Ένα ποδήλατο-αντίγραφο, της εποχής του 1870 τυπου penny-farthing πήγε προς πώληση παιχτρια στο παιχνίδι Cash or Trash που παρουσιάζει η Δέσποινα Μοιραρακη. Το συγκεκριμένο ποδήλατο ειναι τσέχικης κατασκευής και αποτελεί ακριβές αντίγραφο των ποδηλάτων της εποχής εκείνης και φυσικα πλήρως λειτουργικό.
#cashortrashgr Ποδήλατο άλλης εποχής. Απόσπασμα απο @wwwstargr @StarChannelGr pic.twitter.com/sOgD6IjIGr
— FREEDY & BRUNA (@FREEDYBRUNA) April 8, 2023
Το penny-farthing , γνωστό και ως high wheel , high wheeler ή συνηθισμένο , είναι ένας πρώιμος τύπος ποδηλάτου . [1] Ήταν δημοφιλές στη δεκαετία του 1870 και του 1880, με τον μεγάλο μπροστινό τροχό του να παρέχει υψηλές ταχύτητες (λόγω της μεγάλης απόστασης για κάθε περιστροφή των ποδιών) και άνεση (ο μεγάλος τροχός παρέχει μεγαλύτερη απορρόφηση κραδασμών ) .
Μια δεκάρα στο Μουσείο Αυτοκινήτου της Skoda , Δημοκρατία της Τσεχίας
Έγινε ξεπερασμένο στα τέλη της δεκαετίας του 1880 με την ανάπτυξη σύγχρονων ποδηλάτων, τα οποία παρείχαν παρόμοια ενίσχυση της ταχύτητας μέσω συρμών με γρανάζια και άνεση μέσω πνευματικών ελαστικών και κυκλοφόρησαν στην αγορά σε σύγκριση με τα penny farthings ως « ποδήλατα ασφαλείας » λόγω του μειωμένου κινδύνου. της πτώσης και το μειωμένο ύψος από το οποίο πρέπει να πέσετε. [2]
Το όνομα προήλθε από τη βρετανική πένα και τα κέρματα farthing , καθώς η δεκάρα είναι πολύ μεγαλύτερη από την πένα, έτσι ώστε η πλάγια όψη του ποδηλάτου να μοιάζει με μεγαλύτερη πένα (ο μπροστινός τροχός) που οδηγεί σε ένα μικρότερο πένα (ο πίσω τροχός). [3] Παρόλο που το όνομα “penny-farthing” είναι πλέον το πιο κοινό, πιθανότατα δεν χρησιμοποιήθηκε έως ότου οι μηχανές ήταν σχεδόν ξεπερασμένες. η πρώτη καταγεγραμμένη έντυπη αναφορά είναι από το 1891 στο Bicycling News . [4] Για το μεγαλύτερο μέρος της βασιλείας τους, ήταν απλώς γνωστά ως «ποδήλατα», και ήταν οι πρώτες μηχανές που ονομάζονταν έτσι (αν και δεν ήταν τα πρώτα δίτροχα οχήματα με πεντάλ). [5]Στα τέλη της δεκαετίας του 1890, άρχισε να χρησιμοποιείται το όνομα “συνηθισμένο”, για να τα ξεχωρίσει από τα αναδυόμενα ποδήλατα ασφαλείας. [6] αυτός ο όρος και το “hi-wheel” (και οι παραλλαγές) προτιμώνται από πολλούς σύγχρονους λάτρεις. [7] [8]
