Κάποτε ήταν Ελλάδα. Κάποτε για αυτήν πολέμησαν και σκοτώθηκαν παλικάρια. Σήμερα αποτελεί άλλη μια ξεχασμένη και χαμένη πατρίδα.
Το οδοιπορικό μας στην Βόρεια Ήπειρο το προετοιμάζαμε καιρό τώρα. Για εμάς που η καταγωγή μας είναι από την Ήπειρο η λέξη Βόρεια Ήπειρος είναι μια λέξη που την ακούμε από τα παιδικά μας χρόνια. Περνώντας τα καλοκαίρια μας σαν μικρά παιδιά μαζί με τους Παππούδες μας δεν είναι και λίγες οι ιστορίες που έχουμε ακούσει για την χαμένη πατρίδα.
Αδέρφια, συγγενείς και φίλοι έγιναν σε μια νύχτα πρόσφυγες στην ίδια τους την χώρα. Βοσκοί που έβοσκαν τα ζώα τους όταν πήραν τον δρόμο της επιστροφής προς το σπίτι τους τους ενημέρωσαν πως τα σύνορα έκλεισαν και πως πλέον λογίζονται ως πολίτες μιας άλλης χώρας.
Μιας χώρας ξένης προς αυτούς που όμως πια θα ήταν η δική τους πατρίδα. Έλληνας γεννιέσαι δεν γίνεσαι. Όμως όταν οι πολιτικοί ηγέτες τραβάνε γραμμές και ορίζουν σύνορα τότε δυστυχώς πρέπει να προσαρμοστείς προκειμένου να επιβιώσεις.
Σημείωση: Η Αλβανία ήταν η δυτικότερη χώρα του επονομαζόμενου Ανατολικού μπλοκ και δυστυχώς για αυτή και τους κατοίκους της και η τελευταία που απέβαλε το σκληρό κομμουνιστικό καθεστώς από την ηγεσία της. Όταν ταξιδεύεις σε αυτή συμμετέχεις παράλληλα και σε ένα αληθινό ταξίδι στον χρόνο καθώς οι εικόνες που βλέπεις μπροστά σου σε παραπέμπουν σε άλλες μακρινές εποχές.
Ας επιστρέψουμε όμως και πάλι στην σκληρή ιστορία των εγκλωβισμένων Ελλήνων. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την εικόνα στον συνοριακό σταθμό της Κακαβιάς που τότε το έλεγαν φυλάκιο. Αδέρφια, φίλοι και συγγενείς να τα λένε στα γρήγορα και κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των Αλβανών στρατιωτών που τους πίεζαν να είναι σύντομοι.
Κάποιοι δεν άντεχαν και προσπαθούσαν να πηδήξουν την σιδερένια πύλη που τους χώριζε προκειμένου να αγκαλιαστούν. Όλοι έφευγαν βουρκωμένοι και ανυπομονούσαν μέχρι την επόμενη φορά που θα συναντούσαν και πάλι τους δικούς τους ανθρώπους. Η ζωή όμως επιφύλασσε για αυτούς τους ανθρώπους έναν πόνο ακόμη και μάλιστα πολύ μεγαλύτερο από όσους είχαν ζήσει.
Όταν τα σύνορα άνοιξαν και τους δόθηκε η ευκαιρία να επιστρέψουν πίσω στην πατρίδα τους και τους ανθρώπους τους, τους υποδεχτήκαμε ως Αλβανούς και τους βάλαμε στο ίδιο τσουβάλι με κάποιους εγκληματίες που αφέθηκαν και αυτοί ελεύθεροι από το Αλβανικό κράτος ανοίγοντας παράλληλα μαζί με την πόρτα των συνόρων και αυτή των φυλακών.
Σήμερα 30 χρόνια σχεδόν μετά από το άνοιγμα των συνόρων οι Έλληνες που ζουν στην Αλβανία δεν τρομάζουν από της απειλητικές ενέργειες ακραίων ομάδων που τους στοχοποιούν. Όπως μας είπαν με την πλειοψηφία των Αλβανών πολιτών ζούν αρμονικά και αγαπημένα. Μοιράζονται της αγωνίες τους και παλεύουν όλοι μαζί να βάλουν αυτή τη χώρα σε έναν δρόμο ανάπτυξης.
Αυτό που τους πονά είναι πως τους έχουμε ξεχάσει και ας ανεμίζουν της γαλανόλευκες σημαίες στης αυλές των σπιτιών τους και στης κορυφές των βουνοκορφών.
Παραγωγή: Up Drones & WanderLads
Επιμέλεια παραγωγής Hammerakis & Freskos.
Μουσική: Πετρολούκας Χαλκιάς