«Μποσούλ» στην αλβανική γλώσσα σημαίνει «πυξίδα». Με τα χρόνια και την ανάμειξη των λαών η λέξη έχει κατέβει στην Ελλάδα και τη χρησιμοποιούμε με παρεμφερή σημασία. «Μπούσουλας» είναι η κατεύθυνση, ο οδηγός σε μία πορεία. Αλλά και ένα μωρό αρχίζει να μπουσουλάει. Ακόμα και αυτό στις πρώτες του κινήσεις έχει κάποια κατεύθυνση.
- Από τoν Νίκο Σταυρουλάκι
Η ελληνική εξωτερική πολιτική, ως προς την Αλβανία, κινείται χωρίς πυξίδα. Λείπει ο μπούσουλας. Είναι γνωστό πλέον, μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος στη γειτονική χώρα, ότι η ελληνική εθνική στρατηγική σε ό,τι αφορά την Αλβανία, η οποία θα έπρεπε να έχει ως κεντρικό στόχο την προστασία, ανάδειξη και ενίσχυση της εκεί αναγνωρισμένης Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας (ΕΕΜ), δεν υπάρχει. Ή και εάν υπάρχει, είναι τόσο «άφωνη» που δεν την ακούει κανείς.
#radioarvyla εκθεση ζωγραφικής στο Ζάππειο. pic.twitter.com/gbhW7vfo4J
— Παιχνίδια Διαπλοκής (@hellasminds) March 24, 2023
Ο «μπούσουλας» στην ελληνική εξωτερική πολιτική στην Αλβανία οδηγεί σε αδιέξοδο. Η Αθήνα καλοπιάνει τα Τίρανα του μισέλληνα και υπαλλήλου της Άγκυρας Εντι Ράμα, την ώρα που ο Αλβανός πρωθυπουργός έχει παραδώσει «γην και ύδωρ» στον Τ. Ερντογάν. Ο επιτετραμμένος του στα Βαλκάνια και ταμίας του Τούρκου προέδρου στα παράνομα εμπόρια γνωρίζει πότε μπορεί να εμπαίζει την Αθήνα με τον χειρότερο και προσβλητικότερο τρόπο.
Ο Αλβανός πρωθυπουργός, τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση φιλοξένησε προ μικρού χρονικού διαστήματος, παραχωρώντας το Ζάππειο Μέγαρο για να εκθέσει έργα δικής του ζωγραφικής δημιουργίας (τρομάρα του…), την επόμενη στιγμή έδειξε το πραγματικό μισελληνικό του πρόσωπο. Η σύλληψη του υποψήφιου δημάρχου Χειμάρρας Φρέντι Διονύση Μπελέρη δύο 24ωρα πριν από την εκλογική διαδικασία της περασμένης Κυριακής και η συνέχιση της κράτησής του και μετά το νικηφόρο αποτέλεσμα, δηλώνει, εκτός των άλλων, την πρόθεση του Αλβανού πρωθυπουργού απέναντι στην Αθήνα, την οποία γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων του. Οχι τώρα, αλλά από την πρώτη ημέρα που ανέλαβε καθήκοντα.
Ο ΛεωνίδαςΠαππάς, πρώην γενικός πρόεδρος της μειονοτικής οργάνωσης ΟΜΟΝΟΙΑ και σε αυτές τις δημοτικές εκλογές στην Αλβανία υποψήφιος δήμαρχος στον ελληνικό δήμο Φοινικέων, αναφέρει στην «κυριακάτικη δημοκρατία»:
«Η Χειμάρρα πάντοτε έλκει το ενδιαφέρον όταν γίνονται οι τοπικές εκλογές. Αυτό συμβαίνει διότι, πέρα από το πολιτικό, υπάρχει και ένα εθνικό ενδιαφέρον για τους Αλβανούς. Στις εκλογές στη Χειμάρρα γίνεται πάντοτε ένα ελληνοαλβανικό ντέρμπι, αν επιτρέπεται ο όρος. Οι Αλβανοί δεν μπορούν με τίποτε να αποδεχθούν -γιατί έχουν κληρονομήσει τη νοοτροπία ότι η Χειμάρρα είναι Αλβανία- ότι η περιοχή αυτή είναι μειονοτική ελληνική. Εξοργίζονται όταν ακούν ότι εκεί κέρδισε τις εκλογές ο εκπρόσωπος της μειονότητας».
