Της Ελένης Γεωργίου
Γρηγόρης Λαμπράκης. Ένα όνομα που σίγουρα έχεις ακούσει, έχεις διαβάσει και έχεις δει σε κάποιο ντοκιμαντέρ. Δεν είναι τυχαίο. Το όνομα αυτό είναι συνυφασμένο με την Αριστερά, την Ειρήνη και τη Δημοκρατία. Ποιος είναι, όμως, ο άνθρωπος πίσω από το όνομα αυτό;
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης γεννήθηκε στην Αρκαδία, στις 3 Απριλίου 1912. Μετά το τέλος των εγκύκλιων σπουδών του, μετέβη στην Αθήνα και εισήλθε στην Ιατρική. Από τα εφηβικά του χρόνια, ασχολήθηκε με τον αθλητισμό και αναδείχθηκε δέκα φορές βαλκανιονίκης στο άλμα εις μήκος. Έλαβε ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση, κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής. Από το 1961 συμμετείχε ενεργά στην πολιτική ζωή της χώρας, ως εκλεγμένος βουλευτής Πειραιά με την ΕΔΑ. Πολύ σημαντική στιγμή της ζωής του -αλλά και της Ιστορία- είναι η πορεία Ειρήνης από τον Μαραθώνα στην Αθήνα, στις 21 Απριλίου 1963, την οποία πραγματοποίησε μόνος, κρατώντας ένα πανό με το σήμα της Ειρήνης, αφού η αστυνομία είχε απαγορεύσει την πορεία. Για τη δράση του αυτή συνελήφθη από τις αρχές.
Η δράση του Γρηγόρη Λαμπράκη αποτέλεσε προϊόν δυσαρέσκειας για τους πολιτικούς του αντιπάλους. Ο Λαμπράκης, με τη χαρισματικότητα και την απλότητά του, αφύπνιζε και συσπείρωνε τις συνειδήσεις και, επί των ημερών του, η κινηματική δράση είχε λάβει μεγάλες και στέρεες διαστάσεις. Αυτό το γεγονός είχε δυσαρεστήσει τους εθνικόφρονες αντιπάλους του, οι οποίοι θα έκαναν ότι περνούσε από το χέρι τους για να ανακόψουν την πορεία του κινήματος.
Στις 22 Μαΐου 1963, ο Γρηγόρης Λαμπράκης παρέστη και μίλησε για την ειρήνη στη Θεσσαλονίκη. Μετά το τέλος της εκδήλωσης, δέχθηκε δολοφονική επίθεση σε κεντρικό δρόμο της πόλης από τρίκυκλο, στο οποίο επέβαιναν οι ακροδεξιοί Σπύρος Γκοτζαμάνης και Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης. Τραυματίστηκε σοβαρά και πέθανε στις 27 Μαΐου 1963, σε ηλικία 51 ετών. Ο θάνατός του προκάλεσε αγανάκτηση στην κοινή γνώμη, οξύτατη πολιτική κρίση, αλλά και διεθνή κατακραυγή. Η δικαστική έρευνα, την οποία διεξήγαγαν ο εισαγγελέας Παύλος Δελαπόρτας και ο νεαρός ανακριτής Χρήστος Σαρτζετάκης, έφερε στο φως σχέσεις των αρχών με ένα ακροδεξιό παρακράτος, μια καλά στημένη μηχανή με στόχο την εξόντωση των πολιτικών τους αντιπάλων.
Η μορφή του Γρηγόρη Λαμπράκη αποτελεί, μέχρι τις μέρες μας, ένα σύμβολο της Ειρήνης και της Δημοκρατίας. Είναι το παράδειγμα δράσης απέναντι στο φόβο και την καταπίεση των συντηρητικών δυνάμεων. Μας θυμίζει ότι, μπροστά στη μάχη μας για μια κοινωνία ελεύθερη, τίποτα δε μοιάζει ακατόρθωτο.