Στην ελληνική μυθολογία η Θεοφάνη ήταν ηρωίδα της Θράκης, κόρη του βασιλιά Βισάλτη (ο Οβίδιος την ονομάζει Βισαλτίδα, προφανώς από το όνομα του πατέρα της). Η Θεοφάνη ήταν πολύ όμορφη και γι’ αυτό πολλοί άρχοντες ήθελαν να την πάρουν για σύζυγο.
Φωτογραφία από: greek-language
Ανάμεσα σε αυτούς που την ερωτεύθηκαν ήταν και ο θεός Ποσειδώνας, ο οποίος για να την εξασφαλίσει από τους μνηστήρες της τη μετέφερε στη νήσο Κρούμισσα (το όνομα αυτό είναι άγνωστο στους αρχαίους γεωγράφους, οπότε φαίνεται ότι παραποιήθηκε κατά τις διηγήσεις του μύθου). Αλλά οι μνηστήρες έμαθαν πού ήταν η Θεοφάνη και πήγαν να την απαγάγουν.
Τότε ο Ποσειδώνας, για να τους δημιουργήσει σύγχυση, μεταμόρφωσε τη Θεοφάνη σε ωραιότατη προβατίνα, ο ίδιος μεταμορφώθηκε σε κριάρι, αλλά και τους κατοίκους του νησιού τους μετέτρεψε σε πρόβατα.
Φθάνοντας λοιπόν εκεί οι μνηστήρες βρήκαν μόνο κοπάδια προβάτων. Καθώς δεν έβλεπαν βοσκό, σκέφθηκαν να σκοτώσουν μερικά και να τα φάνε. Ο Ποσειδώνας τότε έκανε τα πρόβατα λύκους και ο ίδιος ενώθηκε με τη Θεοφάνη, η οποία γέννησε ένα ιπτάμενο κριάρι με χρυσή προβιά, τη γνωστή ως «Χρυσόμαλλον δέρας», το οποίο απέστειλε η Νεφέλη στα παιδιά της, τον Φρίξο και την Έλλη, για να τους μεταφέρει πάνω από τη θάλασσα.