Δεκάδες παλιά αεροσκάφη στη σειρά σκουριάζουν στη μέση κάποιας ερήμου… Οι εικόνες από τα «νεκροταφεία» αεροπλάνων είναι λίγο-πολύ γνωστές στους περισσότερους ανθρώπους. Οι χώροι αυτοί, όμως, αποτελούν μόνο έναν κρίκο μιας μεγάλης αλυσίδας -της βιομηχανίας που αξιοποιεί τα αεροσκάφη μετά τη… συνταξιοδότησή τους…
Μόλις ένα αεροσκάφος πλησιάζει στο τέλος της… ζωής του, ενεργοποιείται ένα ολόκληρο οικονομικό και επιχειρηματικό σύστημα -άγνωστο στους περισσότερους ανθρώπους. Στο εν λόγω σύστημα εμπλέκονται από επενδυτικές εταιρείες μέχρι εξειδικευμένες επιχειρήσεις ανακύκλωσης…
Κρυμμένος θησαυρός
Ακόμη και τα αεροσκάφη που κρίνονται «γέρικα» και δεν μπορούν να συνεχίσουν τα ταξίδια τους στους αιθέρες έχουν αρκετά μεγάλη αξία, κρυμμένη στο εσωτερικό τους.
«Η απόφαση να διαλυθεί σε κομμάτια ένα αεροσκάφος εξαρτάται συνήθως από το εάν η αξία των ανταλλακτικών είναι μεγαλύτερη από αυτή που έχει το ίδιο το αεροσκάφος» λέει στο CNN ο Μαρκ Γκρέγκορι, διευθυντής της Air Salvage International.
Πολλά αεροσκάφη, όμως, δεν προλαβαίνουν καν να «γεράσουν»… «Η μέση ηλικία των αεροσκαφών που χρησιμοποιούνται για ανταλλακτικά είναι τα 18. Η ηλικία αυτή είναι πολύ χαμηλότερη από τη θεωρητική ζωή ενός αεροσκάφους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, έχουμε κάνει ανταλλακτικά ακόμη και αεροσκάφη που είναι κάτω των 10 ετών» λέει ο Γκρέγκορι, η εταιρία του οποίου έχει… τεμαχίσει περί τα 730 εμπορικά αεροσκάφη τις τελευταίες δεκαετίες.
Η αγορά ανταλλακτικών των αεροσκαφών είναι ιδιαίτερα προσοδοφόρα, τόσο που έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον hedge funds.
«Είναι μια αρκετά μεγάλη βιομηχανία» εξηγεί ο Ντέιβιντ Τρεϊτέλ, πρώην στέλεχος της εταιρείας Apollo Aviations που δραστηριοποιείται σε αυτή την αγορά.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, τη μεγαλύτερη αξία έχουν οι κινητήρες ενώ υπάρχει μια ιδιαίτερα μεγάλη αγορά για ανταλλακτικά. «Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι αρκετές φορές, αεροπορικές εταιρείες προτιμούν να αγοράσουν ένα χρησιμοποιημένο ανταλλακτικό παρά να προχωρήσουν σε μια επισκευή» τονίζει ο Τρεϊτέλ.
Παρότι έχουν θεσπιστεί πολύ αυστηροί κανόνες, η αλήθεια είναι ότι έχει δημιουργηθεί και μια «μαύρη αγορά» με ανταλλακτικά «μαϊμού».
Μετά τη συνταξιοδότηση
Σε περίπτωση που οι αεροπορικές εταιρείες φροντίζουν σωστά τα αεροσκάφη, τότε αυτά μπορούν να «ζήσουν» για αρκετές δεκαετίες. Μάλιστα, ορισμένες αεροπορικές εταιρείες προτιμούν τα παλαιότερα μοντέλα αεροσκαφών για επιχειρησιακούς λόγους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Alliance Airlines, που εδρεύει στην Αυστραλία, και αγοράζει αμέσως αεροσκάφη Fokker 100 μόλις οι ευρωπαϊκές εταιρείες τα αποσύρουν.
Και αυτό γιατί τα αεροπλάνα αυτά είναι ιδιαιτέρως αξιόπιστα και μπορούν να αντεπεξέλθουν στις δύσκολες συνθήκες των ζεστών και σκονισμένων αεροδρομίων, που αποτελούν προορισμούς της Alliance.
Παρόλα αυτά, τα περισσότερα γερασμένα αεροσκάφη δεν έχουν την ευκαιρία να ζήσουν μια… δεύτερη νιότη στην Αυστραλία. Για τα περισσότερα, η αρχή του τέλους είναι η πτήση σε αεροδρόμιο-αποθήκη.
Δεν υπάρχουν πολλές τέτοιες εγκαταστάσεις στον κόσμο, αντίθετα, μετριούνται στα δάχτυλα των δύο χεριών. Οι περισσότερες βρίσκονται στις ΗΠΑ. Στην Ευρώπη, υπάρχουν αεροδρόμια-αποθήκες στη Βρετανία, τη Γαλλία και την Ισπανία. Συχνά, τα αεροσκάφη δεν μένουν για πολύ καιρό σε τέτοιες εγκαταστάσεις. Αποτελεί για αυτά μια σύντομη «στάση», μόνο μέχρι να παραδοθούν στους νέους τους ιδιοκτήτες.
Όταν, όμως, τελικά αποφασιστεί ότι ένα αεροσκάφος δεν θα ξαναπετάξει, τότε η πρώτη κίνηση είναι να απομακρυνθούν όλα τα κομμάτια του που έχουν ακόμη αξία.
Ενδεικτικό είναι ότι από ένα αεροσκάφος αφαιρούνται περίπου 1.200 ανταλλακτικά… Μόλις ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία, η άτρακτος του αεροσκάφους δεν αποκλείεται να κοπεί σε κομμάτια και να μεταφερθεί σε κέντρα εκπαίδευσης πιλότων, πυροσβεστών ή και αεροσυνοδών.
Ό,τι απομένει ανακυκλώνεται ή πωλείται για παλιοσίδερα. Σε περίπτωση που το αεροσκάφος δεν ανακυκλωθεί, τότε παραμένει σε ένα «νεκροταφείο» και σκουριάζει.
«Μπορεί να υπάρχουν νομικοί ή οικονομικοί λόγοι που ένας ιδιοκτήτης αεροσκάφους επιλέγει να μην διαγράψει από τα μητρώα ένα αεροσκάφος, ακόμη και αν είναι σαφές ότι δεν θα ξαναταξιδέψει. Αυτά είναι τα αεροσκάφη που βλέπετε στα εντυπωσιακά αυτά “νεκροταφεία”» εξηγεί ο Τρεϊτέλ.
[CNNMiquel Ros, politis.com.cy]