Λεωνίδας Παππάς
Η επίθεση του Εντι Ράμα στην Ελληνική Εθνική Μειονότητα λίγα 24ωρα πριν από την αναμέτρηση και μάλιστα στο πρόσωπο του υποψήφιου δημάρχου και πλέον, νικητή των εκλογών, υπακούει ακριβώς σε αυτό το ανθελληνικό μίσος που καλλιεργεί ο Ε. Ράμα όσο βρίσκεται στην εξουσία. Ο Αλβανός πρωθυπουργός, ακολουθώντας τις συμβουλές επιτελείου Τούρκων συμβούλων, τους οποίους έχει αποστείλει ο Ερντογάν, από το 2016 έχει αρχίσει συστηματική εκστρατεία αφανισμού της ελληνικής μειονότητας στην περιοχή της Χειμάρρας, εξαπολύοντας κεκαλυμμένη επιχείρηση γενοκτονίας, καθώς με αυθαιρεσίες και πλαστές αποφάσεις αποσπά σταδιακά την πατρογονική γη από τους Ελληνες, αναγκάζοντάς τους να την εγκαταλείψουν.
«Εκτός όμως του ενδιαφέροντος του εθνικού και πολιτικού, στην περιοχή κρίνονται και πολλά συμφέροντα» αναφέρει συμπληρωματικά ο Λεωνίδας Παππάς. «Η περιοχή είναι φιλέτο. Εχει τις καλύτερες παραλίες, είναι ο δημοφιλέστερος τουριστικός προορισμός για την Αλβανία. Στη χώρα κυκλοφορεί και πολύ μαύρο χρήμα, από παράνομη και εγκληματική δραστηριότητα. Ολοι αυτοί θέλουν να αξιοποιήσουν αυτό το μαύρο χρήμα αγοράζοντας γη στη Χειμάρρα. Και εκδηλώνεται πίεση, καθώς τα κίνητρα είναι και οικονομικά αλλά και εθνικά, με σκοπό τη δημογραφική αλλοίωση της περιοχής».
«Αυτό ακριβώς είναι και το σχέδιο του Ε. Ράμα» αναφέρει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» ο Αλέξανδρος Ζιούλης, Βορειοηπειρώτης πολιτικός επιστήμονας.
Χρησιμοποιώντας το μαύρο χρήμα, το οποίο ελέγχει απολύτως με τους κολλητούς του, και με πρόσχημα τη δήθεν τουριστική ανάπλαση της ακτογραμμής, «να εξαφανίσει την ελληνική μειονότητα από την περιοχή και να τελειώνει, μια και καλή, με ένα αγκάθι που αντιμετωπίζει με οξύ τρόπο κάθε αλβανική κυβέρνηση. Και με την Αθήνα να μην ενδιαφέρεται να αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού, απαιτώντας αναγνώριση της Χειμάρρας ως μίας τρίτης εθνικής μειονοτικής περιοχής».
Βρόμικα παιχνίδια
Η Χειμάρρα πάντοτε βρίσκεται στο επίκεντρο εκλογικών αναμετρήσεων στην Αλβανία. «Να σας δώσω να καταλάβετε, στα ΜΜΕ στην Αλβανία», σημειώνει ο Λεωνίδας Παππάς, «όταν έχουμε τοπικές εκλογές, συζητούνται περισσότερο ο δήμος των Τιράνων, καθώς είναι φυσικά ο δήμος της πρωτεύουσας και ο μεγαλύτερος δήμος, και ο δήμος της Χειμάρρας. Δηλαδή είναι αυτοί οι δύο δήμοι που μονοπωλούν το ενδιαφέρον στον δημόσιο διάλογο. Ο Ράμα ασχολήθηκε περισσότερο με τη Χειμάρρα αυτήν τη φορά και για εσωτερική κατανάλωση.Ενας λόγος που επέμενε και χρησιμοποίησε και προέβαλε στην πολιτική του ατζέντα το θέμα της Χειμάρρας… Σε αυτήν την προεκλογική περίοδο μιλούσε πολύ για τη Χειμάρρα, δηλαδή βρισκόταν σε άλλον δήμο και μιλούσε για τη Χειμάρρα, βγάζοντας έναν πατριωτικό λόγο προς τα έξω, ότι εμείς είμαστε πατριώτες, ενώ οι άλλοι συνεργάζονται με αυτόν τον “ακραίο τον Ελληνα”, υπονοώντας τον Φρέντι Μπελέρη, που δεν έχει ο άνθρωπος καμία σχέση με ακραίους. Και έγινε προσπάθεια από τα ΜΜΕ δαιμονοποίησης αυτής της υποψηφιότητας με το να τον εμπλέξουν σε διάφορα ζητήματα εθνικιστικά, τον κατηγόρησαν, π.χ., ότι σχετίζεται με τη Χρυσή Αυγή».
