«Βόμβα» σχετικά με την κατασκευή του πολυσυζητημένου αγωγού Eastmed για τη μεταφορά του φυσικού αερίου από την ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη έριξε ο διευθυντής του ιταλικού ενεργειακού κολοσσού Eni, Κλαούντιο Ντεσκάλτσι τονίζοντας ότι για να επιτευχθεί θα πρέπει να γίνει μια συμφωνία με την Τουρκία, η οποία αυτή τη στιγμή αποκλείεται από το έργο!
Όπως πρόσθεσε ο κ. Ντεσκάλτσι, μια τέτοιου είδους συμφωνία δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα ενώ η Ιταλία θα συμμετείχε σε αυτή δύσκολα, σύμφωνα με το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων Nova.
Οι δηλώσεις του έγιναν κατά τη διάρκεια της ακρόασής του στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του ιταλικού Κοινοβουλίου, στο πλαίσιο της συζήτησης για τις πιθανές πρωτοβουλίες και συνομιλίες της ιταλικής κυβέρνησης προς τις χώρες που προσχωρούν στο έργο Eastmed-Poseidon.
Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Eni, το 2017, εκπρόσωποι των εμπλεκόμενων υπουργείων από την Ιταλία, το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα υπέγραψαν μνημόνιο κατανόησης για την κατασκευή της υποδομής, αλλά τα επόμενα χρόνια δεν σημειώθηκε πρόοδος εξαιτίας μιας σειράς από γεωπολιτικά ζητήματα, καθώς και της προμήθεια κεφαλαίων για την κατασκευή και τις εκτιμήσεις για το δυναμικό των διαθέσιμων αποθεμάτων.
Όπως αναφέρει, η μόνη χώρα με υποδομή είναι η Αίγυπτος οι οποίες τις εξασφαλίζουν την φιλοξενία πολλών πρωτοβουλιών όπως ο Περιφερειακό Φόρουμ Αερίου Χωρών της Ανατολικής Μεσογείου (Emfg), την πρωτοβουλία που δημιουργήθηκε το 2018 με παρότρυνση της Αιγύπτου, της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ιορδανίας, του Ισραήλ, της Ιταλίας και της Παλαιστινιακής Εθνικής Αρχής (PNA), και στην οποία αργότερα προσχώρησαν η Γαλλία και, ως παρατηρητές, η Ευρωπαϊκή Ενωση, η Παγκόσμια Τράπεζα και οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο ρόλος της Τουρκίας
Σύμφωνα με τον κ. Ντεσκάλτσι δεν γίνεται να κατασκευαστούν αγωγοί με το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα χωρίς την συμμετοχή της Τουρκίας. Ωστόσο, υπάρχουν διαφορές μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου που είναι δύσκολο να επιλυθούν και σίγουρα θα προκύψει νέα διαμάχη επειδή η Τουρκία έχει συνάψει συμφωνία με τη Λιβύη (το 2019, σ.σ.), η οποία θα έχει λόγο.
Ο Eastmed «είναι ένας πολύ απαιτητικός αγωγός», πρόσθεσε ο Ντεσκάλτσι, και εξήγησε ότι «οι αγωγοί φυσικού αερίου κατασκευάζονται από αυτούς που έχουν το φυσικό αέριο, εκείνους που έχουν τη δυνατότητα να καθορίσουν προγράμματα εγκαίρως και να έρθουν σε συμφωνία με αυτούς που το αγοράζουν».
Για την Ιταλία τόνισε «δεν μπορούμε να συμμετάσχουμε σε μια πολιτική συμφωνία και, ως αποδέκτες αυτού του φυσικού αερίου, δεν μπορούμε ν’ αποφασίσουμε για λογαριασμό άλλων χωρών».
Το έργο, η κατασκευή του οποίου είχε «παγώσει» έχει τραβήξει το ενδιαφέρον (και των ΗΠΑ) μετά τη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η οποία ώθησε την Ευρώπη να διαφοροποιηθεί από το φυσικό αέριο της Μόσχας, αναφέρει η ιταλική ιστοσελίδα decode39 που ασχολείται με γεωπολιτικά θέματα, με αφορμή τις δηλώσεις Ντεσκάλτσι.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενδιαφέρεται να το χρηματοδοτήσει εν μέρει και οι χώρες σ’ όλη την περιοχή επιθυμούν να εκμεταλλευτούν τα τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου που υπάρχουν στη λεκάνη.
Και συνεχίζει: «Η Αίγυπτος, το Ισραήλ, η Λιβύη και η Τουρκία είναι μεταξύ των παραγόντων εκτός ΕΕ που ενδιαφέρονται να εκμεταλλευτούν τα αποθέματα. Ωστόσο, οι πολιτικές προστριβές και οι εδαφικές διαμάχες περιορίζουν την πρόοδο».
Ο κ. Ντεσκάλτσι σημείωσε την ύπαρξη «δύσκολων διευθετήσεων στις διαφορές» μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου καθώς και τη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης για κοινές έρευνες αερίου, η οποία έρχεται σε σύγκρουση με τις εδαφικές διεκδικήσεις των άλλων χωρών για τη λεκάνη.
Με αφορμή τις δηλώσεις του κ. Ντεσκάλτσι, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, Πάολο Φορμεντίνι, είπε πως «ελπίζουμε ότι το Ισραήλ θα μπορέσει να συνεχίσει τον διάλογο με την Τουρκία» ενώ για τον CEO της Uni ανέφερε πως «τα λόγια του κ. Ντεσκάλτσι «δεν μας εξέπληξαν. Στην πραγματικότητα, η βασική ιδέα που εξήγγειλε είναι εφικτή».
Οι βουλευτές της πλειοψηφίας κάλεσαν την ιταλική κυβέρνηση να εξετάσει σε βάθος την κατασκευή του αγωγού EastMed και να διευκολύνει τις συνομιλίες μεταξύ των χωρών για τον σκοπό αυτό.
Η Κύπρος και το Ισραήλ βρίσκονται σε συνομιλίες για τη σύνδεση των υπεράκτιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου τους, αλλά τη Δευτέρα ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργος Παπαναστασίου, υποβάθμισε τις προοπτικές κατασκευής αγωγού προς την ηπειρωτική Ευρώπη μέσω Ελλάδας και Ιταλίας, και μίλησε για τη δημιουργία ενός διαδρόμου μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου τα επόμενα χρόνια.
«Θα μπορούσε να είναι ένας εικονικός αγωγός που θα συνδέει το [Ισραήλ] μέσω Κύπρου με την υπόλοιπη Ευρώπη σε υγροποιημένη μορφή», είπε.
Από την ευρωπαϊκή πλευρά, οι χώρες (συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας) έχουν αναβαθμίσει τους τερματικούς σταθμούς λήψης LNG και τις δομές επαναεριοποίησης ως απάντηση στον ενεργειακό πόλεμο της Ρωσίας, καταλήγει η decode39.
Ο αγωγός σχεδιάστηκε για τη μεταφορά φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα του Ισραήλ στην Ευρώπη, περνώντας από την Κύπρο και την Ελλάδα στην Ιταλία.
Έχει μήκος περίπου 2.100 km, εκ των οποίων 1.300 km υπεράκτια και περίπου 600 km στην ξηρά, και έχει σχεδιαστεί για τη μεταφορά μεταξύ 10 και 12 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως από τα υπεράκτια αποθέματα της Κύπρου και του Ισραήλ προς την Ελλάδα, όπου, σε συνδυασμό με τις γραμμές Poseidon και IGB, θα έφτανε στις ακτές της Απουλίας.