Η εξεταστική επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη διερεύνηση της χρήσης του λογισμικού Pegasus και αντίστοιχου κατασκοπευτικού λογισμικού παρακολούθησης (PEGA) ενέκρινε την τελική έκθεση και τις συστάσεις της, έχοντας ολοκληρώσει την έρευνά της που διήρκησε ένα χρόνο, αναφέρει η ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Πρόκειται για μια έκθεση-ράπισμα στην Κυβέρνηση Μητσοτάκη, που για μία ακόμη φορά εκθέτει την Ελλάδα διεθνώς και διαπιστώνει ταύτιση των παρακολουθήσεων μεταξύ ΕΥΠ και Predator, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Ευρωβουλευτής και μέλος της Επιτροπής, Στέλιος Κούλογλου.
Οι Ευρωβουλευτές καταδικάζουν τις καταχρήσεις λογισμικού παρακολούθησης που αποσκοπούν στον εκφοβισμό της αντιπολίτευσης, στη φίμωση των επικριτικών μέσων ενημέρωσης και στη χειραγώγηση των εκλογών. Σημειώνουν δε, ότι οι δομές διακυβέρνησης της ΕΕ δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τέτοιες επιθέσεις και δηλώνουν ότι απαιτούνται μεταρρυθμίσεις.
Τόσο τη σύσταση, όσο και το πόρισμα, καταψήφισε μόνο το ΕΛΚ και απείχε η ακροδεξιά. Οι Ευρωβουλευτές ενέκριναν την έκθεση, στην οποία περιγράφονται λεπτομερώς τα πορίσματα της έρευνας, με 30 ψήφους υπέρ, 3 κατά και 4 αποχές και το κείμενο που περιγράφει συστάσεις για το μέλλον, με 30 ψήφους υπέρ, 5 κατά και 2 αποχές.
Ανησυχίες σχετικά με τη χρήση λογισμικού παρακολούθησης σε Ελλάδα και Ισπανία
Για την Ελλάδα, οι ευρωβουλευτές στη σχετική ανακοίνωση λένε ότι η χρήση λογισμικού παρακολούθησης «δεν φαίνεται να αποτελεί μέρος μιας ολοκληρωμένης απολυταρχικής στρατηγικής, αλλά μάλλον ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται επί τούτου για πολιτικά και οικονομικά οφέλη. Παρόλο που η Ελλάδα έχει ένα αρκετά ισχυρό νομικό πλαίσιο κατ’ αρχήν, νομοθετικές τροποποιήσεις έχουν αποδυναμώσει τις δικλείδες ασφαλείας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα λογισμικό παρακολούθησης να έχει χρησιμοποιηθεί εναντίον δημοσιογράφων, πολιτικών και επιχειρηματιών και να έχει εξαχθεί σε χώρες με αρνητικό ιστορικό ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Οι ευρωβουλευτές καλούν την κυβέρνηση να αποκαταστήσει και να ενισχύσει επειγόντως τις θεσμικές και νομικές δικλείδες, να καταργήσει τις άδειες εξαγωγής που δεν συνάδουν με τη της νομοθεσία της ΕΕ για τον έλεγχο των εξαγωγών και να σεβαστεί την ανεξαρτησία της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ). Σημειώνουν επίσης ότι η Κύπρος έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως εξαγωγικός κόμβος για λογισμικό κατασκοπείας και θα πρέπει να καταργήσει όλες τις άδειες εξαγωγής που έχει εκδώσει και οι οποίες δεν συνάδουν με τη νομοθεσία της ΕΕ».
Όσον αφορά στην Ισπανία, οι ευρωβουλευτές διαπίστωσαν ότι η χώρα «έχει ένα ανεξάρτητο σύστημα δικαιοσύνης με επαρκείς δικλείδες ασφαλείας, αλλά ορισμένα ερωτήματα σχετικά με τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού παραμένουν. Σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση εργάζεται ήδη για την αντιμετώπιση των ελλείψεων, οι ευρωβουλευτές καλούν τις αρχές να διασφαλίσουν πλήρεις, δίκαιες και αποτελεσματικές έρευνες, ειδικά για τις 47 περιπτώσεις όπου δεν είναι σαφές ποιος επέτρεψε την ανάπτυξη κατασκοπευτικού λογισμικού, και να διασφαλίσουν ότι όσοι έχουν υπάρξει στόχοι της χρήσης του λογισμικού έχουν στη διάθεσή τους αποτελεσματικά ένδικα μέσα».
