινήσεως ναρκωτικών στην επικράτεια. Είναι ενδεικτικό πως, οι Uzbeks και οι Turkmens – ίσως οι μεγαλύτεροι λαθρέμποροι της Κεντρικής Ασία – αν και συνεχίζουν τις αιώνιες πρακτικές τους στον Βορρά, πλέον φοβούνται να μεταφέρουν τέτοιου είδους κατάπτυστο φορτίο – όσοι Tajiks και ορισμένοι Pashtuns πλούτισαν μέσω των ναρκωτικών επί κυβερνήσεων αχυρανθρώπων όπως του Hamid Karzai, υπό την νέα ηγεσία, είτε εκτελέσθησαν, είτε εξορίσθησαν είτε φυλακίσθησαν).
Η σχέσις του γράφοντος με το Αφγανιστάν είναι πολυσύνθετος. Προ δύο αιώνων, ένας μακρινός θείος του, ο ατυχής και ίσως επιπόλαιος Υποστράτηγος William George Keith Elphinstone (η συγγένεια προκύπτει μέσω της κοινής καταγωγής, εκ μητρός, από τον οίκο των Keith, Earls Marischal της Σκωτίας) οδήγησε τα στρατεύματα της Βρετανικής Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών στον Α΄ Άγγλο-Αφγανικό Πόλεμο (1838-1842). Άλλος ιδιαίτερα μακρινός συγγενείς της ιδίας γραμμής υπήρξε ο Mountstuart Elphinstone, ο πρώτος Βρετανός απεσταλμένος στην αυλή της Kabul–o διπλωμάτης-εξερευνητής που αναζήτησε πληροφορίες για τις αινιγματικές φυλές του παλαιού Kafiristan. Επιστρέφοντας στο πρόσφατο παρελθόν, ο πατέρας του γράφοντος, Συνταγματάρχης ε.τ. Λεωνίδας Δ. Παπαγεωργίου, υπήρξε ο μόνος Δυτικός που κατά την διάρκεια του Αφγανό-Σοβιετικού Πολέμου (1979-1989), έλαβε μέρος σε πλείστες όσες στρατιωτικές επιχειρήσεις των Pashtun κατά των Κομμουνιστών Βορείως του Durand Line και εντός του κατεχομένου από τους Ρώσους Αφγανιστάν (Αναφορικώς με αυτό το ζήτημα, μεταξύ άλλων, βλέπε άρθρα του γράφοντος στην εφημερίδα ‘Δημοκρατία’: ‘Ο Έλληνας και ο Πάρθος’, αρ. φυλ., 3376, 4 Ιουνίου, 2022–πρώτη έκδοσις στην εφημερίδα ‘ΕΣΤΙΑ’, αρ. φυλ., 42270, 1 Ιουνίου, 2022 – και στην ‘Ελεύθερη Ωρα’, ‘Λέων του Αφγανιστάν’, αρ. φυλ., 5761, 16 Ιουνίου 2022. Επιπροσθέτως, όσον αφορά την επέμβαση του πατέρα του γράφοντος στον Α΄ Πόλεμο του Nagorno-Karabakh υπέρ των Αρμενίων και κατά των Αζέρων, βλέπε περιληπτικώς ‘Newsbreak’: ‘Όλεθρος στον Καύκασο: Τελικό Στάδιο’, 28 Νοεμβρίου 2022). Εναγκαλιζόμενος από τους μεγαλύτερους πολέμαρχους των Mujahideen, o Συνταγματάρχης Λεωνίδας Παπαγεωργίου έλαβε μέρος σε πολλά κρίσιμα στάδια του Αφγανικού εθνοαπελευθερωτικού αγώνος, δεχόμενος επίσης την ιδιαίτερη τιμή να συμμετέχει σε καίρια Loya Jirgas (άλλως πως: Μεγάλα Συμβούλια των Φυλάρχων – όπου ουδείς Δυτικός πλην του Έλληνος επετρέπετο να παρίσταται), υποστηρίζοντας τις θέσεις των αδελφικών του φίλων και ηρώων του νεότερου Αφγανιστάν, Abdul Haq και Haji Qadeer (της αρχαίας γηγενούς Δυναστείας των Arsala), έναντι των δολοπλοκιών ανήθικων οπορτουνιστών όπως ο Tajik λήσταρχος Ahmad Shah Massoud και ύπουλων φονταμενταλιστών όπως ο έκπτωτος Pashtun, Gulbuddin Hekmatyar.
Εάν οι Taliban nπαραμείνουν ως η κύρια ιδεολογική και στρατιωτική παράταξις εντός του Αφγανιστάν, είναι ζήτημα το οποίο θα κριθεί, εις μήκος χρόνου, αποκλειστικά και μόνον από τους ίδιους τους Pashtun. Εν τω μεταξύ (καθώς η Δύσις δεν έχει ούτε το ‘ηθικό’ δικαίωμα ούτε προφανώς την πρόθεση να προβεί εκ νέου βιαίως σε regimechange), είναι μέγα ατόπημα το έθνος μας να διατηρεί στάση αδιαφορίας προς την μοναδική δύναμη της Κεντρικής Ασίας, η οποία δεν έχει υποκύψει σε εισβολέα τα τελευταία οκτακόσια έτη και της οποίας η προδιάθεσις κρατά άπαντες τους εμπλεκομένους (συμπεριλαμβανομένων των Τούρκων) σε καθεστώς αγχώδους επαγρυπνήσεως.
Καθώς στο πέρασμα των ετών ο γράφων έχει έρθει σε επαφή με πληθώρα φυσιογνωμιών της φυλής των Pashtun (από τιτάνες της Αφγανικής κοινωνίας όπως ο Abdul Haq, έως σεμνούς και στωϊκούς βετεράνους του πολέμου κατά των Σοβιετικών) είναι έκδηλο πως, τρεις χιλιάδες χιλιόμετρα ανατολικά του Αιγαίου Πελάγους, βρίσκεται μια κοινωνία, η οποία θα έπρεπε προ πολλού να έχει αντιπροσωπεία του έθνους μας, στελεχωμένη από τους πλέον ικανούς εκπροσώπους του Ελληνισμού, πρόθυμους να συνδράμουν τους Pashtun σε όσους τομείς εσωτερικών ζητημάτων χρίζουν βοηθείας. Είναι εντροπή να επιτρέπουμε ανάμειξη των Τούρκων σε περιοχές της Ασίας όπου κείτονται έως και σήμερα τα οστά των Διαδόχων και Επιγόνωντης Αυτοκρατορίας των Αργεαδών και στις οποίες, εάν η Ελλάς επανήρχετο δυναμικά, ο προαιώνιος εχθρός μακροπρόθεσμα και διαμέσου της διπλωματίας ,θα υπέφερε πλείστα όσα δεινά.
*Ιστορικός – Ancient and Medieval History,
University of Wales Trinity Saint David