Η συγκλονιστική ομορφιά της Σαντορίνης, οι μαύρες και κόκκινες παραλίες, είναι αποτέλεσμα της βίαιης ηφαιστειακής ιστορίας της περιοχής.
Σήμερα, το νησί της Σαντορίνης είναι από τις πιο σημαντικές περιοχές του ελληνικού τουρισμού, με πολυτελείς βίλες και θέρετρα που προσφέρουν μοναδικές αποδράσεις. Οι απότομοι ηφαιστειακοί βράχοι του νησιού, που υψώνονται περίπου 1.000 πόδια πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, δημιουργούν ένα εντυπωσιακό γεωλογικό καμβά.
Ωστόσο, λίγοι συνειδητοποιούν ότι κάτω από το μαγευτικό καλειδοσκόπιο των χρωμάτων βρίσκεται ένα ενεργό ηφαίστειο.
Τα μυστικά του βυθού
Όπως επίσημαίνεται στο αφιέρωμα του CNN, η Σαντορίνη είναι μέρος του ελληνικού ηφαιστειακού τόξου, ενός από τα σημαντικότερα ηφαιστειακά πεδία στην Ευρώπη, το οποίο έχει δει πάνω από 100 εκρήξεις τα τελευταία 400.000 χρόνια. Το πιο ενεργό υποθαλάσσιο και δυνητικά επικίνδυνο ηφαίστειο της Ανατολικής Μεσογείου, το Κολούμπος, βρίσκεται πέντε μίλια βορειοανατολικά της Σαντορίνης και αποτελεί μέρος του ίδιου ηφαιστειακού συστήματος.
Βυθισμένο στο Αιγαίο Πέλαγος, το Κολούμπος είναι ήσυχο εδώ και σχεδόν 400 χρόνια – αλλά δεν κοιμάται. Την τελευταία φορά που εξερράγη, το 1650, σκότωσε 70 ανθρώπους και προκάλεσε τσουνάμι ύψους 40 μέτρων. Καταγράφηκαν ισχυροί σεισμοί και μετασεισμοί, μαζί με τοξικά αέρια και καπνούς.
Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι η έκρηξη του Κολούμπος θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλο όλεθρο. Μερικές από τις μεγαλύτερες ωκεανογραφικές αποστολές του κόσμου το έχουν επισκεφθεί και η παρακολούθηση έχει αυξηθεί τα τελευταία 20 χρόνια. Ένα από τα μεγαλύτερα αμερικανικά ερευνητικά σκάφη, το πλοίο βαθιάς γεώτρησης JOIDES Resolution, ταξίδεψε στη Σαντορίνη για την πρώτη του αποστολή στη Μεσόγειο μεταξύ Δεκεμβρίου 2022 και Φεβρουαρίου 2023.
Το επιβλητικό πλοίο έφερε «ένα ολόκληρο πλωτό εργαστήριο στην περιοχή», λέει ο ηφαιστειολόγος και συν-αρχηγός της αποστολής Tim Druitt. Με δυνατότητα γεώτρησης σε βάθος άνω των 8.000 μέτρων (26.000 πόδια) κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, οι ερευνητές συνέλεξαν ιζήματα που προηγουμένως δεν είχαν προσεγγιστεί για να προσπαθήσουν να ανασυνθέσουν την ιστορία της ηφαιστειότητας στην περιοχή.
Τα αποτελέσματα – οι πρώτες εκθέσεις αναμένονται αργότερα φέτος – θα βοηθήσουν τους επιστήμονες όχι μόνο να προβλέψουν μελλοντικές εκρήξεις, αλλά και να αποκαλύψουν τη συμπεριφορά άλλων ενεργών ηφαιστείων σε όλο τον κόσμο που αποτελούν απειλή για εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν κοντά τους. Μελετώνται επίσης οι σχέσεις μεταξύ σεισμών και ηφαιστείων.
Ένα ηφαίστειο που σιγοβράζει
Χάρη στην παγκόσμια φήμη της, η Σαντορίνη έχει δει μερικές από τις μεγαλύτερες τουριστικές επενδύσεις στη χώρα.
Ωστόσο, οι γεωλόγοι – οι οποίοι παρακολουθούν στενά το Κολούμπος – προειδοποιούν ότι είναι θέμα χρόνου να ξαναγίνει μια μεγάλη έκρηξη.
Ωστόσο, ο «χρόνος» στα χρόνια της γεωλογίας μπορεί να είναι εξαιρετικά αργός. Όταν εκρήγνυται, το Κολούμπος είναι ικανό να δημιουργήσει μια στήλη έκρηξης ύψους δεκάδων μιλίων και είναι επίσης ικανό να προκαλέσει τσουνάμι. Η αυξημένη δραστηριότητα πριν από περίπου 10 χρόνια προκάλεσε ανησυχίες, αλλά έκτοτε έχει υποχωρήσει.
Εν τω μεταξύ, το 2020, ο Οργανισμός Πολιτικής Προστασίας της Ελλάδας παρουσίασε ένα σχέδιο 185 σελίδων για την αντιμετώπιση των συνεπειών μιας πιθανής ενεργοποίησης της ηφαιστειακής ομάδας της Σαντορίνης.
Πηγή: CNN