- Η ανακοίνωση του Ευρωκοινοβουλίου:
Συστημικά ζητήματα στην Πολωνία και την Ουγγαρία
Αναφέρει σχετικά η ανακοίνωση του Ευρωκοινοβουλίου:
Οι ευρωβουλευτές καταδικάζουν τις σοβαρές παραβιάσεις του δικαίου της ΕΕ στην Πολωνία και την Ουγγαρία, όπου οι αντίστοιχες κυβερνήσεις έχουν διαλύσει ανεξάρτητους μηχανισμούς εποπτείας. Για την Ουγγαρία, οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν ότι η χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού ήταν τμήμα μιας υπολογισμένης και στρατηγικής προσπάθειας για την καταστροφή της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και της ελευθερίας της έκφρασης από την κυβέρνηση. Στην Πολωνία, η χρήση του Pegasus ήταν μέρος ενός συστήματος για την επιτήρηση της αντιπολίτευσης και των επικριτών της κυβέρνησης, σχεδιασμένο να κρατήσει την κυβερνώσα πλειοψηφία και την κυβέρνηση στην εξουσία.
Για να διορθωθεί η κατάσταση, οι ευρωβουλευτές καλούν την Ουγγαρία και την Πολωνία να συμμορφωθούν με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και να αποκαταστήσουν την ανεξαρτησία και την εποπτεία της δικαιοσύνης. Θα πρέπει επίσης να εξασφαλίζουν ειδική άδεια από ανεξάρτητη δικαστική αρχή πριν από την χρήση λογισμικού κατασκοπείας, αλλά και να υπάρχει δικαστικός έλεγχος στη συνέχεια, να κινούνται αξιόπιστες έρευνες για υποθέσεις κατάχρησης και να διασφαλίζεται ότι οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε κατάλληλα ένδικα μέσα.
Αυστηρότεροι κανόνες για την πρόληψη των καταχρήσεων
Για να σταματήσουν αμέσως οι παράνομες πρακτικές λογισμικού παρακολούθησης, οι ευρωβουλευτές επιθυμούν «να επιτραπεί η χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού μόνο σε κράτη μέλη όπου έχουν διερευνηθεί διεξοδικά οι καταγγελίες για κατάχρηση λογισμικού παρακολούθησης, όπου η εθνική νομοθεσία είναι σύμφωνη με τα πρότυπα της Επιτροπής της Βενετίας και της νομολογίας του Δικαστηρίου της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όπου η Europol συμμετέχει σε έρευνες και όπου οι άδειες εξαγωγής που δεν συνάδουν με τους κανόνες ελέγχου των εξαγωγών έχουν καταργηθεί. Έως τον Δεκέμβριο του 2023, η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει κατά πόσον οι εν λόγω προϋποθέσεις πληρούνται σε δημόσια έκθεση».
Οι ευρωβουλευτές ζητούν κανόνες της ΕΕ σχετικά με τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού από τις αρχές επιβολής του νόμου, «οι οποίοι θα πρέπει να εγκρίνονται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, για προκαθορισμένο σκοπό και περιορισμένο χρονικό διάστημα. Υποστηρίζουν ότι τα δεδομένα που εμπίπτουν στη σχέση δικηγόρου-πελάτη ή ανήκουν σε πολιτικούς, γιατρούς ή μέσα ενημέρωσης θα πρέπει να προστατεύονται, εκτός εάν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία εγκληματικής δραστηριότητας. Οι ευρωβουλευτές προτείνουν επίσης υποχρεωτικές κοινοποιήσεις για στοχευμένα άτομα και για μη στοχευμένα άτομα των οποίων τα δεδομένα ήταν προσβάσιμα στο πλαίσιο της παρακολούθησης κάποιου άλλου, ανεξάρτητη εποπτεία κατά τη χρήση τέτοιου είδους λογισμικού, ουσιαστικά ένδικα μέσα για τους στόχους και πρότυπα για το παραδεκτό των αποδεικτικών στοιχείων που συλλέγονται με τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν επίσης έναν κοινό νομικό ορισμό της εθνικής ασφάλειας ως λόγου επιτήρησης, ο οποίος θα απέτρεπε προσπάθειες να δικαιολογηθούν πρόδηλες καταχρήσεις».