Ακολουθώντας τη δημοτικότητα του boneshaker , ο Eugène Meyer , ένας Γάλλος, εφηύρε το σχέδιο του ποδηλάτου ψηλού τροχού το 1869 και δημιούργησε τον τροχό τάνυσης με ακτίνες σύρματος . [9] Γύρω στο 1870 ο Άγγλος εφευρέτης James Starley , που περιγράφεται ως ο πατέρας της βιομηχανίας ποδηλάτων, και άλλοι, άρχισαν να παράγουν ποδήλατα με βάση το γαλλικό boneshaker αλλά με μπροστινούς τροχούς αυξανόμενου μεγέθους, [3] επειδή οι μπροστινοί τροχοί ήταν μεγαλύτεροι, έως και 5 πόδια (152 cm) σε διάμετρο, επέτρεψε υψηλότερες ταχύτητες σε ποδήλατα που περιορίζονταν σε άμεση οδήγηση . [2] [3] [10] [11] [12] Το 1878, ο Albert Pope άρχισε να κατασκευάζει τοΠοδήλατο Columbia έξω από τη Βοστώνη , ξεκινώντας την ακμή τους δύο δεκαετίες στην Αμερική. [3]
Αν και η τάση ήταν βραχύβια, το φάρθινγκ έγινε σύμβολο της ύστερης βικτωριανής εποχής . Η δημοτικότητά του συνέπεσε επίσης με τη γέννηση της ποδηλασίας ως άθλημα. [3]
Σύγχρονη χρήση
Δύο ποδηλάτες υψηλών τροχών σε συνέντευξη Τύπου στο Ystad ενόψει του “Sweden 3 Days Highwheel Race” 2020.
Σήμερα, οι λάτρεις κάνουν ιππασία με ανακαινισμένα φάρθινγκ και μερικοί κατασκευαστές κατασκευάζουν νέα με σύγχρονα υλικά. [27] Ένας από αυτούς τους κατασκευαστές είναι η UDC Penny Farthings, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής πενών-φάρθινγκ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο κατασκευαστής κατέγραψε πωλήσεις ρεκόρ πένας-φάρθινγκ το 2020 κατά τη διάρκεια του lockdown για τον COVID-19 . [28]
Το Penny Farthing Club είναι ένας ποδηλατικός σύλλογος που ιδρύθηκε το 2013 από τον Neil Laughton. Ο σύλλογος προσφέρει εκπαίδευση αναβατών, εκδρομές με ποδήλατο στο Λονδίνο και άλλες πόλεις του Ηνωμένου Βασιλείου και φιλοξενεί εκδηλώσεις συλλόγου, όπως πόλο πόλο . [29]
Χαρακτηριστικά
Το penny-farthing είναι ένα ποδήλατο απευθείας μετάδοσης κίνησης, που σημαίνει ότι οι στρόφαλοι και τα πεντάλ είναι στερεωμένα απευθείας στην πλήμνη. Αντί να χρησιμοποιείτε γρανάζια για να πολλαπλασιάσετε τις στροφές των πεντάλ, ο κινητήριος τροχός μεγεθύνεται ώστε να είναι κοντά στο στόμιο του αναβάτη , για να αυξηθεί η μέγιστη ταχύτητα. Αυτό μετατοπίζει τον αναβάτη σχεδόν πάνω από τον τροχό και καθιστά αδύνατο για τον αναβάτη να φτάσει στο έδαφος ενώ κάθεται στο κάθισμα. [3]
Κατασκευή
Το πλαίσιο είναι ένας ενιαίος σωλήνας που ακολουθεί την περιφέρεια του μπροστινού τροχού και στη συνέχεια εκτρέπεται σε έναν τροχό που ακολουθεί. Πάνω από τον πίσω τροχό βρίσκεται ένας γόμφος στήριξης. Ο μπροστινός τροχός είναι σε ένα άκαμπτο πιρούνι με ελάχιστο έως καθόλου ίχνος . Ένα φρένο κουταλιού τοποθετείται συνήθως στο στέμμα του πιρουνιού, το οποίο λειτουργεί από ένα μοχλό από ένα από τα τιμόνια . Οι ράβδοι έχουν συνήθως σχήμα μουστάκι, πέφτοντας από το επίπεδο του ακουστικού . Η σέλα τοποθετείται στο πλαίσιο λιγότερο από 18 ίντσες (46 cm) πίσω από το ακουστικό.