Και ενώ έχει παρέλθει μία ολόκληρη εβδομάδα, ο νικητής -έστω με μικρή διαφορά ψήφων (19 ψηφοδέλτια)- των δημοτικών εκλογών στη Χειμάρρα Φρέντι Μπελέρης παραμένει φυλακισμένος, με κατευθυνόμενη από την εξουσία απόφαση της αλβανικής Δικαιοσύνης, σε φυλακή των Τιράνων. Η Αθήνα έχει «σηκώσει» το θέμα απειλώντας με διακοπή της ενταξιακής πορείας της Αλβανίας εάν ο Φ. Μπελέρης δεν αποφυλακιστεί, καθώς η ελληνική πλευρά δεν αποδέχεται την κατηγορία που του αποδίδεται περί εξαγοράς ψήφων.
«Για μένα», τονίζει ο Λ. Παππάς, «ο Φρ. Μπελέρης είναι “πολιτικός κρατούμενος”. Στην Αλβανία η Δικαιοσύνη είναι απόλυτα ελεγχόμενη από την εκτελεστική εξουσία. Εάν η ελληνική κυβέρνηση και ο ξένος παράγοντας πιέσουν, καλώντας την αλβανική κυβέρνηση να τον αφήσει ελεύθερο, θα τον αφήσει ελεύθερο. Δεν πρόκειται η αλβανική εξουσία να ακούσει τη φωνή της λογικής».
Παραδοχή με αιχμές
Στο κλίμα αυτό ο Ε. Ράμα συνεχίζοντας την πολιτική ισορροπιών αποδέχθηκε σε συνέντευξή του τη μεγάλη νίκη του Φρέντι Μπελέρη στη Χειμάρρα. Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε συνολικά για τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών στην Αλβανία, ο Ράμα χαρακτήρισε «καθαρό» το αποτέλεσμα στη Χειμάρρα, λέγοντας ότι πρέπει να γίνει αποδεκτό «ακόμη και αν δεν μας αρέσει».
Από τη συνέντευξη Τύπου δεν έλειψαν ωστόσο οι αιχμές προς την Αθήνα και την ελληνική κυβέρνηση… Ο πρωθυπουργός της Αλβανίας άφησε να εννοηθεί ότι στην υπόθεση των εκλογών στη Χειμάρρα υπάρχει ανάμειξη της ελληνικής κυβέρνησης για προεκλογικούς λόγους, που όμως σχετίζονται με τις εκλογές στην Ελλάδα. Παριστάνοντας την… οσία Παρθένα, ο Ράμα ανέφερε: «Θέλω πρώτα να σεβαστώ τις εκλογές στην Ελλάδα και να κατανοήσω τη φλεγμονοποίηση (sic) της ρητορικής για αυτό το θέμα». Ο Αλβανός πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι από τη δική του πλευρά θα καταβάλει προσπάθειες για περισσότερη μετριοφροσύνη και αυτοσυγκράτηση. «Είμαι αποφασισμένος να κάνω το μέγιστο δυνατό, πριν να είμαι υποχρεωμένος να αντιδράσω αντίστοιχα» είπε σε τόνους έμμεσης απειλής και πρόσθεσε ότι δεν θα μιλήσει άλλο μέχρι το πέρας των εκλογών στην Ελλάδα!
Που με άλλα λόγια σημαίνει ότι παραδέχεται την πολιτική διάσταση του θέματος και αναμένει τη νέα ελληνική κυβέρνηση για να διαπραγματευτεί. Μέχρι τότε δεν υπάρχει περίπτωση απελευθέρωσης του νικητή των εκλογών στη Χειμάρρα.
Ο Δένδιας θα θέσει θέμα στις Βρυξέλλες
Το μήνυμα πως ο δήμαρχος -πλέον- Χειμάρρας πρέπει να αφεθεί ελεύθερος έστειλε ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξή του. «Πρέπει να έχουμε καλούς λογαριασμούς. Ετσι θα είμαστε και καλοί φίλοι» είπε, ενώ εξέφρασε την ελπίδα «η αλβανική πλευρά να χειριστεί το θέμα με αίσθηση της σοβαρότητας της κρίσης που μπορεί να προκαλέσει στις ελληνοαλβανικές σχέσεις».
Πρόσθεσε μάλιστα αυτό ακριβώς που σχολιάζουμε. Οτι «εμείς ούτε πιέζουμε ούτε φωνασκούμε, θέλουμε τη φιλία, αλλά όχι έναντι οιουδήποτε τιμήματος». Ούτε πιέζετε ούτε φωνασκείτε και τι περιμένετε να συμβεί; Ο Ν. Δένδιας έκανε γνωστό ότι αύριο (Δευτέρα) συμμετέχοντας στο συμβούλιο των ΥΠΕΞ της Ε.Ε. θα θέσει το θέμα της κράτησης του δημάρχου Χειμάρρας. «Επειδή το ζήτημα είναι εξαιρετικά σοβαρό, πρέπει να τεθεί στο συμβούλιο υπουργών. Δεν είναι δυνατόν να μην τεθεί. Κράτηση υποψήφιου δημάρχου 48 ώρες πριν από τις εκλογές και διατήρηση της κράτησής του ενώ έχει εκλεγεί δεν είναι κάτι το σύνηθες» ανέφερε σχετικά, ενώ διερωτήθηκε: «Γιατί κρατείται; Τι είναι αυτό το στοιχείο επικινδυνότητάς του που επιβάλλει την παρατεταμένη κράτηση; Αυτά είναι μεγάλα ερωτήματα».
Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει ήδη κανονιστεί συνάντηση – πέρα από το συνηθισμένο γεύμα με τους υπουργούς Εξωτερικών των Δυτικών Βαλκανίων και με την Αλβανίδα ομόλογό του. «Είναι πολύ πιθανό να συναντήσω και την υπουργό Εξωτερικών της Αλβανίας κατ’ ιδίαν. Θα είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να πούμε δύο κουβέντες» σημείωσε ο Νίκος Δένδιας.
Όπως είναι γνωστό, το ελληνικό ΥΠΕΞ απέστειλε ήδη υψηλόβαθμο στέλεχοςστην Αλβανία για να παρακολουθήσει το θέμα. «Εστειλα στην Αλβανία τον γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών, γιατί το θέμα είναι εξαιρετικά σοβαρό, κάτι που, κατά πρώτον, ήθελα να γίνει κατανοητό από την άλλη πλευρά. Δεύτερον, να υπάρχει συντονισμός σε μια σειρά θεμάτων που έχουν να κάνουν με την κράτηση του δημάρχου Χειμάρρας, με τα προβλήματα υγείας του δεύτερου κρατουμένου, αλλά επίσης και με επιχειρήσεις κατεδαφίσεων (σ.σ.: των περιουσιών των ομογενών στη Χειμάρρα οι οποίες συνεχίζονται). Θέλουμε να έχουμε μια σαφή εικόνα νομιμότητας – παρανομίας» ανέφερε ο Ν. Δένδιας.
Τουρκικός δάκτυλος και στη διευθέτηση θαλάσσιων ζωνών
Το θέμα είναι ότι το ανδρείκελο του Ερντογάν στην Αλβανία είναι ο μεγάλος νικητής των δημοτικών εκλογών στη χώρα. Ο εκλογικός χάρτης δείχνει «σοσιαλιστικούς» τους 54 από τους συνολικά 61 δήμους της επικράτειας. Ο χάρτης με τα τελικά αποτελέσματα είναι ροζ (το χρώμα του σοσιαλιστικού κόμματος του Ράμα), παρότι βρίσκεται στην εξουσία πολλά χρόνια, βοηθούντος και του παράλληλου συστήματος εκβιασμών, εξαγορών και νοθείας που αξιοποιεί η εκάστοτε αλβανική εξουσία. Με αυτήν την κυβέρνηση η Αθήνα επιχειρεί να συνεννοηθεί με τη γνωστή τακτική του κατευνασμού και του καλοπιάσματος ενός ηγέτη ορκισμένου εχθρού της χώρας μας. Στον πνεύμα αυτό η Αθήνα ελπίζει ότι θα συνεννοηθεί με την αλβανική εξουσία για τη διευθέτηση των θαλάσσιων ζωνών.
Εκτιμήσεις
Ερωτηθείς επ’ αυτού και αν το θέμα αυτό θα επηρεάσει το συμφωνητικό στη Χάγη που πρόκειται να υπογράψουν οι δύο χώρες για την ΑΟΖ, ο υπουργός Εξωτερικών εξέφρασε την ελπίδα να μη συνιστά η ενέργεια των δικαστικών Αρχών της Αλβανίας αλλαγή πολιτικής στάσης. «Να μην είναι, δηλαδή, μια κατευθυνόμενη ενέργεια», όπως εξήγησε, ελπίζοντας ταυτόχρονα «να είναι μια ενέργεια κάποιων δικαστικών παραγόντων, οι οποίοι οδηγούν τα πράγματα μεν σε κρίση, αλλά δεν έχουν τίποτα να κάνουν με την πολιτική βούληση της αλβανικής κυβέρνησης».
Αδίκως η Αθήνα περιμένει ρύθμιση των ΑΟΖ με προσφυγή στη Χάγη. Ο Αλβανός πρωθυπουργός και υπάλληλος του Ερντογάν δεν θα κάνει τέτοιο δώροστην Ελλάδα όσο ο Τ. Ερντογάν βρίσκεται στην εξουσία. Και, όπως δείχνουν τα σημεία, θα βρίσκεται και για την επόμενη περίοδο στον προεδρικό θώκο της χώρας του.