Εργαστήριο Τεχνολογίας της ΕΕ
Για να βοηθήσουν στην αποκάλυψη περιστατικών παράνομης παρακολούθησης, οι ευρωβουλευτές προτείνουν τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού τεχνολογικού εργαστηρίου, δηλαδή ενός ανεξάρτητου ερευνητικού ινστιτούτου με αρμοδιότητες για τη διερεύνηση της επιτήρησης, την παροχή νομικής και τεχνολογικής υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου συσκευών, αλλά και για τη διενέργεια εγκληματολογικής έρευνας. Θέλουν επίσης νέα νομοθεσίαγια τη ρύθμιση της ανακάλυψης, του διαμοιρασμού, της επίλυσης και της εκμετάλλευσης των τρωτών σημείων.
Εξωτερική πολιτική
Όσον αφορά στις τρίτες χώρες και τα μέσα εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, οι ευρωβουλευτές θα ήθελαν «να διερευνήσουν σε βάθος τις άδειες εξαγωγήςκατασκοπευτικού λογισμικού, την αυστηρότερη επιβολή των κανόνων της ΕΕ για τον έλεγχο των εξαγωγών, μια κοινή στρατηγική κατασκοπικού λογισμικού ΕΕ-ΗΠΑ, συνομιλίες με το Ισραήλ και άλλες τρίτες χώρες για τη θέσπιση κανόνων σχετικά με την εμπορία και τις εξαγωγές κατασκοπευτικού λογισμικού και να διασφαλιστεί ότι η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ δεν στηρίζει την απόκτηση και τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού».
Μετά την ψηφοφορία, ο πρόεδρος της επιτροπής Γερούν Λέναρς ανέφερε ότι «η έρευνά μας κατέστησε σαφές ότι λογισμικό κατασκοπείας έχει χρησιμοποιηθεί για να παραβιάσει τα θεμελιώδη δικαιώματα και να θέσει σε κίνδυνο τη δημοκρατία σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ, με την Πολωνία και την Ουγγαρία να αποτελούν τις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις. Η χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού πρέπει πάντα να είναι αναλογική και εγκεκριμένη από ανεξάρτητο δικαστικό σώμα, κάτι που δυστυχώς δεν συμβαίνει σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης. Απαιτείται αυστηρότερος έλεγχος σε επίπεδο ΕΕ για να διασφαλιστεί ότι η χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού θα αποτελεί εξαίρεση, προκειμένου να διερευνηθούν σοβαρά εγκλήματα, και όχι κανόνας».
Από την πλευρά της, η εισηγήτρια Σοφί Ιντ’Βελτ σημείωσε ότι «σήμερα, η εξεταστική επιτροπή μας ολοκληρώνει το έργο της. Αυτό δε σημαίνει ότι το έργο του Κοινοβουλίου τελείωσε. Σε κανένα θύμα κατάχρησης λογισμικού παρακολούθησης δεν έχει αποδοθεί δικαιοσύνη. Καμία κυβέρνηση δεν έχει όντως λογοδοτήσει. Τα κράτη μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δε θα πρέπει να εφησυχάσουν, γιατί σκοπεύω να επιμείνω στην υπόθεση αυτή μέχρι να αποδοθεί δικαιοσύνη».