Ένα συγκεκριμένο μοντέλο, που κατασκευάστηκε από την Pope Manufacturing Company το 1886, ζυγίζει 36 λίβρες (16 κιλά), έχει έναν μπροστινό τροχό 53 ιντσών (130 cm) 60 ακτίνων και έναν πίσω τροχό 18 ιντσών (46 cm) 20 ακτίνων. Είναι εφοδιασμένο με ελαστικά από μασίφ καουτσούκ. Οι ζάντες, το πλαίσιο, το πιρούνι και το τιμόνι είναι κατασκευασμένα από κοίλο, χαλύβδινο σωλήνα. Οι χαλύβδινοι άξονες είναι τοποθετημένοι σε ρυθμιζόμενα ρουλεμάν . Η δερμάτινη σέλα αναρτάται από ελατήρια. [30]
Ένα άλλο μοντέλο, κατασκευασμένο από την Humber and Co., Ltd. , από το Beeston, στο Nottingham , ζυγίζει μόνο 24 λίβρες (11 κιλά) και έχει τροχούς 52 ιντσών (130 cm) και 18 ιντσών (46 cm). Δεν έχει σκαλοπάτι και φρένα, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το βάρος. [31]
Ένα τρίτο μοντέλο, επίσης κατασκευασμένο από την Pope Manufacturing Company, ζυγίζει 49 λίβρες (22 κιλά) και έχει σφυρήλατα πιρούνια από χάλυβα. Ένας μοχλός φρένου στα δεξιά ενός ευθύγραμμου τιμονιού ενεργοποιεί ένα φρένο με κουτάλι στον μπροστινό τροχό. [32]
Και οι τρεις έχουν μανιβέλα που μπορούν να ρυθμιστούν ως προς το μήκος.
Λειτουργία
Η τοποθέτηση απαιτεί επιδεξιότητα. Ο αναβάτης πρέπει πρώτα να πιάσει το τιμόνι και να τοποθετήσει το ένα πόδι σε ένα μανταλάκι πάνω από τον πίσω τροχό. Στη συνέχεια, ο αναβάτης κατευθύνει το ποδήλατο προς τα εμπρός για να αποκτήσει ορμή και πηδά γρήγορα επάνω στο κάθισμα, ενώ συνεχίζει να οδηγεί το ποδήλατο και να διατηρεί την ισορροπία. [33]
Αν και είναι εύκολο να οδηγείτε αργά λόγω του υψηλού κέντρου μάζας τους και του φαινομένου του ανεστραμμένου εκκρεμούς , [34] [35] τα πενήν φάρθινγκ είναι επιρρεπή σε ατυχήματα. Για να σταματήσει, ο αναβάτης πιέζει πίσω τα πεντάλ ενώ εφαρμόζει ένα φρένο σε σχήμα κουταλιού πατώντας το ελαστικό. Το κέντρο μάζας είναι ψηλό και όχι πολύ πίσω από τον μπροστινό τροχό σημαίνει ότι κάθε ξαφνικό σταμάτημα ή σύγκρουση με μια λακκούβα ή άλλο εμπόδιο μπορεί να στείλει τον αναβάτη πάνω από το τιμόνι. [36] Σε μεγάλες κατηφόρες, μερικοί αναβάτες αγκίστρωσαν τα πόδια τους πάνω από το τιμόνι. Αυτό έκανε γρήγορες καταβάσεις, αλλά δεν άφησε καμία πιθανότητα να σταματήσει. [3] Εισήχθη ένας νέος τύπος τιμονιού, που ονομάζεται Whatton bars, που κυκλοφόρησε πίσω από τα πόδια, έτσι ώστε οι αναβάτες
Με πληροφορίες απο το en.wikipedia.org