- Το τελικό πόρισμα της PEGA για Ελλάδα (πηγή: avgi.gr):
«Ένας Όρμπαν των Βαλκανίων που εκθέτει τη χώρα διεθνώς»
Μετά την έγκριση από την Εξεταστική Επιτροπή PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του Πορίσματος και των Συστάσεων για τη χρήση παράνομου λογισμικού παρακολούθησης, ο ευρωβουλευτής και μέλος της Επιτροπής Στέλιος Κούλογλου προχώρησε στην ακόλουθη δήλωση:
Η Εξεταστική Επιτροπή PEGA του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη διερεύνηση της χρήσης κακόβουλου κατασκοπευτικού λογισμικού στα κράτη μέλη της ΕΕ, ενέκρινε σήμερα με συντριπτική πλειοψηφία, 30 υπέρ, 3 κατά και 4 αποχές, το πόρισμα της, και με 30 υπέρ, 5 κατά και 2 αποχές, τις συστάσεις της μετά τις πολύμηνες έρευνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά ψήφισαν βουλευτές του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, όπου ανήκει και η ΝΔ, ενώ απείχε η ακροδεξιά.
Ειδικότερα στα εκτενή κεφάλαια που αφορούν στην Ελλάδα, και υπερψηφίστηκαν με συντριπτική πλειοψηφία, καταγράφει με απόλυτη σαφήνεια και με κάθε λεπτομέρεια, την ταύτιση των παρακολουθήσεων μεταξύ ΕΥΠ και Predator και τις στενούς δεσμούς μεταξύ Κυβέρνησης-ΕΥΠ-Ιδιωτών που εμπορεύονται τα παράνομα λογισμικά και οδηγούν απευθείας στο στενό πυρήνα του Πρωθυπουργικού Γραφείου.
Παράλληλα επισημαίνει με πολύ καυστικό τρόπο την απόπειρα συγκάλυψης της κυβέρνησης μέσω της τροπολογίας “Πικραμένου” και του νέου νόμου που αποκλείει τα θύματα από την ενημέρωσή τους και καλεί σε επαναφορά στο προηγούμενο καθεστώς. Η Εξεταστική επιτροπή εγκαλεί την Ελλάδα να αποκαταστήσει την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος και των ανεξάρτητων αρχών όπως η ΑΔΑΕ και, μάλιστα, να εγγυηθεί την ακεραιότητα των επικείμενων εκλογών. Τέλος, την καλεί να ανακαλέσει επειγόντως της άδειες εξαγωγής του Predator και να ερευνήσει πραγματικά τις εταιρείες που εμπορεύονται το παράνομο λογισμικό, υπόθεση για την οποία διεξάγει έρευνα η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία μετά από τις αποκαλύψεις μας.
Όσο και αν στο εσωτερικό της χώρας ο Κυριάκος Μητσοτάκης ισχυρίζεται ότι δεν γνώριζε τι συνέβαινε στο γραφείο του, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, λειτουργούν και επιβεβαιώνουν με τον πιο επίσημο και κατηγορηματικό τρόπο, τώρα και με ένα “πόρισμα-κόλαφο” ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός παρακολουθούσε πολιτικούς αντιπάλους και υπουργούς του, δημοσιογράφους, επιχειρηματίες, την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων ακόμη και τις οικογένειές τους και επιχείρησε να τα συγκαλύψει με παλινωδίες αλλά και με στοχευμένη νομοθέτηση.
Όταν παρουσιάστηκε το προσχέδιο της πορίσματος το Νοέμβριο του 2022, αρκετοί υποστηρικτές της κυβέρνησης έσπευσαν να δηλώσουν ότι δεν ήταν το τελικό πόρισμα που θα ψηφιστεί. Θα συμφωνήσω απόλυτα μαζί τους: Αυτό που ψηφίσαμε σήμερα είναι κατά πολύ χειρότερο για την κυβέρνηση Μητσοτάκη!
Γιατί στη διάρκεια αυτών των μηνών, και την επεξεργασία που κάναμε στην Επιτροπή, προσθέσαμε ακόμη περισσότερες λεπτομέρειες και αδιάσειστα στοιχεία ενώ επικαιροποιήθηκε με βάση τις νεότερες αποκαλύψεις για τα εργα και τις ημέρες της ΝΔ γύρω από τις υποκλοπές. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, αποδεικνύει τις τεράστιες ευθύνες της κυβέρνησης Μητσοτάκη, την κεντρική καθοδήγηση από το Μέγαρο Μαξίμου αλλά και τη μαζική κλίμακα που είχαν προσλάβει οι υποκλοπές από ΕΥΠ και Predator στην Ελλάδα.
Το πόρισμα σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερα αρνητικές εντυπώσεις που προκάλεσε η κυνική προσπάθεια συγκάλυψης και άρνησης συνεργασίας, έφερε το Μητσοτάκη και την Ελλάδα, στην ίδια κατηγορία με τις ακροδεξιές κυβερνήσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας. Ένας Όρμπαν των Βαλκανίων που εκθέτει τη χώρα διεθνώς.
ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ: Κόλαφος για Μητσοτάκη η έκθεση της PEGA – Δεσμεύεται να συμμορφωθεί με τις συστάσεις;
Ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ:
Πριν λίγη ώρα ψηφίστηκε η έκθεση της Επιτροπής PEGA του Ευρωκοινοβουλίου και αποτελεί κόλαφο για τον κ. Μητσοτάκη.
Η έκθεση συμπεραίνει αυτό που όλοι γνωρίζαμε. Ότι ΕΥΠ – Predator – Μητσοτάκης είναι το ίδιο κέντρο παράνομων παρακολουθήσεων και αξιοποίησης του κακόβουλου λογισμικού ως εργαλείο πολιτικής εξουσίας και ελέγχου στα χέρια της ανώτατης πολιτικής ηγεσίας της χώρας. Με λίγα λόγια, ένα καθεστώς που δεν δίστασε να παραβιάσει κάθε ένα κράτους δικαίου για να επιβάλει τους άθλιους σκοπούς του.
Η έκθεση καταλήγει σε 12 συστάσεις προς την Ελλάδα, μεταξύ των οποίων να αντιστρέψει την νομοθεσία υπαγωγής της ΕΥΠ στον πρωθυπουργό, να αποσύρει τους νόμους της συγκάλυψης που ψήφισε αυτά τα χρόνια η κυβέρνηση Μητσοτάκη, να σεβαστεί τις ανεξάρτητες αρχές όπως την ΑΔΑΕ, να καλέσει την Europol για έρευνα στην Ελλάδα, να απόσχει από πολιτικές παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη.
Το ερώτημα είναι ένα. Δεσμεύεται ο κ. Μητσοτάκης ενόψει των εκλογών της 21ης Μαΐου ότι θα συμμορφωθεί με αυτές τις συστάσεις; Ο Αλέξης Τσίπρας έχει ήδη προαναγγείλει αυτές τις αλλαγές. Μπορεί να πει το ίδιο και ο κ. Μητσοτάκης;
Ο ελληνικός λαός πριν αποφασίσει πρέπει να ξέρει, αν θα έχει ξανά έναν πρωθυπουργό που επιμένει να καταπάτα τη δημοκρατία και να γράφει στα παλιά του τα παπούτσια την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας ή έναν πρωθυπουργό που σέβεται το ευρωπαϊκό κράτος δικαίου.
Το βέβαιο είναι ότι μία ημέρα πριν την φιέστα της ΝΔ στο Ζάππειο για την Ευρώπη, ο κ. Μητσοτάκης έχει καταφέρει να φιγουράρει δίπλα στον Όρμπαν. Συγχαρητήρια και εις ανώτερα!
Στις 21 Μαΐου ο ελληνικός λαός, οι δημοκρατικοί πολίτες, όσοι δεν ανέχονται αυτή την κατάντια θα πουν “Ως εδώ!”.
Η Ελλάδα αξίζει να γίνει μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα. Και θα γίνει με την νίκη του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία στις 21 Μαΐου.